Trung Quốc dưới chế độ đảng Cộng sản chính là quốc gia có số người bị cưỡng chế mất tích lớn nhất thế giới.
Thế nào là hành vi cưỡng chế mất tích?
Ngày 30/8 là Ngày Quốc tế của Nạn nhân bị cưỡng chế mất tích (International Day of the Victims of Enforced Disappearances). Vào tháng 12/1992, Đại hội đồng Liên hợp quốc đã thông qua “Tuyên bố về việc bảo vệ tất cả mọi người khỏi bị cưỡng chế mất tích” (Declaration on the Protection of All Persons from Enforced Disappearance).
Trong đó xác định rằng, các trường hợp sau sẽ cấu thành hành vi cưỡng chế mất tích: “Làm trái với ý nguyện của người đó và bắt, giam giữ hoặc bắt cóc họ, hoặc tước quyền tự do của họ, rồi từ chối tiết lộ số phận hoặc tăm tích của những người có liên quan, hoặc từ chối thừa nhận rằng đã tước đi quyền tự do của họ, kết quả là khiến những người này không được pháp luật bảo vệ”.
“Quy ước Rome của Tòa án Hình sự Quốc tế” (Rome Statute of the International Criminal Court), có hiệu lực từ ngày 1/7/2002, tuyên bố rằng, hành vi tấn công và cưỡng chế mất tích được tiến hành rộng rãi hoặc có hệ thống nhằm vào bất kỳ người dân thường nào đều có thể cấu thành tội ác chống lại loài người, và các vụ án như vậy sẽ được loại bỏ các quy định về thời gian hiệu lực tố tụng. Điều này giúp cho gia đình nạn nhân có được quyền tìm kiếm bồi thường và yêu cầu biết được sự thật về sự mất tích của những người thân yêu của họ.
Vào tháng 12/2006, Đại hội đồng Liên hợp quốc đã thông qua “Công ước quốc tế về bảo vệ tất cả những người khỏi sự cưỡng chế mất tích” (The International Convention for the Protection of All People from Enforced Disapplusive). Công ước này có hiệu lực từ năm 2010.
Người dân Trung Quốc là nạn nhân lớn nhất
Quốc gia có số người bị cưỡng chế mất tích lớn nhất thế giới là Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Nước này sử dụng các công cụ pháp luật để tạo nên bầu không khí sợ hãi cho người dân trong xã hội và thực hiện chủ nghĩa khủng bố độc tài của đảng và nhà nước. Căn nguyên lớn nhất của vấn đề cưỡng chế mất tích nằm trong "Luật Tố tụng Hình sự" của nước này. Điều 85 “Luật Tố tụng Hình sự” của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa quy định rằng, sau khi nhân viên tư pháp tạm giữ những kẻ tình nghi gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia và hoạt động khủng bố, dựa trên cơ sở bảo vệ bí mật quốc gia, họ có thể không cần phải thông báo cho người nhà của người bị bắt để tránh bị gây trở ngại trong việc điều tra.
Điều khoản này đã trở thành cơ sở pháp lý để Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa triển khai rộng rãi các vụ bắt bớ bí mật đối với những người bất đồng chính kiến và gây ra các vụ cưỡng chế mất tích. Đối với các nhân viên tư pháp và nhân viên Bộ An ninh Quốc gia Trung Quốc mà nói, chỉ cần lấy danh nghĩa của Bộ An ninh Quốc gia thì họ có thể không cần xin lệnh bắt giữ mà có thể tiến hành bắt giữ đối với bất kỳ ai. Đây chẳng khác gì trao cho Bộ An ninh thanh “Thượng phương bảo kiếm".
Điều 75 trong “Luật Tố tụng Hình sự” của nước này cũng quy định một hình thức cưỡng chế mất tích khác: Giám sát cư trú ở nơi được chỉ định. Điều này dành cho các nghi can và bị cáo phạm tội liên quan đến các tội gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia, hoạt động khủng bố và tội hối lộ đặc biệt nghiêm trọng. Nếu được sự đồng ý của Viện kiểm sát nhân dân hoặc cơ quan công an, họ có thể bị quản thúc tại một nơi được chỉ định bên ngoài trại tạm giam. Mặc dù tại điều luật này, trong vòng 24 giờ cơ quan chức năng phải thông báo cho gia đình người bị bắt, nhưng không cần thông báo địa điểm cụ thể, cũng không cho phép gặp luật sư. Điều này là để báo cho gia đình biết rằng họ vẫn còn sống, chứ không phải để thông báo họ đang ở đâu. Việc giám sát cư trú tại nơi được chỉ định, lâu nhất có thể kéo dài đến 6 tháng.
