Một người dân Trung Quốc đã đến Indonesia và cố gắng mua nhiều khẩu trang y tế nhất có thể từ các nhà thuốc địa phương. Sau đó, anh đã gửi chúng cho các chuyên gia chăm sóc sức khỏe và các nhân viên tuyến đầu ở quê nhà. Bởi vì sự thiếu hụt vật tư y tế kéo dài ở nơi đây đang làm trầm trọng thêm cuộc chiến chống lại sự bùng phát của Coronavirus mới (hay còn gọi là COVID-19).
Kể từ đầu tháng 2, Kent Cai Mingdong, một người quê gốc ở thành phố Ninh Ba, miền đông Trung Quốc, đã đi đến hơn 15 thành phố của Indonesia và mua được ít nhất 200.000 khẩu trang. Anh đã nhờ khách du lịch Trung Quốc tại các sân bay lớn ở Indonesia mang một phần trong số những khẩu trang đó về nước. Đồng thời, anh cũng liên lạc với bạn bè trên khắp Trung Quốc để nhận khẩu trang ở bất kỳ thành phố nào mà những khách du lịch này quay trở về.
Anh Cai hiện là chủ sở hữu của Công ty phát triển văn hóa Chiết Giang Newway, một công ty nghiên cứu giáo dục và phát triển trực tuyến. Anh chia sẻ: “Tôi nghĩ rằng với dân số đông đảo của Indonesia, đất nước này sẽ có một lượng lớn công nhân lành nghề, vì thế họ sẽ có một kho khẩu trang lớn”.
Anh cho biết thêm: “Một cuộc tranh giành khẩu trang tại các địa phương của Indonesia đã xảy ra sau đó, có nghĩa là khi tôi đến đây vào ngày 1/2, tôi vẫn còn cơ hội để tích trữ khẩu trang. Chúng tôi đã đi từ hiệu thuốc này đến hiệu thuốc khác để mua khẩu trang, điều này khá mất công nhưng mang lại hiệu quả. Nếu tôi ở lại Ninh Ba trong mười mấy ngày qua thì thật lãng phí thời gian. Khi rời khỏi Ninh Ba, ít nhất tôi đã có thể làm gì đó và mang lại một vài điều ý nghĩa cho tình huống đang xảy ra tại quê nhà”.
Trong khi Trung Quốc hiện đang là quốc gia chịu tổn thất nặng nề nhất do dịch virus, thì chính sự thống trị của Đảng Cộng Sản Trung Quốc trong chuỗi cung ứng toàn cầu về sản xuất khẩu trang y tế đã gây hại cho đất nước này. Sự thiếu hụt khẩu trang đang ngày càng gia tăng khi virus COVID-19 tiếp tục lan rộng trên toàn đất nước Trung Quốc và trên toàn thế giới.
Nhu cầu về khẩu trang đã tăng mạnh trong những tuần gần đây. Điều này đã làm cạn kiệt không chỉ kho dự trữ mặt hàng khẩu trang của Trung Quốc, mà còn “làm trống” các kệ hàng từ Bangkok đến Boston. Tại Trung Quốc, hiện nay nhiều thành phố đã bắt buộc các công dân phải đeo khẩu trang ở các khu vực công cộng.
Mặt khác, tuy Trung Quốc chiếm khoảng một nửa sản lượng khẩu trang của thế giới, nhưng hiện nay nước này đang phải “tranh giành” nguồn cung khẩu trang từ nước ngoài thông qua cả các kênh ngoại giao chính thức và qua những người mua như anh Cai.
Tuy vậy, các bác sĩ và y tá, bao gồm cả những người tuyến đầu trong tâm chấn virus ở Vũ Hán, vẫn phải đối mặt với tình trạng thiếu thốn khẩu trang, đặc biệt là khẩu trang N95 - loại có khả năng bảo vệ tốt hơn.
Theo những số liệu gần đây, Virus COVID-19 đã giết chết nhiều người hơn cả Hội chứng Hô hấp Cấp tính nặng (Sars) năm 2003, và những đường lây lan chủ yếu của Virus COVID-19 được cho là do các hạt nước bắn ra từ ho và hắt hơi, hoặc sự tiếp xúc với bề mặt có virus.
