Vì sao và bằng cách nào virus tại Vũ Hán biến thành đại dịch toàn cầu?

Giúp NTDVN sửa lỗi

Tại sao chính quyền Trung Quốc liên tục từ chối một cuộc điều tra độc lập? Vì sao họ che giấu nhiều thông tin về virus corona Vũ Hán?

Đại dịch COVID-19 đã thay đổi cục diện địa chính trị toàn cầu, trong đó nổi lên việc các quốc gia trên thế giới phản đối Trung Quốc ngày càng mạnh mẽ.

Toàn thế giới cần và muốn biết tại sao và bằng cách nào một bệnh dịch ban đầu chỉ xuất hiện cục bộ tại một thành phố của Trung Quốc lại biến thành đại dịch toàn cầu, cướp đi sinh mạng hơn một phần tư triệu người. Những tổn thất về kinh tế và con người vẫn đang tiếp tục gia tăng.

Vì sao cần điều tra độc lập?

Một cuộc điều tra quốc tế độc lập sẽ giúp Trung Quốc có cơ hội làm sáng tỏ những nghi ngờ. Tuy nhiên Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) lại kịch liệt phản đối cuộc điều tra này, không những thế họ còn coi đó là mối đe dọa sinh tử.

Trong bối cảnh đó, phiên họp sắp tới của Hội đồng Y tế Thế giới (cơ quan ra quyết định của Tổ chức Y tế Thế giới) là một "bài kiểm tra" về việc Trung Quốc ngăn chặn điều tra về nguồn gốc và sự lây lan của virus corona từ Vũ Hán. Liên minh châu Âu là tổ chức mới nhất tuyên bố rằng họ sẽ ủng hộ nghị quyết tại hội nghị để tiến hành cuộc điều tra độc lập.

Việc nghiên cứu cách thức virus corona bùng phát và lây lan là điều cần thiết đối với thế giới để xây dựng các phương án ứng phó nhanh. Đồng thời, điều đó giúp rút ra các bài học để ngăn chặn một dịch bệnh tương tự khác trong tương lai.

Covid-19 không phải là căn bệnh chết người đầu tiên lây lan trên toàn cầu, xuất phát từ Trung Quốc. Dịch SARS 2002-2003 cũng bắt đầu từ lây lan khắp Trung Quốc sau đó trở thành đại dịch thế kỷ 21 đầu tiên trên thế giới.

Tổ chức WHO cũng thấy cần thiết phải điều tra. Một đại diện của WHO tại Trung Quốc nói rằng việc biết nguồn gốc của virus gây bệnh COVID-19 là "rất quan trọng" để ngăn chặn "tái phát".

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã khuyến khích Trung Quốc hợp tác và đưa ra sự đối chiếu giữa sai lầm và hành động có chủ ý: "Nếu đó là một sai lầm, sai lầm là một sai lầm. Nhưng nếu họ có chủ ý gây ra việc này thì tất nhiên sẽ có những hậu quả".

Tuy nhiên, Bắc Kinh từ chối trả lời ngay cả những câu hỏi cơ bản.

Câu hỏi thứ nhất

Tại sao Trung Quốc dừng các chuyến bay nội địa từ Vũ Hán bắt đầu từ ngày 23/1, nhưng vẫn cho phép một số chuyến bay quốc tế tiếp tục hoạt động từ thời điểm đó?

Đồng thời, Bắc Kinh tiếp tục khuyến khích các thành phố khác của Trung Quốc đi du lịch nước ngoài cho đến cuối tháng 3. Như vậy, hành động của Trung Quốc đã giúp virus lây lan ra toàn cầu?

Ngoài ra, theo Thị trưởng Vũ Hán, trước khi thành phố này bị phong toả, có khoảng 5 triệu người từ Vũ Hán đã rời đi những nơi khác. Như vậy, nói một cách đơn giản, du khách bị nhiễm bệnh từ Vũ Hán là "bệnh nhân số 0" gây dịch bệnh ở nhiều quốc gia.

Câu hỏi thứ hai

Tại sao chính quyền Trung Quốc cố ngăn chặn giới khoa học nước này nghiên cứu sâu hơn về nguồn gốc virus?

Một số tài liệu của giới học thuật Trung Quốc chỉ ra rằng nghiên cứu virus corona từ loài dơi trong phòng thí nghiệm là rất nguy hiểm và kết luận rằng "virus corona có lẽ bắt nguồn từ một phòng thí nghiệm ở Vũ Hán".

Ngay sau đó, chính quyền Trung Quốc ban hành chính sách mới về việc bắt buộc kiểm tra kết quả nghiên cứu trước khi công bố.

