Các quốc gia khác trên thế giới đã đón công dân của họ trở về nước từ tâm chấn của vụ dịch Covid-19, nơi đang bị phong tỏa tại tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc. Nhưng không có quốc gia châu Phi cận Sahara nào làm như vậy, khiến hàng ngàn người mắc kẹt.
Khi ba cô con gái của Margaret Ntale Namusisi gọi điện về Uganda cho cô, nói rằng họ đang bị cách ly tại trường đại học ở Vũ Hán vì dịch coronavirus, cô đã gửi tiền và nói “Hãy đi mua sắm nhanh lên”.
Valeria, Veronica và Vivian đã làm điều đó. Nhưng gần một tháng trôi qua, không có sự giúp đỡ từ chính phủ của họ, giờ họ đang bị nhốt trong một căn hộ đông đúc với lệnh phải ở trong nhà, đóng kín cửa sổ. Thực phẩm, tiền và tinh thần đang dần cạn kiệt.
Namusisi thườngthức dậy lúc 3h sáng mỗi ngày để nói chuyện với các con gái mình qua dịch vụ nhắn tin Trung Quốc WeChat. Cô nói rằng: “Chúng đã bị tổn thương”; “Chúng hỏi, có phải Uganda từ bỏ chúng ta không?”.
Các quốc gia khác trên thế giới đã đón công dân của họ trở về nước từ tâm chấn của vụ dịch Covid-19, nơi đang bị phong tỏa tại tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc.
Nhưng không có quốc gia châu Phi cận Sahara nào làm như vậy, khiến hàng ngàn người mắc kẹt.
Namusisi rơm rớm nước mắt nói: “Chúng tôi đã đi đến quốc hội, chúng tôi đã đi đến bộ y tế, chúng tôi đã đi đến bộ ngoại giao, và đưa họ kiến nghị để đưa những đứa con của chúng tôi trở về”.
Reuters đã nói chuyện với các gia đình từ Cameroon, Uganda, Senegal, Ethiopia, và nhận được những câu chuyện tương tự về sự thất vọng. Nhiều người đã thành lập các hiệp hội gây áp lực khiến chính phủ của họ hành động, thông qua các lá thư và kiến nghị.
Các chính phủ trên khắp châu Phi cho biết họ có kế hoạch gửi tiền cho sinh viên để giúp đỡ chi phí. Cameroon cho biết họ đã gửi khoảng 82.000 đô la để giúp công dân của mình bị mắc kẹt ở Hồ Bắc.
Tuy nhiên, nhiều quốc gia bao gồm cả Senegal và Uganda, nói rằng họ không có đủ nguồn lực để chăm sóc bệnh nhân Covid-19 tại nhà và công dân của họ sẽ an toàn hơn khi ở Trung Quốc.
Trong khi tuần trước, Uganda nói rằng họ sẽ gửi 61.000 đô la cho các sinh viên bị mắc kẹt ở Vũ Hán, chị em nhà Namusisi đã không nhận được gì cho đến nay.
Mẹ của họ nói, họ chỉ ăn mì hoặc gạo 1 lần trong ngày để sống sót. Các loại thực phẩm khác hiện quá đắt đỏ: một kg thịt bò có giá 13 đô la, một quả cà chua giá 1 đô la.
Họ không phải là trường hợp duy nhất. Dagmawi Demelash Mengistu, một sinh viên kinh doanh đến từ Ethiopia, cho biết trường học của anh đã cung cấp găng tay cao su và khẩu trang, nhưng chính phủ của anh đã không trả lời liệu họ có được đưa trở về nhà hay không.
Anh cũng bị nhốt bên trong, thiếu lương thực và tiền bạc.
“Chúng tôi đã thấy một chiếc máy bay đến sơ tán bốn sinh viên ở Vũ Hán, chỉ một chiếc”, Mengistu, một thành viên của Hiệp hội sinh viên, người đã yêu cầu Đại sứ quán Ethiopia đưa họ về nhà, nói.
“Các hãng hàng không của Ethiopia đã dừng các chuyến bay từ Trung Quốc... vì vậy đó là một cú sốc khi bạn thấy họ vẫn đang tiếp tục các chuyến bay nhưng không thể đưa công dân của họ về nước”.
Chính quyền Ethiopia vẫn chưa trả lời việc này.
“Sét đánh ngang tai”
Nhiều quốc gia châu Phi lo lắng về một loại virus ít được biết đến sẽ du nhập vào đất nước của họ.
Ebola đã giết chết hơn 11.000 người ở Tây Phi từ năm 2013 đến 2016. Một vụ dịch đang diễn ra ở Cộng hòa Dân chủ Congo đã giết chết hơn 2.300 người.
Các quan chức y tế cho biết những dịch bệnh này đã cảnh báo các nước ngăn chặn sự lan truyền của Covid-19, và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết 24 quốc gia châu Phi có thể kiểm tra các trường hợp nguy cơ. Các quy trình sàng lọc và giám sát tại sân bay đã giúp phát hiện các trường hợp nhiễm Covid-19 có thể xảy ra trên khắp lục địa.
Tuần trước, Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh châu Phi đã kêu gọi các chính phủ đưa người châu Phi về nhà. Điều này đã mang lại chút an tâm cho những người mắc kẹt ở Trung Quốc hoặc gia đình họ ở quê nhà, những người đã nhận được rất ít hoặc không có thông tin liên lạc nào từ chính phủ của họ.
Roger-Michel Kemkuining, người Cameroon, phát hiện ra rằng cậu con trai Pavel của ông đã nhiễm Covid-19 từ một thông báo được đăng tải trực tuyến bởi Đại học Yangtze, nơi cậu đang học.
Trên thông báo cho biết trường đại học đã thông báo cho Đại sứ quán của Cameroon và phụ huynh, nhưng tin tức lại đến từ ông Kemkuining.
Phát ngôn viên của Bộ Y tế Cameroon, Clavere Nken, xác nhận rằng gia đình đã phát hiện thông tin này qua phương tiện truyền thông xã hội. Ông nói rằng ông đã nói chuyện với gia đình họ qua điện thoại. Đại học Yangzte đã không đưa ra câu trả lời về việc này.
Ông Kemkuining nói với Reuters, Pavel là người châu Phi duy nhất có xét nghiệm dương tính với Covid-19. Cậu đã hồi phục và được xuất viện vào ngày 10/2 nhưng vẫn bị cách ly.
Đối với người cha, điều này làm ông rất day dứt.
Tin tức này như “sét đánh ngang tai”, ông nói với Reuters tại nhà riêng ở Yaounde. “Tôi đã thực sự thất vọng”.
Hương Xuân
