Năm 2022 đối với Trung Quốc sẽ là một năm quan trọng với nhiều sự kiện lớn. Từ Thế vận hội Mùa đông Bắc Kinh cho đến Đại hội toàn quốc lần thứ 20 của Đảng Cộng sản Trung Quốc vào mùa thu. Khi đại dịch Covid-19 bước sang năm thứ ba, liệu Trung Quốc có còn cô lập với phần còn lại của thế giới? Liệu ông Tập Cận Bình có tái đắc cử nhiệm kỳ thứ ba như mong đợi? Vị trí của Trung Quốc trên trường quốc tế sẽ như thế nào? Liệu mối quan hệ giữa Bắc Kinh và phương Tây có tiếp tục xấu đi?
Sau đây là 5 sự kiện chính đáng được quan tâm ở Trung Quốc trong năm 2022 do các phóng viên CNN tổng hợp:
Thế vận hội Mùa đông Bắc Kinh
Vào tháng Hai năm nay, tâm điểm toàn cầu một lần nữa sẽ đổ dồn về Bắc Kinh – thành phố đầu tiên đăng cai cả Thế vận hội Mùa hè và Mùa đông. Nhưng sự tương phản giữa hai Thế vận hội lại rất rõ ràng.
Thế vận hội Mùa hè 2008 dường như được coi là "bữa tiệc bước ra" sân khấu thế giới của Trung Quốc. Bài hát chủ đề chính thức là "Bắc Kinh chào đón bạn". Nhưng Thế vận hội Mùa đông 2022 sẽ được tổ chức trong một môi trường bị phong tỏa nghiêm ngặt; các vận động viên, khách mời tham dự sẽ bị cách ly với phần lớn nhân dân Trung Quốc.
Thế vận hội Mùa hè Tokyo ở Nhật Bản năm ngoái là một minh chứng. Việc tổ chức một sự kiện thể thao lớn mang tầm cỡ quốc tế trong thời kỳ đại dịch là điều không hề dễ dàng. Đối với Trung Quốc, điều này càng khó khăn hơn khi nước này quyết tâm theo đuổi chính sách “Zero Covid” (Không Covid).
Bên cạnh các lo ngại về coronavirus, nhà chức trách Trung Quốc còn phải đảm bảo rằng các vận động viên và những người tham gia khác sẽ được giám sát chặt chẽ, để ngăn chặn bất kỳ cuộc biểu tình nào có thể khiến Bắc Kinh rơi vào thế khó xử.
Từ lâu, các nhà hoạt động đã kêu gọi tẩy chay Thế vận hội Mùa đông Bắc Kinh để phản đối những vi phạm nhân quyền của Trung Quốc ở Tân Cương và Tây Tạng, cũng như hành vi trấn áp chính trị đối với Hong Kong. Do Bắc Kinh làm ngơ trước việc ngôi sao quần vợt Trung Quốc Bành Soái (Peng Shuai) cáo buộc cựu Phó Thủ tướng Trương Cao Lệ (Zhang Gaoli) tấn công tình dục, nên càng khiến làn sóng kêu gọi tẩy chay này dâng cao hơn.
Mỹ và một số đồng minh đã tuyên bố tẩy chay Thế vận hội Mùa đông Bắc Kinh về mặt ngoại giao. Tuy vậy, các vận động viên từ các quốc gia này vẫn sẽ được phép tham gia thi đấu.
Năm thứ ba theo đuổi “Zero Covid”?
Sau khi trải qua các đợt bùng phát coronavirus liên tục và các đợt phong tỏa tốn kém, chiến lược “Zero Covid” của Trung Quốc luôn bị đặt câu hỏi về tính bền vững.
Hiện tại, không có dấu hiệu nào cho thấy Bắc Kinh sẵn sàng thay đổi hướng đi của mình. Nếu có thì cũng chỉ là tăng cường nỗ lực tiêu diệt virus trước thềm Thế vận hội Mùa đông Bắc Kinh.
