Đại học Maryland (UMD) gần đây tuyên bố sẽ đóng cửa Học viện Khổng Tử, gia nhập danh sách dài các trường đại học Mỹ đang cắt đứt quan hệ với chương trình giáo dục do chính phủ Trung Quốc tài trợ vốn đang bị chỉ trích mạnh trên toàn cầu.
Trong một email gửi toàn trường, Hiệu trưởng nhà trường, Wallace Loh đã viết rằng Viện Khổng Tử tại trường sẽ ngừng hoạt động sau năm học 2019-2020. Ông trích dẫn một dự luật tài trợ liên bang mà về cơ bản khiến các trường đại học Mỹ phải lựa chọn giữa việc tiếp tục duy trì Viện Khổng Tử hoặc nhận tiền từ Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ.
Đạo luật này, hay còn gọi là Đạo luật ủy quyền quốc phòng cho năm tài khóa 2018, cấm các trường đại học Mỹ có Học viện Khổng Tử do Bắc Kinh hậu thuẫn nhận được tài trợ của Lầu Năm Góc cho các chương trình đào tạo ngôn ngữ.
Theo American University Radio, ông Loh viết: “Sau khi đánh giá tác động của đạo luật này đối với UMD, rõ ràng là chúng ta không còn có thể lưu lại Học viện Khổng Tử tại Maryland”. "Chúng tôi đã thông báo cho Trụ sở Viện Khổng Tử tại Bắc Kinh rằng chúng tôi sẽ chấm dứt thỏa thuận”.
Năm 2014, UMD trở thành trường đại học đầu tiên ở Hoa Kỳ thành lập Viện Khổng Tử. Số lượng các Viện Khổng Tử trên cả nước Mỹ tăng đều đặn theo thời gian, có lúc tăng lên khoảng 100 vào lúc cao điểm. Cơ cấu của những viện như vậy khác nhau, nhưng thường có một giám đốc phụ trách, thường là giảng viên hoặc nhân viên từ trường đại học chủ nhà. Và một đồng giám đốc người Trung Quốc, người báo cáo trực tiếp cho Bắc Kinh và giám sát giáo viên người Trung Quốc. Bộ Giáo dục Trung Quốc thường cung cấp tài trợ khởi nghiệp hàng năm, tuyển dụng giáo viên ngôn ngữ từ Trung Quốc, cung như cung cấp tài liệu và chương trình giảng dạy.
Được coi là một chương trình được thiết kế để mở rộng ảnh hưởng của chế độ ĐCS Trung Quốc ở nước ngoài, ngày càng có nhiều tai tiếng của Viện Khổng Tử trong những năm gần đây. Vào tháng 9 năm 2014, Đại học Chicago đã từ chối gia hạn hợp đồng với Viện Khổng Tử, sau một bản kiến nghị từ hơn một trăm giảng viên. Họ mô tả Viện Khổng Tử là “một sáng kiến mơ hồ về mặt học thuật và chính trị”, vốn tìm cách thúc đẩy lợi ích của nước ngoài [của Trung Quốc], trên tổn thất về sự độc lập học thuật của trường đại học chủ nhà. Vào tháng 6 cùng năm, Hiệp hội Giáo sư Đại học Hoa Kỳ (AAUP) đã kêu gọi các trường đại học Mỹ đóng cửa các Viện Khổng Tử của mình. Hiệp hội cáo buộc những Viện này thúc đẩy một chương trình nghị sự của nhà nước [Trung Quốc] “trong việc tuyển dụng và kiểm soát nhân viên học thuật, trong việc lựa chọn chương trình giảng dạy và trong việc hạn chế [tự do] tranh luận”.
Vào tháng 2 năm 2019, Tiểu ban Thường trực Thượng viện Hoa Kỳ về Điều tra đã vạch trần các hoạt động lật đổ của Viện Khổng Tử trong một báo cáo, bày tỏ mối quan ngại về tính minh bạch và kiểm duyệt. Tiểu ban tuyên bố rằng các chủ đề được coi là có tính gây tranh cãi tới chế độ Trung Quốc, như vấn đề độc lập của Đài Loan hay thảm sát Thiên An Môn năm 1989, đã không được thảo luận tại những trường học Mỹ vì có sự hiện diện của Viện Khổng Tử tại đây.
Báo cáo viết: “Tài trợ của Học viện Khổng Tử đi kèm với những sợi dây trói có thể ảnh hưởng đến tự do học thuật”.
“Các giáo viên Trung Quốc ký hợp đồng với chính phủ Trung Quốc với cam kết họ sẽ không làm tổn hại lợi ích quốc gia của Trung Quốc. Những nỗ lực hạn chế như vậy nhằm xuất khẩu kiểm duyệt của ĐCS Trung Quốc về tranh luận chính trị và ngăn chặn thảo luận về các chủ đề nhạy cảm chính trị”.
Minh Dũng
Theo The Epoch Times
