Tại Hội nghị thượng đỉnh G20 ở Bali (Indonesia), lãnh đạo của 20 quốc gia đã ra tuyên bố chung nêu rõ cuộc chiến Nga - Ukraine đã gây tổn hại cho nền kinh tế toàn cầu, đồng thời lên án hành động gây hấn của Nga đối với Ukraine và yêu cầu Nga rút quân vô điều kiện.
Tuyên bố chung của Hội nghị thượng đỉnh G20: Chiến tranh Nga làm tổn thương kinh tế toàn cầu
Chiến tranh Nga - Ukraine đã trở thành một trong những trọng tâm của hội nghị thượng đỉnh G20 lần này. Do những khác biệt về quan điểm giữa các quốc gia thành viên đối với cuộc chiến của Nga ở Ukraine, nên trước đó xuất hiện nhiều đồn đoán rằng, đây có thể là Hội nghị thượng đỉnh G20 lần đầu tiên trong lịch sử không có Tuyên bố chung. Tuy nhiên, cuối cùng thì Hội nghị thượng đỉnh G20 cũng đã có tuyên bố chung dài 17 trang.
Tuyên bố đề cập đến các vấn đề như biến đổi khí hậu, an ninh lương thực và phục hồi kinh tế toàn cầu sau đại dịch Covid-19.
Tuyên bố chung cho biết, “Phần lớn các quốc gia thành viên kịch liệt lên án việc Nga xâm lược Ukraine và nhấn mạnh rằng, cuộc chiến đã tàn phá cuộc sống của nhiều người và góp phần làm suy thoái nền kinh tế toàn cầu vốn đã mong manh như hiện nay… G20 lên án mạnh mẽ hành vi Nga xâm lược Ukraine”.
Phản ứng trước cuộc chiến Ukraine - Nga kéo dài gần 9 tháng qua, tuyên bố chung nêu rõ, mặc dù một số nước như Trung Quốc, Ấn Độ, Ả Rập và Nam Phi "có quan điểm khác nhau", nhưng hầu hết các nước thành viên đều lên án mạnh mẽ Nga, và lên án tuyên bố của Tổng thống Nga Vladimir Putin về việc không loại trừ đe dọa sử dụng vũ khí hạt nhân. Tuyên bố chung cũng yêu cầu quân đội Nga "rút quân hoàn toàn và vô điều kiện khỏi lãnh thổ Ukraine".
Theo thông lệ trong nhiều năm, khi khai mạc hội nghị thượng đỉnh G20, lãnh đạo các quốc gia thành viên sẽ đến chụp ảnh chung. Tuy nhiên, Hội nghị thượng đỉnh năm nay lần đầu tiên hủy quy trình này do nhiều lãnh đạo từ chối chụp ảnh chung với đại diện của Nga, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov.
Ukraine bị đánh bom sau khi Ngoại trưởng Nga rời Hội nghị thượng đỉnh G20
Một ngày trước Hội nghị thượng đỉnh, Tổng thống Mỹ Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có cuộc hội đàm song phương. Là hai cường quốc thế giới có quan hệ căng thẳng, đây là lần gặp mặt trực tiếp đầu tiên kể từ khi ông Biden đắc cử Tổng thống.
Trong ngày đầu tiên của hội nghị thượng đỉnh G20, có tin hai người thiệt mạng vì tên lửa rơi xuống lãnh thổ Ba Lan, khiến căng thẳng chiến tranh Nga - Ukraine dâng cao.
Các vấn đề như an ninh lương thực, xóa nợ và sức khỏe cộng đồng vốn nằm trong chương trình nghị sự trong ngày đầu tiên của Hội nghị thượng đỉnh G20, nhưng sự chú ý đã đổ dồn vào Nga. Một ngày trước khi khai mạc Hội nghị, phía Nga đã nhiều lần tuyên bố rằng G20 không phải là nơi để thảo luận về các vấn đề an ninh, mà nên ưu tiên các thách thức kinh tế thế giới.
Vào lúc 9:30 sáng ngày 15/11 (theo giờ địa phương), Hội nghị thượng đỉnh G20 chính thức khai mạc tại Bali (Indonesia). Những chiếc bàn màu đen được sắp xếp theo hình chữ nhật lớn, ở giữa là bức phù điêu khổng lồ hình bản đồ thế giới và các nhà lãnh đạo ngồi thành vòng tròn.
Tại thời điểm này, đây là căn phòng tập trung hệ thống quyền lực chính trị cao nhất trên thế giới với 20 quốc gia thành viên chiếm hơn 80% nền kinh tế thế giới, chiếm 75% thương mại quốc tế và 60% dân số thế giới. Ngoài ra còn có lãnh đạo các tổ chức quốc tế như Liên Hợp Quốc, Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF),… cũng tham dự sự kiện.
Ngoại trưởng Nga Lavrov phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh G20: “Vâng, có một cuộc chiến ở Ukraine, đó là một cuộc chiến hỗn hợp, do phương Tây phát động và chuẩn bị trong nhiều năm”. Ông Lavrov tiếp tục lặp lại lập luận của ông Putin rằng sự mở rộng của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đã đe dọa đến an ninh của Nga, do đó Moscow buộc phải tiến hành “chiến dịch quân sự đặc biệt” này.
Khoảng 21h30 tối 15/11, truyền thông các nước nhìn thấy chuyên cơ của ông Lavrov trong phái đoàn Nga rời khách sạn nơi ông ở. Ngay sau đó, chuyên cơ của Nga đã cất cánh từ Bali. Phía Nga xác nhận ông Lavrov đã rời khỏi Indonesia. Tại thời điểm này, hội nghị thượng đỉnh kéo dài hai ngày mới đi được hơn nửa chặng đường. Phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Indonesia sau đó giải thích rằng, việc đại diện Nga rời đi là theo kế hoạch ban đầu.
Gần như cùng thời điểm máy bay của ông Lavrov cất cánh, nhiều nguồn tin (hãng tin Reuters, Văn phòng Tổng thống Ukraine, Thị trưởng thành phố Lviv của Ukraine) đều khẳng định rằng, cùng ngày, quân đội Nga tiến hành đợt tấn công tên lửa mới vào Ukraine, ít nhất 70 quả tên lửa đã đánh trúng các thành phố của Ukraine như Kyiv, Kharkov, Lviv và nhiều thành phố khác.
Tại lễ khai mạc, Tổng thống Indonesia Joko Widodo cho rằng, cuộc chiến của Nga phải chấm dứt. Ông Tập Cận Bình cũng kêu gọi hòa bình, đồng thời nhấn mạnh "các vấn đề phức tạp không có giải pháp đơn giản".
Hội nghị thượng đỉnh G20 là lần thứ 17 quy tụ các nhà lãnh đạo của 20 nền kinh tế quan trọng nhất thế giới. Hội nghị thượng đỉnh lần này rất đặc biệt vì là Hội nghị thượng đỉnh toàn cầu đầu tiên sau khi bùng nổ chiến tranh giữa Nga và Ukraine. Sự kiện quy mô lớn này cũng là động thái cứu cánh khẩn cấp cho nền kinh tế toàn cầu trước nguy cơ suy thoái.