Tại cố đô Tây An ở tây bắc Trung Quốc, 13 triệu cư dân đã bước vào ngày phong thành thứ 12. Giới chức thành phố đang nỗ lực để ngăn chặn nguy cơ xảy ra đợt bùng phát lớn nhất trong cộng đồng kể từ đầu năm 2020 ở Vũ Hán – tâm chấn ban đầu của đại dịch.
Tuy nhiên, quan chức địa phương dường như chưa chuẩn bị đầy đủ cho các chính sách cứng rắn của họ. Trong tuần qua, mạng xã hội Trung Quốc tràn ngập lời kêu gọi từ người dân Tây An khi phải đối mặt với tình trạng thiếu lương thực và các nhu yếu phẩm khác, các cửa hàng thì bị đóng cửa và ô tô cá nhân bị cấm lưu thông trên đường.
Đối với nhiều người dân đại lục, trận phong tỏa ở Tây An gợi lại những ký ức đau buồn về những ngày đầu đen tối của đại dịch – một thời kỳ đầy hỗn loạn và tang thương.
Hàng nghìn cư dân mạng Trung Quốc đã để lại bình luận trên tài khoản Weibo của bác sĩ Lý Văn Lượng (Li Wenliang) vào hôm thứ Năm tuần trước (30/12) để nói lời tạm biệt với năm 2021. Bác sĩ Vũ Hán Lý Văn Lượng đã bị cảnh sát trừng phạt vì cảnh báo sớm về coronavirus, cuối cùng ông chết vì căn bệnh này.
Liệu ông Tập Cận Bình sẽ có nhiệm kỳ thứ ba?
Tất cả các dấu hiệu cho thấy, ông Tập Cận Bình sẽ tái đắc cử nhiệm kỳ thứ ba mang tính lịch sử trong Đại hội toàn quốc lần thứ 20 của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ). Đại hội Đảng 20 sẽ được tổ chức tại Bắc Kinh vào mùa thu năm nay.
Ông Tập Cận Bình, nhà lãnh đạo quyền lực nhất của Trung Quốc trong vài thập kỷ qua, đã dỡ bỏ giới hạn nhiệm kỳ và ghi hệ tư tưởng chính trị mang tên mình vào hiến pháp. Trong năm 2021, ông đã tiến thêm một bước nữa khi thông qua một nghị quyết mang tính bước ngoặt. Nghị quyết này đã đưa ông lên sánh ngang cùng các cựu lãnh đạo Mao Trạch Đông và Đặng Tiểu Bình.
Kể từ thời Mao Trạch Đông và Đặng Tiểu Bình, hiếm có nhà lãnh đạo Trung Quốc nào lại quan trọng như vậy trong cuộc sống của 1,4 tỷ người Trung Quốc.
Dưới thời ông Tập, ĐCSTQ đã tăng cường kiểm soát mọi mặt của xã hội, từ nghệ thuật, văn hóa, cho đến trường học, xí nghiệp. Nó ngày càng trấn áp nhiều tiếng nói chỉ trích, thanh trừng các nhân vật nổi tiếng của Trung Quốc, và mở rộng ảnh hưởng đến đời sống cá nhân của công dân.
Mặc dù nền kinh tế Trung Quốc là nền kinh tế đầu tiên trên thế giới phục hồi sau đại dịch, nhưng con đường phía trước của nó dường như không chắc chắn.
Một nền kinh tế đau đầu
Năm mới sẽ mang lại một số thách thức lớn cho Trung Quốc – nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.
Trung Quốc đang phải đối mặt với một số vấn đề đau đầu có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tăng trưởng vào năm 2022: từ việc liên tục bùng phát Covid-19 đến gián đoạn chuỗi cung ứng, và khủng hoảng bất động sản sẽ tiếp tục kéo dài.
Vào năm 2022, các ngân hàng lớn trên thế giới sẽ hạ dự báo tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc xuống từ 4,9% đến 5,5%. Đây sẽ là tốc độ tăng trưởng chậm thứ hai kể từ năm 1990.
