Ngày 18/9, quân đội Trung Quốc đã điều 18 máy bay bao gồm máy bay chiến đấu và ném bom bay qua eo biển Đài Loan, khi một phái viên Hoa Kỳ tổ chức một ngày họp kín trên quốc đảo tự trị này. Đây được xem là cuộc phô trương lực lượng lớn bất thường của quân đội Trung Quốc.
Ông Keith Krach là Thứ trưởng ngoại giao Hoa Kỳ phụ trách danh mục đầu tư tăng trưởng kinh tế, năng lượng và môi trường. Ngày 18/9, ông đã có buổi hội đàm với Bộ trưởng Kinh tế và Phó Thủ tướng Đài Loan. Sau đó, ông Keith Krach dùng bữa trưa cùng các nhà lãnh đạo doanh nghiệp và dùng bữa tối với Tổng thống Thái Anh Văn (Tsai Ing-wen).
Để đáp lại chuyến thăm của ông Krach tới Đài Loan, Ban chỉ huy binh chủng phía Đông của Quân đội Trung Quốc đã tổ chức các cuộc diễn tập chiến đấu gần eo biển Đài Loan. Đây là cuộc diễn tập thứ 2 của quân đội Trung Quốc trong tháng Chín nhằm đe dọa những người ủng hộ độc lập của quốc đảo.
Bộ Quốc phòng Đài Loan cho biết, 2 máy bay ném bom và 16 máy bay chiến đấu của Trung Quốc đã tiến vào vùng nhận dạng phòng không của Đài Loan. Bộ này cũng cho biết, họ đã điều các máy bay phản lực để giám sát các máy bay Trung Quốc.
Phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Trung Quốc Ren Guoqiang nói rằng, cuộc tập trận là “hành động hợp pháp và cần thực hiện để đối phó với tình hình hiện nay trên eo biển Đài Loan, nhằm bảo vệ chủ quyền quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ”.
Trong một thông báo ngắn gọn trên blog của mình, Bộ Tư lệnh phía Đông của Trung Quốc cho biết, các cuộc tập trận có sự tham gia của các đơn vị Hải quân và Không quân ở eo biển Đài Loan nhằm đánh giá khả năng thực hiện các hoạt động chung của hai binh chủng này.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng lên tiếng bảo vệ động thái này của quân đội Trung Quốc. Phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao Trung Quốc Uông Văn Bân (Wang Wenbin) cho biết, Trung Quốc có “ý chí kiên định, hoàn toàn tự tin và đủ khả năng để ngăn chặn mọi sự can thiệp từ bên ngoài và các hành động ly khai của các lực lượng đòi độc lập Đài Loan”.
Bắc Kinh vốn tự coi Đài Loan là một phần lãnh thổ của mình và cực lực phản đối bất kỳ hình thức ngoại giao chính thức nào giữa các quốc gia khác với quốc đảo tự trị này.
Chuyến đi của Thứ trưởng Krach được thực hiện sau chuyến thăm của Bộ trưởng Y tế Hoa Kỳ Alex Azar diễn ra vào tháng Tám. Ông Azar là quan chức cấp cao nhất trong Nội các Hoa Kỳ đến Đài Loan kể từ khi Hoa Kỳ chuyển quan hệ chính thức từ Đài Loan sang Trung Quốc vào năm 1979.
Đây là một trong hàng loạt các động thái của chính quyền Tổng thống Trump nhằm tăng cường quan hệ với Đài Loan, bao gồm cả việc tăng cường bán vũ khí và hỗ trợ quốc đảo này tham gia các diễn đàn quốc tế.
Trước khi ông Krach đến Đài Loan, Đại sứ Hoa Kỳ tại Liên Hợp Quốc, Kelly Craft, đã ăn trưa với quan chức hàng đầu của Đài Loan tại New York vào ngày 16/9. Bà Kelly Craft nói cuộc họp trong bữa trưa đó là một cuộc họp lịch sử.
