Liên quan đến cuộc chiến ở Ukraine, một cuộc thăm dò do Trung tâm Chiến lược và An ninh Quốc tế tại Đại học Thanh Hoa công bố ngày 24/5 cho thấy hơn 80% số người được hỏi cáo buộc Mỹ và các nước phương Tây khác là nguyên nhân của cuộc xung đột ở Ukraine. Tuy nhiên, nhiều người Trung Quốc hiểu rõ sự thật đều biết rằng chính Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) và Tổng thống Nga Vladimir Putin đã cùng nhau phát động cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine này.
Cuộc thăm dò cho thấy 80,1% số người được hỏi đổ lỗi cho Hoa Kỳ và các nước phương Tây về cuộc xung đột ở Ukraine. Chỉ 11,7% tin rằng Ukraine phải chịu trách nhiệm và 8,2% tin rằng trách nhiệm thuộc về Nga.
Khoảng 34,1% nhận định tác động của chiến tranh đối với cuộc sống của người dân là vấn đề quan trọng nhất. Cuộc thăm dò cũng cho thấy 59,1% người dân có quan điểm không tin tưởng Mỹ.
Cuối tuần trước, tờ Wall Street Journal đưa tin "Đại diện đặc biệt của Trung Quốc về các vấn đề Á - Âu" Lý Huy đã cố gắng thuyết phục các quan chức châu Âu rằng, họ nên kêu gọi ngừng bắn ở Ukraine, công nhận các vùng lãnh thổ Ukraine bị Nga kiểm soát là của Nga Tuy nhiên, đề xuất "đổi lãnh thổ lấy hòa bình" này đã bị bác bỏ.
Báo Mỹ tham khảo nguồn tin từ các quan chức phương Tây quen thuộc với tiến trình đàm phán của ông Lý Huy tại các thủ đô châu Âu cho biết: "Đại sứ Trung Quốc được cử đến để thúc đẩy kế hoạch hòa bình cho Ukraine của Bắc Kinh đã mang một thông điệp rõ ràng: Các đồng minh của Mỹ ở châu Âu nên thúc giục ngừng bắn ngay lập tức, để lại cho Nga quyền sở hữu các phần lãnh thổ của Ukraine mà họ đang kiểm soát".
Trao đổi với tờ Wall Street Journal, một nhà ngoại giao châu Âu từng nói chuyện với ông Lý Huy cho hay, "Chúng tôi đã giải thích (với ông Lý Huy) rằng trừ khi quân đội Nga rút quân [khỏi lãnh thổ Ukraine], nếu không thì đó chỉ là động thái đóng băng cuộc xung đột và điều này không có lợi cho cộng đồng quốc tế”.
Truyền thông Ukraine dẫn phản hồi của ông Mykhailo Podolyak, cố vấn chính của Tổng thống Volodymyr Zelenskyy, rằng: "Bất kỳ thỏa hiệp nào không liên quan đến việc giải phóng tất cả các vùng lãnh thổ ở Ukraine, và điều mà một số 'nguồn tin ẩn danh' trong giới tinh hoa châu Âu và Mỹ đôi khi đề cập đến, đồng nghĩa với việc thừa nhận sự thất bại của nền dân chủ, chiến thắng của nước Nga và sự tồn tại của chính quyền ông Putin". Ông nhấn mạnh rằng việc chỉ trích những nhượng bộ như vậy sẽ chỉ làm trầm trọng thêm cuộc xung đột.
Nói cách khác, ngoại giới cực kỳ coi thường đề xuất của ông Lý Huy. Điều này chắc chắn khiến ĐCSTQ sợ hãi.
Ngày 29/5, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mao Ninh chủ trì cuộc họp báo thường kỳ, có phóng viên đặt câu hỏi: Đặc phái viên Lý Huy vừa thăm châu Âu, tờ Wall Street Journal lại đưa tin phía Trung Quốc đề xuất “Nga được phép chiếm đóng phần lãnh thổ mà họ đang kiểm soát ở Ukraine”.
Bà Mao Ninh phản hồi rằng liên quan đến chuyến thăm của Đặc phái viên Lý Huy, phía Trung Quốc đã đưa ra thông cáo báo chí kịp thời, vui lòng tham khảo thông cáo báo chí do phía Trung Quốc đưa ra. Bà nói rằng phía Trung Quốc cũng nhận thấy rằng Ngoại trưởng Ukraine đã công khai tuyên bố rằng ông ấy có liên hệ với nhiều bên khác nhau, nhưng không có quốc gia nào nói rằng Đặc phái viên Lý Huy đã đưa ra những tuyên bố như trong bài báo của tờ Wall Street Journal.
Một nguồn thạo tin của Ukraine cho hay, truyền thông nhà nước Ukraine đã bác bỏ tuyên bố của Wall Street Journal.
Nguồn tin này cho rằng đây có thể là cách mà Châu Âu và Hoa Kỳ dùng để tấn công ĐCSTQ bằng những lời lẽ mơ hồ.
Đặc phái viên Trung Quốc về các vấn đề Á - Âu Lý Huy hôm 26/5 đã có cuộc hội đàm với Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov tại Moscow. Tại cuộc gặp, Ngoại trưởng Nga Lavrov đã chỉ ra rằng Ukraine và phương Tây đã cố gắng hết sức để ngăn cản việc nối lại các cuộc hòa đàm.
Thông báo của Bộ Ngoại giao Nga cho biết, Bộ trưởng Lavrov bày tỏ cảm ơn Trung Quốc vì lập trường cân bằng của nước này trong cuộc xung đột ở Ukraine và ca ngợi mong muốn của Bắc Kinh đóng một vai trò trong việc giải quyết vấn đề này: “Ngoại trưởng Nga tái khẳng định cam kết của Moscow về một giải pháp chính trị - ngoại giao cho cuộc xung đột, lưu ý những trở ngại nghiêm trọng do phía Ukraine và các nhà phụ trách phương Tây tạo ra đối với việc nối lại các cuộc đàm phán hòa bình”.
Hai quan chức cũng bày tỏ thiện chí tăng cường hơn nữa hợp tác chính sách đối ngoại Nga - Trung, đồng thời luôn cam kết duy trì hòa bình và ổn định khu vực và toàn cầu.
Phải chăng ĐCSTQ đang thực sự thúc đẩy các cuộc hòa đàm?
Không khó để nhận ra rằng cách tiếp cận của ông Tập Cận Bình có thể sẽ phản tác dụng. Bởi vì Nga liên tục gây hấn với các nước láng giềng. Điều này đã uy hiếp nghiêm trọng đến an ninh của Châu Âu, khiến cho tất cả các nước Châu Âu, bao gồm cả Đức và Pháp, đều cảm thấy khiếp sợ. Do đó họ không thể tiếp tục buông xuôi mà nhất định phải toàn lực ủng hộ Ukraine đánh bại Nga!
Trong quá trình này, vai trò của ĐCSTQ sẽ dần dần lộ diện và những động thái đó sẽ trở thành các biện pháp trừng phạt nghiêm khắc hơn đối với ĐCSTQ trong tương lai. Trên thực tế, hội nghị thượng đỉnh G7 ở Hiroshima (Nhật Bản) đã có những dấu hiệu cho thấy viễn cảnh này. Và trong tương lai, tình hình chỉ có thể nghiêm trọng hơn! Rất có thể nền kinh tế Trung Quốc sẽ phải đối mặt với một mùa đông lạnh giá khác.
Lam Giang tổng hợp