Gần như có thể chắc chắn rằng, mục tiêu chính của ông Tập là duy trì đất nước vận hành ổn định trước khi tiếp tục nhiệm kỳ thứ ba. Chủ tịch Trung Quốc đã không rời khỏi đất nước kể từ khi đại dịch bắt đầu và chính phủ của ông dồn toàn lực vào “Zero Covid”, trong khi phương pháp này đã bị hầu hết các quốc gia trên thế giới từ bỏ.
Nhưng các nhà phân tích cho rằng, dựa trên mức độ mà Trung Quốc phụ thuộc vào các trung tâm tài chính quốc tế về phương diện đầu tư, công nghệ và thương mại, thì ông Tập Cận Bình sẽ vẫn phải cân nhắc thế giới bên ngoài ở một mức độ nhất định.
Trung Quốc và thế giới
Trong những ngày đầu của đại dịch, Bắc Kinh đã hy vọng biến cuộc khủng hoảng y tế toàn cầu thành cơ hội để nâng cao hình ảnh bản thân. Nó đã gửi khẩu trang và các nguồn lực y tế khác đến các quốc gia có nhu cầu, đồng thời hứa hẹn đưa vaccine Trung Quốc trở thành sản phẩm công cộng toàn cầu. Nhưng mọi thứ đã không đi theo đúng hướng như Bắc Kinh mong muốn.
Do cách thức xử lý dịch bệnh vào thời kỳ đầu ở Vũ Hán không thỏa đáng, cộng thêm các nhà ngoại giao và tuyên truyền viên của Trung Quốc đã lan truyền thông tin sai lệch ra nước ngoài; đồng thời chế độ này tiếp tục đàn áp Tân Cương, Tây Tạng và Hong Kong, nên uy tín quốc tế của Trung Quốc đã giảm mạnh.
Theo dữ liệu từ Trung tâm Nghiên cứu Pew, tại các quốc gia phát triển nhất trên thế giới, cái nhìn tiêu cực về Trung Quốc đã đạt mức cao kỷ lục. Trong số 17 quốc gia được Pew khảo sát vào năm ngoái, hầu hết các nước đều có chung quan điểm. Kết quả ở Nhật Bản là 88%, Thụy Điển là 80%, Úc là 78%, Hàn Quốc là 77% và Hoa Kỳ là 76%.
Các nhà phân tích nói rằng, sự vắng mặt của ông Tập Cận Bình trên trường quốc tế có thể khiến Trung Quốc bị cô lập với phần còn lại của thế giới.
Và nó không giúp ích gì cho hình ảnh của chính bản thân ông Tập. Ở hầu hết các nơi được khảo sát, niềm tin của người dân dành cho ông Tập Cận Bình cũng gần chạm mức đáy trong lịch sử. Trong số 17 quốc gia được khảo sát, trừ một quốc gia (là Singapore), thì hầu hết mọi nơi đều cho biết họ không mấy tin tưởng vào Chủ tịch nước Trung Quốc đương nhiệm.
Vào năm 2021, quan hệ Trung - Mỹ ngày càng xấu đi do căng thẳng Đài Loan leo thang. Dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Mỹ Joe Biden, Mỹ đã tìm cách thiết lập quan hệ chặt chẽ hơn với các đối tác cùng chí hướng ở Châu Âu và khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương để chống lại sự trỗi dậy của Trung Quốc. Và những nỗ lực này rất có thể sẽ tăng tốc trong năm mới.
ĐCSTQ đã nhiều lần tuyên truyền ca ngợi ông Tập Cận Bình vì đã làm cho Trung Quốc “tiến gần tới trung tâm sân khấu của thế giới hơn bao giờ hết”.
Nhưng liệu Trung Quốc có còn bị thế giới cô lập hay không là câu hỏi ngỏ dành cho ĐCSTQ và ông Tập Cận Bình trong năm 2022 và vài năm tới.
Đông Phương
Theo Vision Times
