Theo một vị tướng cấp cao trong Lực lượng Không gian Hoa Kỳ, Nga đang sử dụng vũ khí không gian trong cuộc chiến ở Ukraine bằng cách gây nhiễu tín hiệu GPS từ các vệ tinh GPS của Mỹ được lực lượng vũ trang Ukraine sử dụng.
Tuy nhiên, một chuyên gia lập luận rằng, Nga quyết định không phá hủy công nghệ vũ trụ một phần vì năng lực vũ trụ của nước này vẫn chưa hoàn thiện, do đó họ không thể đối đầu với một cường quốc.
Theo Tướng B. Chance Saltzman, người đứng đầu các hoạt động không gian của Lực lượng Không gian Hoa Kỳ, Nga hiện đang sở hữu các tia laser trên Trái Đất có khả năng tấn công các vệ tinh, cũng như sở hữu các thiết bị gây nhiễu điện tử và tên lửa chống vệ tinh.
-
- Tướng Lực lượng Không gian Hoa Kỳ B. Chance Saltzman, Tư lệnh các Hoạt động Không gian, làm chứng về yêu cầu Ngân sách Tài khóa 2024 trong một phiên điều trần tại Điện Capitol ở Mỹ, hôm 14/03/2023. (Ảnh: Saul Loeb/AFP/Getty Images)
Tại một hội thảo về phòng thủ không gian do Viện nghiên cứu Hàng Không vũ trụ Mitchell tiến hành vào ngày 5/4, ông Saltzman nhận định rằng: "Nga không hề tỏ ra e ngại khi thử nghiệm các hệ thống này".
“Và họ hoàn toàn có ý định sử dụng vũ khí phản không gian trong xung đột, như những gì chúng ta đã thấy trong cuộc chiến ở Ukraine. Chúng tôi đã chứng kiến các cuộc tấn công mạng nhằm vào các nhà cung cấp Internet vệ tinh cũng như các hành vi gây nhiễu liên tục cho Vệ tinh thông tin (SATCOM) và Hệ thống định vị toàn cầu (GPS)".
Nga đã nhắm mục tiêu vào hệ thống định vị toàn cầu NAVSTAR (GPS). Hệ thống này do Lực lượng Không gian Mỹ vận hành và được Mỹ cung cấp cho một số quốc gia khác.
Hệ thống NAVSTAR gồm 24 vệ tinh với 6 quỹ đạo bay. Các vệ tinh này hoạt động ở quỹ đạo có độ cao 20.200 km ở góc nghiêng 55 độ và với thời gian 12 giờ/quỹ đạo.
“Không thể phủ nhận rằng không gian là một lĩnh vực chiến tranh gây tranh cãi”, ông Saltzman nhận định.
Trong khi đó, Lực lượng Không gian Hoa Kỳ đã biết về vụ gây nhiễu ít nhất là từ tháng 4/2022.
“Ukraine có thể không sử dụng được GPS vì có các thiết bị gây nhiễu khiến họ không nhận được bất kỳ tín hiệu khả dụng nào”, ông David Thompson, một vị Tướng khác thuộc Lực lượng Không gian Mỹ xác nhận trong một cuộc phỏng vấn tại thời điểm đó.
Cũng tại sự kiện hôm 5/4, ông Saltzman lập luận rằng, Trung Quốc vẫn là thách thức hàng đầu đối với lợi ích an ninh quốc gia của Mỹ. Đất nước này sở hữu một tập hợp các năng lực ưu việt trong lĩnh vực không gian. Theo đó, Lực lượng Không gian Hoa Kỳ phải duy trì lợi thế công nghệ của mình và sẵn sàng bảo vệ các lợi ích an ninh quốc gia then chốt.
Mặc dù sức mạnh không gian của Nga có vẻ yếu hơn một chút so với Trung Quốc, nhưng nó vẫn là một mối đe dọa nghiêm trọng đối với Hoa Kỳ. Mặt khác, Moscow cũng đang triển khai vũ khí phi đối xứng để vô hiệu hóa các vệ tinh của Mỹ.
Các vệ tinh không gian ISR của Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) phối hợp cùng với các vệ tinh điều hướng vị trí và thời gian SATCOM để kích hoạt mạng lưới hủy diệt của Trung Quốc nhằm tiến hành các cuộc tấn công bằng các hệ thống điều khiển tự động và vũ khí có độ chính xác cao.
Nga đã chứng minh khả năng thích ứng và sử dụng thiết bị ISR thương mại. Gần đây nhất, một công ty Trung Quốc Spacety China bị cáo buộc cung cấp hình ảnh vệ tinh về Ukraine nhằm hỗ trợ nhóm lính đánh thuê Wagner. Sau đó, công ty này đã bị Bộ Tài Chính Mỹ trừng phạt.
Để đối phó với các mối đe dọa an ninh ngày càng tăng trong không gian, Quốc hội Mỹ đã thành lập Lực lượng Không gian để bảo vệ lợi ích của Hoa Kỳ.
Theo Giám đốc điều hành của SpaceX, ông Elon Musk, tín hiệu từ hệ thống Starlink của SpaceX cũng đã bị nhiễu.
“Một số thiết bị đầu cuối của Starlink gần các khu vực xung đột đã bị nghẽn trong vài giờ liền. Tuy nhiên, bản cập nhật phần mềm mới nhất của chúng tôi đã khắc phục được tình trạng này”, ông Musk viết trên Twitter vào tháng 3/2022.
Người Nga đã tiến hành một cuộc thử nghiệm lớn về vũ khí chống vệ tinh vào tháng 11/2021 nhưng cho đến nay vẫn chưa có động thái phá hủy vệ tinh. Theo bà Anne Maruin, nhà nghiên cứu địa chính trị của Không quân Pháp, sự thận trọng đó có thể là do Moscow tính toán đến các rủi ro của hành động này.
“Từ cuộc xung đột ở Ukraine, kết quả trong không gian cho thấy Nga hiện đang tuân thủ một hình thức chủ nghĩa thực dụng. Họ xem xét cẩn trọng các rủi ro leo thang trong tầm tay, trong trường hợp tàu vũ trụ của Mỹ hoặc châu Âu gián tiếp phục vụ lực lượng Ukraine bị phá hủy”, bà Maurin viết trên Ấn bản Mùa xuân năm 2023 của Tạp chí Sức mạnh Không gian & Không gian Chiến lược của Aether.
Bà Maruin nhận định rằng, động thái này có thể được coi là nguyên nhân gây ra chiến tranh, và đương nhiên phía Nga không dễ gì mạo hiểm để thực hiện bước đi này.
Theo đánh giá của bà Maurin, Nga có ít tài sản không gian hơn Hoa Kỳ hoặc Trung Quốc. Bà trích dẫn một tuyên bố năm 2022 của người đứng đầu cơ quan vũ trụ Nga: “Trong tình huống cần hỗ trợ các lực lượng vũ trang của mình, chúng tôi có những nguồn lực khá khiêm tốn. Điều này khiến cá nhân tôi hết sức quan ngại”.
Thanh Hải tổng hợp