Do đó, khẩu trang - vật dụng không đòi hỏi công nghệ tinh xảo hoặc vật liệu quý hiếm để sản xuất, đã trở thành một mặt hàng được tìm kiếm nhiều nhất ở Trung Quốc, thậm chí nó còn gây ra những cuộc đấu đá và tranh giành một cách tiêu cực.
Theo các kênh truyền thông nhà nước Trung Quốc đưa tin, Giám đốc cơ quan y tế của thành phố Đại Lý ở phía Tây Nam, tỉnh Vân Nam, Trung Quốc đã bị cách chức, vì ông này đã chiếm dụng trái phép số lượng khẩu trang dành cho khu đô thị Trùng Khánh và Hoàng Cương ở tỉnh Hồ Bắc.
Chính phủ Trung Quốc cũng đột ngột chuyển trách nhiệm quản lý nguồn cung cấp khẩu trang của quốc gia này sang Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia (NDRC), một cơ quan hoạch định kinh tế thuộc Bộ Công nghiệp và Công nghệ thông tin (MIIT) trong bối cảnh làn sóng chỉ trích của công chúng về vấn đề này đang ngày một lên cao.
Mặc dù không có ước tính chính thức nào về sự thiếu hụt nguồn cung khẩu trang được đưa ra, một điều rõ ràng là nhu cầu về khẩu trang sẽ tiếp tục vượt trên tất cả các mặt hàng được sản xuất tại Trung Quốc trong những tuần tới. Trên khắp đất nước này, các chính quyền địa phương đã đưa ra một điều kiện tiên quyết để các doanh nghiệp hoạt động trở lại đó là họ phải mua đủ khẩu trang cho nhân viên.
Vào ngày 11/2 vừa qua, trong một cuộc họp báo ở Bắc Kinh, Cong Liang, một quan chức của NDRC đã cho biết rằng các nhà sản xuất khẩu trang Trung Quốc hiện đang hoạt động với công suất 76%, tương đương với việc sản xuất 15,2 triệu khẩu trang mỗi ngày.
Tuy nhiên, theo các phương tiện truyền thông Trung Quốc, các nhà sản xuất khẩu trang tại Trung Quốc đại lục cho biết nhu cầu hàng ngày tại đây được ước tính là từ 50 đến 60 triệu chiếc trong thời gian dịch virus đang diễn ra. Trong khi đó, Trung Quốc cũng chỉ có thể sản xuất 200.000 chiếc khẩu trang N95 mỗi ngày vì loại khẩu trang này đòi hỏi công nghệ và vật liệu tinh vi hơn để sản xuất.
Vì vậy, để giải quyết tình trạng thiếu hụt trên, chính phủ Trung Quốc đã áp dụng chính sách quản lý nghiêm ngặt đối với mặt hàng khẩu trang, đảm bảo cung cấp đủ cho các nhân viên y tế. Ngoài ra, chính sách trên cũng được đưa ra một phần là do các báo cáo về các vụ trộm, hàng giả và khẩu trang tự chế đã tăng lên.
Tuy nhiên, mặc dù Trung Quốc dẫn đầu thế giới về năng lực sản xuất khẩu trang, đại dịch này đã lan sang phần còn lại của thế giới.
Ông Bow Bowen, đồng sáng lập và là phó chủ tịch của hãng sản xuất khẩu trang Mỹ Uy tín Ameritech cho biết: “Trong nhiều năm, tôi đã dự đoán rằng nếu Trung Quốc gặp rắc rối với đại dịch hay dịch bệnh, thì chính vì họ đang sở hữu nguồn cung cấp khẩu trang của thế giới, nên các quốc gia khác sẽ gặp vấn đề”.
Ông Bowen nói thêm: “Giá khẩu trang của Trung Quốc thấp đến mức các nước trên thế giới đã đến mua khẩu trang từ họ... Nhưng mọi người vẫn không dự đoán được liệu họ có thể sản xuất được những sản phẩm này hay không nếu có đại dịch ở Trung Quốc”.
Công ty Ameritech có trụ sở tại Texas đã sản xuất 87% khẩu trang cho thị trường Mỹ vào những năm 1990, cho đến khi bị “cạnh tranh” bởi nguồn cung rẻ hơn từ Trung Quốc. Khẩu trang Trung Quốc hiện chiếm khoảng một nửa tổng nguồn cung mặt hàng này tại Mỹ. Hiện tại, khi “bước ngoặt” dịch bệnh bất ngờ xảy ra, lần đầu tiên công ty của Bowen có “cơ hội” bán khẩu trang sang Trung Quốc, với số lượng lên đến 1 triệu chiếc trong hai tuần qua.
