Bắc Kinh đã đáp lại những lo ngại của Ottawa về việc máy bay chiến đấu của Trung Quốc áp sát và khiêu khích một máy bay trinh sát của Canada ở Đông Á bằng cách cảnh báo chiếc máy bay trinh sát này về “hậu quả nghiêm trọng” nếu xảy ra bất kỳ “hành động khiêu khích mạo hiểm” nào.
Trong một cuộc họp báo hôm thứ Hai (06/02), người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên cho biết, “Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc chưa bao giờ ủy quyền cho bất kỳ quốc gia nào thực hiện việc giám sát quân sự trên các vùng biển và không phận của các quốc gia khác với danh nghĩa thực thi các lệnh trừng phạt".
Canada và các quốc gia khác trong một nỗ lực do Hoa Kỳ dẫn đầu đang giám sát việc Triều Tiên tuân thủ các lệnh trừng phạt của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc từ năm 2006 đến năm 2017 đối với chương trình vũ khí hạt nhân và các vụ thử tên lửa đạn đạo của nước này.
Việc giám sát hàng hải và hàng không đang được khai triển nhằm mục đích phát hiện hoạt động vận chuyển dầu trên các con tàu mà Bình Nhưỡng đã sử dụng để tránh giới hạn nhập cảng hàng năm là 4 triệu thùng dầu thô và 500,000 thùng sản phẩm dầu mỏ tinh chế.
Trung Quốc là nhà tài trợ chính của Triều Tiên. Tuy nhiên, các lệnh trừng phạt nói trên sẽ không được thông qua nếu không có sự chấp thuận của nước này, vì họ có quyền phủ quyết trong Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc.
Hôm 26/05, Trung Quốc và Nga đã sử dụng quyền phủ quyết của mình để đánh bại một nghị quyết của Liên Hiệp Quốc tìm cách giảm lượng dầu mà Triều Tiên có thể nhập cảng do Hoa Kỳ hậu thuẫn, vì 23 vụ phóng tên lửađạn đạo của họ trong năm nay.
Tuần trước, Bộ Quốc phòng Canada tiết lộ rằng, máy bay tuần tra hàng hải CP-140 Aurora của họ được giao nhiệm vụ giám sát các lệnh trừng phạt của Triều Tiên từ ngày 26/04 đến ngày 26/05. Vụ việc đã có một số va chạm với các máy bay chiến đấu của Trung Quốc về những điều họ nói là "không phận quốc tế".
Bộ Quốc phòng Canada cho biết, trong một số trường hợp, các phi hành đoàn của Canada đã phải định tuyến lại đường bay của họ để tránh một vụ va chạm tiềm tàng với các máy bay phản lực của Trung Quốc.
Bộ Quốc phòng Trung Quốc cho biết trong một tuyên bố rằng, hoạt động do thám trên không mà Canada thực hiện đang được sử dụng để chống lại Trung Quốc “với lý do” ủng hộ một nghị quyết của Liên Hiệp Quốc, mà theo họ là “những hành động khiêu khích".
Khi tham gia hội nghị Thử thách của Trung Quốc ở Đại học Ottawa hôm 03/06, các chuyên gia về Trung Quốc đã bình luận vấn đề này với The Epoch Times.
Cựu đại sứ Canada tại Bắc Kinh Guy St-Jacques gọi hành động của quân đội Trung Quốc là “liều lĩnh”.
Ông nói với The Epoch Times, “Điều này chỉ cho thấy Trung Quốc ngày một hung hăng và khiêu khích. Điều này rất nguy hiểm".
Ông St-Jacques cho biết đây không phải là lần đầu tiên quân đội Trung Quốc gây hấn với tàu chiến hoặc máy bay của các quốc gia khác..
Gần đây nhất, hôm 05/06, Bộ Quốc phòng Úc cho biết một trong các máy bay trinh sát của họ đã bị một máy bay phản lực Trung Quốc áp sát và khiêu khích hôm 26/05.
Bộ cho biết vụ va chạm này xảy ra trên không phận quốc tế của khu vực Biển Đông.
Một máy bay tiêm kích J-16 của Trung Quốc đã áp sát một máy bay trinh sát hàng hải P8-A Poseidon của Úc, “gây ra mối đe dọa an toàn cho máy bay P-8 cùng phi hành đoàn".
Ông Scott Simon, giáo sư Đại học Ottawa và đồng sở hữu của dự án Tọa đàm Nghiên cứu Đài Loan, nói rằng những sự cố này phải được nhìn nhận trong bối cảnh rộng hơn là Trung Quốc “ngày càng hung hăng bên ngoài lãnh thổ của mình".
Ông cho biết: “Có một hình thức xâm lược rộng khắp đang trải dài từ dãy Himalaya, nơi họ không chỉ có các cuộc xâm nhập ở biên giới với Ấn Độ, mà còn xây dựng các ngôi làng bên trong Bhutan và Nepal. Chuyện này rất quan trọng".
Bà Margaret McCuaig-Johnston, thành viên cao cấp tại Trường đào tạo sau Đại học về Quan hệ Quốc tế và Quan hệ Công chúng thuộc Đại học Ottawa, cho biết máy bayng Trung Quốc không tự dưng nảy ra ý tưởng áp sát khiêu khích máy bay Canada.
“Đây là ý tưởng của một người nào đó ở cao cấp hơn nhiều. Nếu quý vị nhìn vào việc kiểm soát từ trên xuống dưới ở nước này, thì đây thực sự phải là chỉ định của ông Tập Cận Bình".
Thủ tướng Canada Justin Trudeau gọi hành động áp sát khiêu khích của máy bay chiến đấu Trung Quốc hồi tuần trước là “rất đáng lo ngại” và cho biết, vấn đề này sẽ được đề xuất trực tiếp với các quan chức Trung Quốc nhằm ngăn chặn một “mô hình leo thang". Hôm thứ Hai (06/06), ông tái khẳng định rằng các hành động này là “vô trách nhiệm và khiêu khích".
Lam Giang
Theo The Epoch Times
