Đại hội đại biểu Nhân dân toàn quốc của Đảng Cộng sản Trung Quốc (sau đây gọi tắt là Nhân Đại Toàn quốc) đang xem xét "Luật Tổ chức (Dự thảo sửa đổi)". Ngoại giới đánh giá đây là dự thảo khiến ông Lý Khắc Cường cảm thấy rất "bực bội" vì nếu được thông qua, quyền bổ nhiệm và cách chức các phó thủ tướng và các ủy viên của Quốc vụ viện sẽ được trao cho Ủy ban Thường vụ Nhân Đại Toàn quốc.
Ông Vương Thần (Wang Chen), Phó ủy viên trưởng của Nhân Đại Toàn quốc, đã tuyên bố tại lễ khai mạc tuần trước rằng động thái này là để hoàn thiện Luật Tổ chức của Nhân Đại Toàn quốc và “đảm bảo định hướng chính trị đúng đắn cho công việc của Nhân Đại Toàn quốc".
Ông Vương nói rằng, Ủy ban Thường vụ Nhân Đại Toàn quốc có thể quyết định việc bổ nhiệm và bãi nhiệm các thành viên khác của Quốc vụ viện dựa trên đề cử của Thủ tướng Quốc vụ viện; Ủy ban cũng có thể quyết định việc bổ nhiệm và bãi nhiệm các thành viên khác của Quân ủy Trung ương căn cứ vào đề cử của Chủ tịch Quân ủy Trung ương. Ủy ban Thường vụ cũng có thể quyết định cách chức các thành viên thuộc các cơ quan nằm dưới sự quản lý của Quốc vụ viện và Quân ủy Trung ương.
Tuyên bố của ông Vương rất rõ ràng. Ủy ban Thường vụ Đại hội đại biểu Nhân dân toàn quốc có quyền bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức các thành viên khác của Quốc vụ viện và Quân ủy Trung ương trong khoảng thời gian kết thúc hội nghị.
Trong chương trình News Insight, nhà phân tích Lý Mộc Dương (Li Muyang) nói rằng, "khoảng thời gian kết thúc hội nghị" có thể hiểu là khoảng thời gian sau khi hội nghị kết thúc, hoặc là khi không tổ chức hội nghị. Nói cách khác, Ủy ban thường vụ Đại hội đại biểu Nhân dân toàn quốc có thể bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức các nhân sự khác trong Quốc vụ viện và Quân ủy Trung ương của nước này mọi lúc, mọi nơi.
Cũng có thể nói rằng, ngoại trừ Thủ tướng Quốc vụ viện Lý Khắc Cường và Chủ tịch Quân ủy Trung ương Tập Cận Bình, tất cả các chức vụ còn lại trong hai cơ quan trên đều có thể bị Ủy ban Thường vụ Đại hội đại biểu Nhân dân doàn quốc bổ nhiệm hoặc cách chức.
Nhân Đại Toàn quốc mở rộng quyền lực và ông Lý Khắc Cường được đi tàu bay giấy?
Ông Lý Mộc Dương nói rằng, động thái này là một thay đổi lớn trong chốn quan trường của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ). Bề ngoài thì có vẻ như là Nhân Đại Toàn quốc đã bành trướng quyền lực, nhưng trên thực tế lại là ông Tập Cận Bình đang tập trung quyền lực hơn nữa.
Theo luật của ĐCSTQ, các ứng cử viên cho vị trí phó thủ tướng và ủy viên của Quốc vụ viện thường do Thủ tướng Quốc vụ viện đề cử trước. Sau đó các đề cử này sẽ được biểu quyết tại Nhân Đại Toàn quốc và cuối cùng do Chủ tịch nước ký quyết định bổ nhiệm. Phó chủ tịch và các thành viên khác của Quân ủy ĐCSTQ sẽ do Chủ tịch Quân ủy đề cử và sau đó do Nhân Đại Toàn quốc quyết định.
Ông Lý nói rằng, mặc dù bề mặt là do Thủ tướng Quốc vụ viện và Chủ tịch Quân ủy đề cử, nhưng trên thực tế ai cũng biết rằng những người trong danh sách đề cử đều do giới lãnh đạo cấp cao của ĐCSTQ thương thảo và quyết định từ trước đó. Các đại biểu của Nhân Đại Toàn quốc Trung Quốc đều biết rõ rằng chỉ cần ĐCSTQ đưa việc gì ra biểu quyết, thì có nghĩa là nó đã được nội bộ quyết định xong. Trên thực tế, các quyết định của nội bộ cấp cao về cơ bản đều nghe theo người nắm quyền lực tối cao, tức là là ý của ông Tập Cận Bình. Hơn nữa, Ủy viên trưởng Ủy ban Thường vụ Nhân Đại Toàn quốc - ông Lật Chiến Thư lại là thân tín của ông Tập Cận Bình, việc ai giơ tay hay không giơ tay biểu quyết, biểu quyết như thế nào, đều sẽ được chuyển đến tai của Tập Cận Bình.
Các đại biểu đều không muốn rước họa vào thân, vậy nên nếu không có gì sai sót, “Luật Tổ chức (Dự thảo sửa đổi)” này rất có thể sẽ được Đại hội đại biểu Nhân dân toàn quốc của ĐCSTQ biểu quyết thông qua. Nói cách khác, Ủy ban Thường vụ Đại hội đại biểu Nhân dân toàn quốc rất có thể sẽ được mở rộng quyền hạn, có thể quyết định bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức các cấp phó trở xuống của Quốc vụ viện và Quân ủy Trung ương.
Nhưng như mọi người đều biết, Chủ tịch Quân ủy ĐCSTQ là Tập Cận Bình, một mình ông ta nắm ba chức vị lớn nhất. Liệu có ai dám phản đối đề cử của ông ta không? Do đó, rất có thể ông Tập vẫn nắm quyền bổ nhiệm và cách chức phó chủ tịch và các ủy viên của Quân ủy. Ông ta nói bổ nhiệm ai thì người đó sẽ được bổ nhiệm, ông ta nói loại bỏ ai thì người đó sẽ bị loại bỏ. Nói cách khác, việc sửa đổi Luật Tổ chức sẽ không có bất kỳ tác động nào đến thẩm quyền của Chủ tịch Quân ủy.
Nhưng với Thủ tướng Quốc vụ viện Lý Khắc Cường thì khác, các ứng viên mà ông Lý đề cử cho chức vụ Phó thủ tướng và ủy viên theo lý thuyết có thể bị bác bỏ.
Có cư dân mạng nói đùa rằng, “Ngân giác Đại vương” đã bị cắt bỏ quyền lực và cho đi tàu bay giấy (cách ví von của Trung Quốc đối với người chỉ có chức danh bề ngoài nhưng trên thực tế đã mất quyền), sau này trong giới chức cấp cao ĐCSTQ sẽ toàn là người của “Kim giác Đại vương”.
Đông Phương