Bowen cho biết thêm rằng ông đã thảo luận với các quan chức Hong Kong về việc có thể cung cấp khẩu trang và tấm che mặt cho đất nước này, sau khi việc tranh giành khẩu trang đã điên cuồng diễn ra ở đây, giữa bối cảnh thiếu thốn mặt hàng này.
Mặt khác, đơn đặt hàng mặt hàng khẩu trang không chỉ từ Trung Quốc và một số khu vực châu Á, mà còn từ châu Âu và Hoa Kỳ, đã tăng mạnh khi dịch Covid-19 lan rộng ra gần 30 quốc gia. Sự bùng phát dịch bệnh này là cuộc khủng hoảng y tế công cộng nghiêm trọng nhất của Trung Quốc kể từ Hội chứng Hô hấp Cấp tính nghiêm trọng (Sars) vào năm 2002-2003.
Theo dữ liệu chính thức, mặc dù Trung Quốc đã sản xuất 5 tỷ khẩu trang vào năm ngoái, nước này hiện đã bắt đầu tăng nhập khẩu mặt hàng này từ khắp nơi trên thế giới. Tuần trước, chính phủ Indonesia cho biết, Trung Quốc đã đặt các “đơn hàng lớn”, tương đương với sản lượng đầu ra ba tháng của quốc gia Đông Nam Á này.
Các nhà sản xuất châu Á khác ở Hàn Quốc và Việt Nam cũng “phàn nàn” rằng việc Trung Quốc ngừng xuất khẩu nguyên liệu và thiết bị để sản xuất khẩu trang đã làm gián đoạn việc sản xuất của họ.
Theo Trung tâm Phát triển Công nghiệp và Công nghệ Thông tin, đơn vị nghiên cứu của MIIT, Trung Quốc có ít nhất 50 nhà cung cấp nguyên liệu và thiết bị cho việc chế tạo khẩu trang và hơn 140 nhà sản xuất thiết bị bảo hộ y tế.
Hiện tại, do nhu cầu về y tế tăng cao, nhiều công ty bắt đầu tự sản xuất khẩu trang. Foxconn, “gã khổng lồ” về điện tử của Đài Loan, đã bắt đầu sản xuất khẩu trang cho nhân viên của mình và đặt mục tiêu tăng sản lượng lên 2 triệu chiếc mỗi ngày vào cuối tháng này.
Trong khi đó, công ty quần áo Hongdou Group và nhà sản xuất ô tô SAIC-GM-Wuling, một liên doanh giữa nhà sản xuất ô tô Mỹ General Motors và hai đối tác Trung Quốc, cũng đã bắt đầu tự sản xuất khẩu trang.
Mặc dù khẩu trang y tế đang bị tranh giành, các nhà khoa học cho biết không có bằng chứng khoa học nào cho thấy việc đeo một chiếc khẩu trang sẽ ngăn ngừa việc nhiễm virus.
Bác sĩ William Schaffner, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Đại học Vanderbilt ở Tennessee cho biết: “Có rất ít dữ liệu ủng hộ cho việc những người trong cộng đồng sử dụng khẩu trang y tế, và mặc dù chúng tôi không thể nói rằng chúng không có tác dụng, thực sự không có dữ liệu nghiêm trọng nào cho thấy khẩu trang có thể là một biện pháp phòng ngừa hiệu quả”.
Ông Schaffner nói: “Một khẩu trang y tế không được thiết kế để ngăn chặn virus xâm nhập qua khẩu trang; chúng thực sự được thiết kế để dành cho việc phẫu thuật, giúp ngăn những gì trong mũi hoặc miệng của bác sĩ phẫu thuật xâm nhập vào khu vực đang được phẫu thuật”.
Tuy nhiên, Schaffner cho biết đeo khẩu trang có thể mang lại cho cá nhân cảm giác an toàn trong khi dịch bệnh bùng phát.
“Và điều đó rất quan trọng, bởi vì dù ở Hong Kong, Trung Quốc đại lục hay ở Mỹ, chúng ta đều có đại dịch mang tên ‘nỗi sợ hãi Coronavirus”, ông nói thêm.
Văn Thiện
Theo SCMP