Hãy tưởng tượng thế này, ở Trung Quốc đại lục, một khi có người mất tích, nếu như kẻ bắt cóc muốn bắt người để tống tiền thì phải thông báo cho người nhà của con tin để chuộc lại. Vì vậy, nếu có bị bắt cóc thì người nhà vẫn có thể biết được tung tích của người thân và có cơ hội giải cứu người đó. Nhưng nếu không có tin tức mất tích thì có lẽ người đó lành ít dữ nhiều, kể cả không phải thực sự bị mất tích nhưng nếu không tìm thấy xương cốt thì coi như là tuyên bố chết, chính là họ đã bị nhà nước bắt cóc trên danh nghĩa của Bộ An ninh Quốc gia và trở thành ‘trọng phạm triều đình’.
Ngoài ‘bắt cóc’ theo “Luật Tố tụng Hình sự”, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa còn thiết lập các lớp tẩy não cho các nhóm tôn giáo và dân tộc thiểu số. Chính quyền sử dụng thủ đoạn bắt cóc hành chính để giam giữ hành chính những người bất đồng chính kiến và cưỡng chế họ vào trại tập trung để cải tạo.
Chẳng hạn, sau tháng 7/1999, Nhóm lãnh đạo Trung ương chuyên xử lý về các vấn đề Pháp Luân Công của Ủy ban Chính trị Pháp luật Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã cải tổ và thành lập Nhóm lãnh đạo đề phòng và xử lý các vấn đề tà giáo các cấp cùng Văn phòng của họ (Phòng 610). Đồng thời ĐCSTQ còn thành lập cái gọi là “cơ sở giáo dục pháp chế” ở cấp tỉnh, huyện, quận, lợi dụng các trại cải tạo lao động vẫn tồn tại vào thời điểm đó để bí mật giam giữ các học viên Pháp Luân Công, những người bất đồng chính kiến và dân oan, nhằm cưỡng chế “chuyển hóa” cải tạo họ.
Sau khi chế độ cải tạo lao động được tuyên bố bãi bỏ trên bề mặt vào năm 2013, ĐCSTQ lại tiếp tục ban hành “Các biện pháp thực thi nhằm uốn nắn cộng đồng” vào năm 2014 để mượn xác hoàn hồn. Theo đó, cơ quan công an cũng có thể tiến hành uốn nắn cộng đồng, cưỡng chế tẩy não và giáo dục cải tạo đối với những người bị giam giữ vì vi phạm trị an tại Điều 27 của "Luật xử phạt quản lý trị an". Tuy nhiên, những người này sẽ chỉ bị giam giữ tối đa trong 15 ngày, vậy nên nếu bị chuyển hóa và giáo dục vượt quá 15 ngày thì họ chính là đang bị giam giữ bất hợp pháp và cưỡng chế mất tích.
ĐCSTQ áp dụng các thủ đoạn bắt cóc với người Duy Ngô Nhĩ
Các thủ đoạn mà ĐCSTQ bức hại Pháp Luân Công đã được áp dụng cho việc chuyển hóa và cải tạo dân tộc Duy Ngô Nhĩ dưới danh nghĩa chống khủng bố cực đoan. Năm 2014, Khu tự trị Duy Ngô Nhĩ Tân Cương bắt đầu thành lập một lớp tẩy não có tên là Trung tâm Giáo dục và Đào tạo Kỹ năng Nghề nghiệp. Đối tượng bị tẩy não và cải tạo bắt buộc đầu tiên là các giáo sĩ và lãnh tụ tôn giáo Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ.
Năm 2017, Chính quyền Nhân dân Khu tự trị Duy Ngô Nhĩ Tân Cương ban hành quy định hành chính "Điều lệ xóa trừ chủ nghĩa cực đoan ở Khu tự trị Duy Ngô Nhĩ Tân Cương”. Họ đã dùng hình thức bắt cóc hành chính để triển khai toàn diện cái gọi là công tác chuyển hóa và tái giáo dục chống chủ nghĩa cực đoan cho người dân Duy Ngô Nhĩ mà không có bất kỳ sự giám sát nào của tư pháp.
Vào năm 2019, chính sách trại cải tạo giáo dục đã được đưa vào Khu tự trị Tây Tạng, để chuyển hóa và giáo dục lại các tăng lữ Tây Tạng cùng những người dân tín phụng Tạng truyền Phật giáo, trung thành với Đạt Lai Lạt Ma thứ 14 và Trung tâm Hành chính Tây Tạng.
Hàng trăm người Hong Kong bị mất tích
Năm 2019, Hong Kong nổ ra cuộc biểu tình phản đối "Dự luật dẫn độ". Chính quyền đặc khu hành chính Hong Kong đã sử dụng cảnh sát để trấn áp mạnh mẽ người biểu tình. Đã xảy ra một số vụ người biểu tình nhảy lầu tự sát, có tới hơn 6.000 công dân bị bắt và hàng trăm người được báo cáo là mất tích.
