Vị thế của Mỹ ở Syria đang suy yếu nhanh chóng

Giúp NTDVN sửa lỗi

Vị thế của Mỹ ở khu vực Trung Đông đang suy yếu nhanh chóng. Điều này chưa bao giờ trở nên rõ ràng hơn thế tại Syria, nơi một nhà độc tài thân Nga đã tiến hành một cuộc nội chiến tàn bạo chống lại chính người dân của đất nước mình mà không bị trừng phạt.

Ngày 9/5, Syria và Ả Rập Xê Út thông báo sẽ mở lại Đại sứ quán tương ứng. Trước đây, Ả Rập Xê Út - một đồng minh lâu năm của Hoa Kỳ - đã hỗ trợ các nhóm ở Syria trong nỗ lực lật đổ nhà lãnh đạo độc tài của nước này, Tổng thống Bashar al-Assad.

Ai Cập và Jordan cũng đang bình thường hóa quan hệ với Syria. Đây cũng là nỗ lực mà Bahrain và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) đã chủ trương theo đuổi từ lâu. Các quốc gia Ả Rập hùng mạnh nhất phải kể đến: Ả Rập Xê Út, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và Ai Cập.

Chính phủ Syria đã thực hiện hàng trăm cuộc tấn công bằng vũ khí hóa học nhằm vào thường dân của họ; thực hiện các cuộc tấn công do Iran hậu thuẫn nhằm vào quân đội Mỹ ở Syria; và biến Syria thành một quốc gia ma túy, trong đó gia đình ông Assad và các cộng sự của họ bị cáo buộc buôn lậu amphetamine trị giá hàng chục tỷ USD trong khu vực.

Sau nhiều năm với thành tích tàn bạo, Liên đoàn Ả Rập đã chính thức tái kết nạp Syria trở lại hàng ngũ của mình.

Động thái “khôi phục tư cách thành viên” của Syria đã vượt ra ngoài khuôn khổ Ả Rập. Vào ngày 10/5, Ngoại trưởng Syria đã gặp những người đồng cấp từ Thổ Nhĩ Kỳ, Iran và Nga tại Moscow. Thổ Nhĩ Kỳ - một thành viên của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) - nhưng lại ngày càng thân thiết với Nga.

Tổng thống Syria và đồng minh Vladimir Putin phải chịu trách nhiệm về sự tàn bạo trong cuộc nội chiến ở Syria. Cuộc nội chiến đã cướp đi sinh mạng của hơn 300.000 người và khiến hơn một nửa dân số phải di tản. Ngày nay, những người tị nạn Syria vẫn đang nơm nớp lo sợ rằng việc bị cưỡng chế hồi hương trở lại Syria là vi phạm luật pháp quốc tế.

Các quốc gia như Thổ Nhĩ Kỳ, nơi sinh sống của 3,6 triệu người tị nạn Syria và Jordan, trung tâm trung chuyển chính cho hoạt động buôn bán trái phép chất kích thích "Captagon" của Syria, dường như đang xoa dịu nhà nước khủng bố Syria để giải quyết những vấn đề này. Tuy nhiên, việc xoa dịu những kẻ bắt nạt trong lịch sử chỉ làm tăng nhu cầu của họ mà thôi.

Theo NATO, năm 2016, ông Putin và ông Assad đã lợi dụng các cuộc không kích, bao gồm cả bom thùng, để khủng bố người dân Syria và khiến họ khiếp sợ tháo chạy, từ đó vũ khí hóa hiệu quả người tị nạn nhằm áp đảo các cấu trúc của châu Âu.

Tổng thống Mỹ Joe Biden (Trái) và Thái tử Ả Rập Xê Út Mohammed bin Salman tại Hội nghị thượng đỉnh về An ninh và Phát triển Jeddah (Jeddah Summit) tại một khách sạn ở thành phố ven biển Jeddah bên Biển Đỏ của Ả Rập Xê Út, hôm 16/7/2022. (Ảnh: Mandel Ngan/AFP/Getty Images)

Ả Rập Xê Út đang “ban thưởng” cho nhà nước khủng bố và buôn bán ma túy bất hợp pháp trên quy mô lớn bằng cách mời nhà độc tài Syria đến tham dự hội nghị thượng đỉnh của Liên đoàn Ả Rập tại thành phố Jeddah của Ả Rập Xê Út vào ngày 19/5.

Ả Rập Xê Út từng là đồng minh trung thành nhất của Hoa Kỳ và là kẻ thù của giáo sĩ Hồi giáo ở Iran. Tuy nhiên, hiện nay nước này đang bình thường hóa quan hệ với không chỉ Syria, mà còn cả Iran và cải thiện quan hệ Trung Quốc.

Theo tờ The Washington Post, Tổng thống Joe Biden đang xúc tiến việc "khôi phục quan hệ" với Damascus. Sau khi công khai coi các vấn đề quốc tế là cuộc chiến giữa nền dân chủ và chuyên quyền, Hoa Kỳ rõ ràng đã trở nên bất lực ở khu vực Trung Đông. Điều này đã khiến các đồng minh lâu năm của Mỹ bị xa lánh.

Ông Biden thậm chí còn khiến người Ả Rập Xê Út xa lánh hơn nữa khi phớt lờ việc đáp trả Iran vì nhiều hành vi vi phạm của nước này, bao gồm các cuộc tấn công bằng tên lửa do Iran hậu thuẫn nhằm vào Ả Rập Xê Út và các lực lượng Hoa Kỳ ở Iraq và Syria. Riyadh nhanh chóng đi đến kết luận rằng Hoa Kỳ là một đồng minh “không đáng tin cậy”. Việc Mỹ không hỗ trợ các đồng minh và đối tác như: Ukraine, Afghanistan, Đài Loan và Philippines đã nhấn mạnh lập luận này.

Một phần suy yếu của Mỹ trên phạm vi toàn cầu có thể là do các vấn đề kinh tế trong nước như lạm phát, nguy cơ suy thoái và những đồn đoán về nguy cơ chính phủ vỡ nợ. Nền kinh tế Mỹ càng suy yếu thì quân đội Mỹ càng trở nên yếu kém trong việc duy trì các lợi ích của Hoa Kỳ ở Trung Đông, đặc biệt là việc chống phổ biến vũ khí hạt nhân của Iran, chủ nghĩa khủng bố và bất kỳ trở ngại nào đối với dòng chảy tự do của dầu mỏ và khí đốt.

Nếu không được tiếp cận với năng lượng giá rẻ, các nền kinh tế của Hoa Kỳ, Liên minh Châu Âu (EU), Nhật Bản và các đồng minh sẽ càng suy yếu và đẩy các nền dân chủ trên toàn thế giới vào vòng xoáy tiêu cực không lối thoát.

Ukraine đã mất lãnh thổ vào tay Nga dưới thời chính quyền ông Biden. Và rõ ràng việc đẩy lùi quân đội Nga về biên giới của họ là một quyết định tốn kém và mạo hiểm. Bất chấp những lo ngại về việc tách rời khỏi Trung Quốc, thương mại của Hoa Kỳ với quốc gia độc tài này đã cán mốc cao nhất mọi thời đại là 690 tỷ USD vào năm 2022. Sự phụ thuộc của Hoa Kỳ vào Trung Quốc về thương mại thường được coi là một điểm yếu chính trị trên quy mô toàn cầu.

Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) hoan nghênh việc Syria tái gia nhập Liên đoàn Ả Rập, bởi điều này sẽ củng cố vị thế của Bắc Kinh ở khu vực Trung Đông. Giờ đây, ĐCSTQ có quyền tiếp cận dễ dàng hơn với nhiều đòn bẩy hơn để gây ảnh hưởng không chỉ với Iran mà còn cả với nền chính trị Ả Rập.

Những cố gắng quá mức của ông Biden trong việc trở thành "người tốt" (Mr. Nice Guy), tiêu biểu là trở nên "vụng về" trong việc rút quân khỏi Afghanistan và phớt lờ Trung Đông trong khi các nhà độc tài đang hợp lực lại với nhau, đến nay đã thất bại.

Trong khi đó, các nhà độc tài trên khắp thế giới, đáng chú ý là Bắc Kinh, Moscow, Tehran, Riyadh và Damascus, đang hợp tác với nhau để chống lại sự suy yếu của Washington.

Hy vọng Moscow và Bắc Kinh sẽ lấp đầy khoảng trống quyền lực do Washington để lại và khai thác triệt để các nhà độc tài Ả Rập để tạo lợi thế cho họ trong tương lai gần.

Tuy nhiên, có một điểm sáng ở Trung Đông. Qatar, Kuwait và Maroc vẫn tiếp tục phản đối việc khôi phục quan hệ ngoại giao với Syria. Đây mới là những quốc gia Ả Rập mà Hoa Kỳ nên thắt chặt quan hệ.

Quan điểm thể hiện trong bài viết này là của tác giả và không nhất thiết phản ánh quan điểm của NTDVN.

Theo The Epoch Times

Lam Giang biên dịch



BÀI CHỌN LỌC

Vị thế của Mỹ ở Syria đang suy yếu nhanh chóng