Một phòng thí nghiệm ở Thượng Hải đã bị đóng cửa sau khi công bố bộ gen virus corona vào ngày 12/1. Trong khi việc công bố này giúp thế giới bắt đầu các xét nghiệm chẩn đoán.

Nhưng Trung Quốc vẫn chưa chia sẻ cho thế giới bất kỳ mẫu virus sống nào. Điều này khiến các nhà nghiên cứu "không thể theo dõi diễn tiến của bệnh", dẫn lời Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo.

Hơn nữa, Trung Quốc không cho các chuyên gia nước ngoài tiếp cận bất kỳ cơ sở hoặc địa điểm nào được cho là nơi virus xuất hiện đầu tiên, bao gồm Viện Virus học Vũ Hán.

Trung Quốc đã không cung cấp các mẫu virus corona này cho các nhà nghiên cứu quốc tế, mà họ còn phá hủy các mẫu trong phòng thí nghiệm, theo trang Caixin Global.

Tình báo Hoa Kỳ xác nhận rằng họ đang điều tra xem đại dịch có phải là kết quả của một vụ tai nạn trong một phòng thí nghiệm ở Vũ Hán hay không. Ông Pompeo nói rằng đã có bằng chứng cho thấy loại virus này đến từ phòng thí nghiệm của Viện virus học Vũ Hán.

Câu hỏi thứ ba

Tại sao chính phủ Trung Quốc tấn công các nước khi họ kêu gọi một cuộc điều tra về nguồn gốc virus gây ra đại dịch?

Úc đã bị Trung Quốc tấn công nghiêm trọng vì nước này kêu gọi các quốc gia thành viên của WHO ủng hộ một cuộc điều tra độc lập về nguồn gốc và sự lây lan của virus corona. Đại sứ Trung Quốc tại Úc, nói sự kêu gọi của Úc là "nguy hiểm" và đe dọa trừng phạt nước này bằng cách tẩy chay các ngành rượu, thịt bò, du lịch và giáo dục của Úc.

Theo quy định của quốc tế, các quốc gia phải thông báo cho Tổ chức Y tế Thế giới về "tình trạng khẩn cấp y tế cộng đồng mà thế giới quan tâm" trong vòng 24 giờ. Việc Trung Quốc phớt lờ quy định này khiến nhiều chuyên gia cho rằng WHO cần cử các nhân viên điều tra đến ngay Trung Quốc, giống như các "thanh sát viên vũ khí".

Câu hỏi thứ tư

Tại sao Trung Quốc âm thầm nhập khẩu thiết bị y tế một cách "điên cuồng" và bịt miệng những người biết thông tin về bệnh dịch?

Vào tháng 1, Trung Quốc đã âm thầm ra sức nhập khẩu thiết bị y tế - từ thiết bị bảo vệ cá nhân đến khẩu trang. Theo báo cáo tình báo an ninh nội địa của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ ngày 1/5, Trung Quốc cố tình che giấu sự nghiêm trọng của dịch bệnh để tạo điều kiện cho việc tích trữ. Vào thời điểm virus tấn công nghiêm trọng vào châu Âu, Trung Quốc đã mua phần lớn nguồn cung cấp thiết bị bảo vệ toàn cầu, bao gồm 56 triệu khẩu trang và mặt nạ chỉ trong một tuần cuối tháng 1.

Hiện tại, Trung Quốc đẩy mạnh đàn áp thông tin trong nước để những gì xảy ra tại Vũ Hán không bị tiết lộ. Theo một tài khoản trên mạng xã hội, những người có người thân qua đời và luật sư của họ đã bị cảnh sát đe dọa vì lưu giữ các báo cáo về dịch bệnh.

Để trả lời các câu hỏi trên, thế giới cần thực hiện một cuộc điều tra kỹ lưỡng. Nếu Trung Quốc từ chối tham gia cuộc điều tra này, các quốc gia trên thế giới có thể sẽ không giao thương với Trung Quốc, thông qua thuế quan, các rào cản kỹ thuật, hoặc di dời sản xuất ra khỏi Trung Quốc và các chính sách khác.

Điều này sẽ phá huỷ sự độc quyền và làm suy yếu quyền lực của ĐCSTQ đối với thế giới. Cơn ác mộng tồi tệ nhất của ĐCSTQ sẽ trở thành sự thật.

BRAHMA CHELLANEY

Nguyễn Minh biên dịch

--------------------------------------

Brahma Chellaney là cây bút của báo Japan Times, và là tác giả của 9 cuốn sách, trong đó có cuốn: “Water: Asia’s New Battleground”.



BÀI CHỌN LỌC

Vì sao và bằng cách nào virus tại Vũ Hán biến thành đại dịch toàn cầu?