Năm 2020, Ủy ban Thường vụ Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc ĐCSTQ đã thông qua “Luật An ninh Quốc gia Hong Kong”. Theo điều 55 của bộ luật, Văn phòng An ninh Quốc gia của ĐCSTQ tại Hong Kong có thể can thiệp điều tra đối với các vụ án hình sự liên quan đến nước ngoài hoặc các vụ án hình sự lớn về an ninh quốc gia. Các chức vụ và công việc của Văn phòng này cũng không thuộc quyền quản lý của Đặc khu hành chính Hong Kong, hơn nữa cơ quan kiểm sát và cơ quan thẩm phán sẽ do chính quyền trung ương chỉ định.
Các thủ tục tố tụng đều phải áp dụng "Luật Tố tụng Hình sự của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa", ngoại trừ việc nghi phạm được bảo đảm quyền chỉ định luật sư bào chữa theo Điều 58 của “Luật An ninh Quốc gia Hong Kong” trong lần đầu tiên được hỏi ý kiến hoặc bị ép buộc phải ủy nhiệm. Điều này tương đương với việc biến Hong Kong thành đại lục, chỉ cần vụ án bị Văn phòng An ninh Quốc gia can thiệp thì nghi phạm sẽ bị giam giữ vô thời hạn, không biết hướng đi, sống chết mù mịt.
Gần đây, có thông tin về việc người Hong Kong tìm cách ‘vượt biên’ sang Đài Loan bằng đường biển để tị nạn chính trị, không may lại bị cảnh sát vũ trang hàng hải của ĐCSTQ chặn bắt. Thảm cảnh thời đại người Việt Nam tị nạn trôi dạt trên Biển Đông nửa thế kỷ trước không ngờ hôm nay lại tái diễn, nhưng nhân vật chính lần này lại là những người Hong Kong.
600 người Đài Loan bị mất tích
Theo thống kê của Straits Exchange Foundation, số người Đài Loan mất tích ở Trung Quốc đại lục đã lên tới 600 người kể từ năm 1991. Lý do của những vụ mất tích là khác nhau, tuy nhiên những người dân Đài Loan từng bị bắt và bỏ tù vì lý do an ninh quốc gia, như Lý Minh Triết (Li Mingzhe), đều cùng chung một hình thức là bị bắt cóc, không có nhân quyền về tư pháp hình sự nào cả, nhưng ít nhất chúng ta vẫn biết rằng họ vẫn còn trên thế gian.
ĐCSTQ thao túng Hội đồng Nhân quyền LHQ
Vào ngày 26/6 năm nay, 50 chuyên gia nhân quyền của Liên hợp quốc đã dùng danh nghĩa cá nhân cùng nhau đưa ra tuyên bố "Các quyền tự do cơ bản bị tấn công ở Trung Quốc" (Fundamental Freedoms Under Attack in China). Tuyên bố này đặc biệt đề cập đến công việc ở Trung Quốc đại lục của Nhóm công tác về các vụ cưỡng chế mất tích hoặc không tự nguyện thuộc Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc. Tuyên bố chỉ ra rằng, chính phủ Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa đã không đưa ra lời mời để các chuyên gia độc lập của Liên hợp quốc tiến hành các chuyến thăm chính thức như hơn 120 quốc gia thành viên khác, để các chuyên gia có thể thực hiện chuyến thăm trong một môi trường bảo mật, tôn trọng những người bảo vệ nhân quyền và tránh hết mức việc họ sẽ bị trả thù vì gặp các chuyên gia.
Các chuyên gia nhân quyền kêu gọi Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc thiết lập một cơ chế công bằng và độc lập đối với tình hình nhân quyền của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, để giám sát và phân tích chặt chẽ tình hình nhân quyền ở nước này và có các báo cáo hàng năm. Họ cũng kêu gọi tất cả các nước và các cơ quan của Liên hợp quốc trong quá trình đối thoại và trao đổi với Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa nên thể hiện rõ thái độ, yêu cầu nước này thực hiện các nghĩa vụ nhân quyền của mình.
Điều đáng nói ở đây là, sở dĩ 50 chuyên gia này phải đưa ra tuyên bố dưới danh nghĩa cá nhân là vì Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc đã bị Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa can thiệp mạnh mẽ, nên Hội đồng này sẽ rất khó tiến hành các cuộc điều tra chân thực đối với nước này. Tuy nhiên, vấn đề mấu chốt hơn là không ai trong số 50 người này là người Trung Quốc, nghĩa là không ai trong số các chuyên gia Trung Quốc trong Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc dám đứng lên và chỉ điểm Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Chính các chuyên gia Trung Quốc này mới là người hiểu rõ nhất tình hình nhân quyền của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa.
Vì vậy, các chính phủ và nhân dân thế giới hãy cùng kêu gọi Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc hoặc các tổ chức nhân quyền quốc tế, gồm cả các chuyên gia và học giả Trung Quốc, để cùng tiến hành điều tra và phân tích nhân quyền ở Trung Quốc Đại lục, kết hợp sức mạnh để trợ giúp cho người dân Trung Quốc.
Hãy nới lỏng các điều kiện tị nạn chính trị cho người dân Trung Quốc đại lục, Hong Kong và Ma Cao, đồng thời sử dụng các vấn đề nhân quyền như một điều kiện tiên quyết nếu ