‘Ý đồ thật sự’ của Trung Quốc trong thỏa thuận an ninh mới ở Thái Bình Dương là gì?

Giúp NTDVN sửa lỗi

Hôm thứ Hai (30/05), Tổng thống Palau Surangel Whipps Jr. cho biết, các quốc đảo Thái Bình Dương đã đưa ra quyết định đúng đắn khi rút khỏi thỏa thuận an ninh và kinh tế khu vực mà Trung Quốc đề nghị, đẩy lùi các kế hoạch của Bắc Kinh trong khu vực này.

“Tôi luôn đặt câu hỏi về ý đồ thực sự [của Bắc Kinh] trong việc đẩy mạnh [các thỏa thuận này] là gì, đặc biệt là khi đề cập đến vấn đề an ninh. Tại sao họ lại hứng thú với an ninh đến vậy? Theo tôi, phát triển kinh tế cũng rất quan trọng, thế còn vấn đề an ninh là vì điều gì?”, ông Whipps cho biết trong một cuộc phỏng vấn với Đài ABC của Úc. Cuộc phỏng vấn diễn ra chỉ một ngày sau khi Bắc Kinh thất bại trong việc kêu gọi 10 quốc gia Thái Bình Dương ký vào Hiệp định Thương mại Tự do Khu vực Quần đảo Thái Bình Dương của họ.

“An ninh ở khu vực của chúng tôi đã ổn định rồi. Cho nên việc bổ sung thêm nhiều nhân tố hơn, nhiều người hơn vào khu vực này sẽ chỉ tạo ra xung đột tiềm tàng. Do đó tôi nghĩ rằng điều này sẽ mang lại rủi ro an ninh, và đó là mối quan tâm của tất cả chúng tôi. Bởi vì chúng tôi đã nếm trải Thế chiến II, chúng tôi không muốn điều đó tái diễn thêm một lần nào nữa", ông nói thêm.

Sự thiếu nhiệt tình từ các quốc gia Thái Bình Dương đã buộc Bắc Kinh phải tạm hoãn thỏa thuận kinh tế và an ninh sâu rộng với 10 quốc gia trong khu vực, sau cuộc họp giữa các ngoại trưởng hôm 30/05.

Tầm nhìn Phát triển Chung của các Quốc Đảo Thái Bình Dương-Trung Quốc của Bắc Kinh, được tiết lộ với báo chí vào tuần trước. Nó đề nghị sự hợp tác do Trung Quốc dẫn đầu đối với 10 quốc gia Thái Bình Dương về thương mại tự do, nghề đánh bắt cá, an ninh, mạng viễn thông, và lập bản đồ hàng hải. Đây sẽ là bàn đạp quan trọng giúp Trung Quốc tiến thêm một bước nữa trong tham vọng đối với khu vực này.

Ông Whipps khẳng định rằng, các quốc đảo Thái Bình Dương e ngại thỏa thuận an ninh với Trung Quốc có thể mở đường cho một cuộc chiến tranh lạnh mới. Trước đó, đây chính là chiến địa của Thế chiến II.

“Tôi không nghĩ rằng bất kỳ ai trong chúng ta lại muốn tham gia hay rơi vào tình huống tương tự một lần nữa. Chúng tôi là những quốc gia nhỏ và chúng tôi muốn sống trong một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và cởi mở, nơi có sự tôn trọng đối với pháp quyền", ông nhận xét. Palau là một nước cộng hòa dân chủ có liên hệ chặt chẽ với Đài Loan hơn là với ĐCS Trung Quốc.

Cho rằng biến đổi khí hậu là thách thức lớn nhất của khu vực, ông Whipps lưu ý rằng Thủ tướng Fiji Voreqe Bainimarama đã có một hành động táo bạo trong việc “đứng lên” và kêu gọi Trung Quốc cam kết mạnh mẽ hơn đối với hành động vì khí hậu.

“Nếu [Trung Quốc] muốn giúp đỡ chúng tôi, thì mối đe dọa an ninh lớn nhất hiện nay đối với quần đảo Thái Bình Dương là biến đổi khí hậu", ông nói thêm.

Tổng thống Palau Surangel Whipps đến dự Hội nghị về Biến đổi khí hậu của Liên Hiệp Quốc COP26 tại SECC ở Glasgow, Scotland, vào ngày 01/11/2021. (Ảnh: Phil Noble – Pool/Getty Images)

“Mực nước biển dâng lên là một cuộc xâm lược kéo theo vô số người tị nạn vì khí hậu, phá hủy các nền văn hóa và bản sắc dân tộc đã tồn tại hàng ngàn năm. Điều quan trọng là [phải] yêu cầu các nước lớn chịu trách nhiệm về hành động của họ", ông Whipps nói, đồng thời cho biết thêm rằng Úc đã tăng cường các cam kết của mình về biến đổi khí hậu.

Nói về tình hữu nghị của đảo quốc này với Đài Loan, ông Whipps nói rằng Palau sẽ tiếp tục ủng hộ hòn đảo tự quản và công nhận chủ quyền của họ, duy trì lập trường của Palau là “hữu hảo với tất cả và không hiềm khích với ai".

Ông lưu ý, “Trung Quốc đã nói với chúng tôi rằng, “Quý vị chỉ cần cắt đứt mối quan hệ với Đài Loan và chỉ có chính sách một Trung Quốc". Nhưng chính sách của chúng tôi đó là luôn chào đón tất cả mọi người và không cần ai chỉ bảo rằng chúng tôi cần kết bạn với ai".

Mối quan hệ của Palau với Đài Loan khiến lượng khách du lịch Trung Quốc đến quốc gia này giảm mạnh, vốn chiếm 70% ngành du lịch vào năm 2015. Ông Whipps nói rằng Trung Quốc đã sử dụng “cách tiếp cận củ cà rốt và cây gậy” để buộc quốc đảo này cắt đứt tình hữu nghị với Đài Loan.

Ông lưu ý rằng một số quốc đảo Thái Bình Dương đã chuyển lòng trung thành từ Đài Loan sang Trung Quốc do bị mất khách du lịch và những lời hứa mà Bắc Kinh đưa ra, với mong muốn cải thiện đời sống người dân ở đó.

Ông nói thêm, “Khi quý vị phải đương đầu với những thách thức đó, những điều Trung Quốc hứa hẹn sẽ trở nên rất hấp dẫn bởi vì, như họ đã nói với tôi, ‘không có gì là giới hạn cả’”.

Ngoài Palau, chỉ có ba quốc đảo Thái Bình Dương khác — Quần đảo Marshall, Nauru, và Tuvalu — vẫn công nhận Đài Loan là một quốc gia có chủ quyền. Hồi 11/2019, Tuvalu đã từ chối lời đề nghị xây dựng các đảo nhân tạo từ Trung Quốc nhằm giúp nước này đối phó với mực nước biển dâng cao.

Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị (Phải) bắt tay Bộ trưởng Ngoại giao Fiji Inia Seruiratu trước cuộc gặp của họ tại Nhà khách Quốc gia Điếu Ngư Đài ở Bắc Kinh vào ngày 11/06/2019. (Ảnh: Wang Zhao/Getty Images)

Mặc dù thỏa thuận lớn tầm cỡ khu vực này không thể đi tiếp, nhưng ngoại trưởng Trung Quốc vẫn cố gắng đạt được thêm những cam kết từ các chính phủ của Quần đảo Solomon, Kiribati, Samoa, và Fiji để thắt chặt hợp tác.

Hồi tháng trước, Quần đảo Solomon đã ký một thỏa thuận an ninh với Bắc Kinh, mà các quốc gia khác lo ngại sẽ cho phép Trung Quốc thiết lập một căn cứ quân sự cách bờ biển Úc 1,700 km và gây bất ổn cho khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.

Các nhà lãnh đạo Úc và Hoa Kỳ đã thực hiện các hành động để chống lại sự thúc đẩy của Bắc Kinh đối với khu vực này, bao gồm việc khởi động Khuôn khổ Kinh tế Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương vì Thịnh vượng để thúc đẩy thương mại và trao đổi kinh tế giữa các quốc gia.

Tân ngoại trưởng Úc Penny Wong cũng đã đến thăm Fiji chỉ vài ngày sau khi Công Đảng Úc giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Liên bang Úc. Bà Wong cam kết một “kỷ nguyên mới” trong việc tham gia với khu vực này về biến đổi khí hậu đồng thời cũng có nhiều viện trợ hơn cho các sáng kiến khí hậu.

Huyền Anh

Theo The Epoch Times



BÀI CHỌN LỌC

‘Ý đồ thật sự’ của Trung Quốc trong thỏa thuận an ninh mới ở Thái Bình Dương là gì?