Ngày 19/9 là ngày cuối cùng trong chuyến thăm của ông Krach tới Đài Loan. Được biết, ông sẽ tham dự lễ tưởng niệm cựu Tổng thống Đài Loan Lý Đăng Huy (Lee Teng-hui), người dẫn đầu quá trình chuyển đổi dân chủ của quốc đảo. Ông Lý đã qua đời ở tuổi 97 hồi tháng 7/2020.
Giới phân tích cho rằng, phản ứng của quân đội Trung Quốc là một thông điệp rõ ràng đối với Hoa Kỳ để ngăn chặn những gì Hoa Kỳ đang làm. Phía Trung Quốc cũng đã có hành động tương tự khi Bộ trưởng Y tế Hoa Kỳ đến thăm vào tháng Tám.
Phó giáo sư tại Trường Chính sách Công Lý Quang Diệu thuộc Đại học Quốc gia Singapore, ông Alfred Wu khẳng định: “Tôi nghĩ rằng người Trung Quốc đang sử dụng công cụ này để cố gắng ngăn chặn mối quan hệ ngoại giao giữa Mỹ và Đài Loan”.
Căng thẳng giữa Washington và Bắc Kinh ngày càng diễn ra trên nhiều lĩnh vực, bao gồm: đại dịch virus Corona Vũ Hán, thương mại, công nghệ, Hong Kong và Biển Đông.
Tần suất các cuộc tập trận của Trung Quốc gần Đài Loan khiến người ta nhớ tới cuộc khủng hoảng lớn cuối cùng giữa nước này và quốc đảo tự trị vào năm 1995–1996. Đó là thời điểm diễn ra cuộc bầu cử tổng thống trực tiếp đầu tiên của Đài Loan. Lúc bấy giờ, Trung Quốc đã bắn tên lửa tới khu vực gần quốc đảo và tổ chức các buổi diễn tập chiến tranh nhằm đe dọa cử tri. Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng, những hành động đó đã phản tác dụng.
Đài Loan cho biết, hồi tuần trước các máy bay chiến đấu của Trung Quốc đã xâm nhập không phận của quốc đảo này trong 2 ngày khi thực hiện tập trận quy mô lớn. Đài Loan coi sự xâm phạm đó là "sự khiêu khích nghiêm trọng đối với Đài Loan và là mối đe dọa nghiêm trọng đối với hòa bình và ổn định khu vực".
Các hành động này của quân đội Trung Quốc đe dọa toàn bộ khu vực, đồng thời thúc đẩy cộng đồng quốc tế có phản ứng.
Trung Quốc ngày càng gây sức ép với Đài Loan bằng cách đe dọa quân sự và cô lập ngoại giao. Hành động gây hấn này của Trung Quốc diễn ra sau sự thất bại rõ ràng trong nỗ lực thống nhất chính trị với Đài Loan theo mô hình “một quốc gia, hai chế độ”. Trung Quốc hy vọng sẽ biến Đài Loan trở thành một đặc khu của mình giống như Hong Kong; tuy nhiên, hầu hết người Đài Loan ủng hộ nền dân chủ tự trị.
Bất chấp tần suất của các cuộc tập trận, giới phân tích cho rằng chiến tranh sẽ không xảy ra.
“Tín hiệu từ Bắc Kinh rất, rất rõ ràng, nhưng liệu điều đó có phải là một màn dạo đầu cho chiến tranh? Không, [chuyện đó] còn xa lắm”, cựu Thứ trưởng Quốc phòng Đài Loan Lâm Trung Bân (Lin Chong-Pin) nhận định.
Trung Quốc cắt đứt ngoại giao với chính phủ Đài Loan sau cuộc bầu cử năm 2016 khi bà Thái đắc cử Tổng thống quốc đảo này. Trong năm 2020, bà Thái tiếp tục tái đắc cử và Đảng Dân Tiến của bà vẫn chiếm đa số ghế trong Cơ quan Lập pháp của quốc đảo.
Nguyễn Minh
Theo Epoch Times tiếng Anh
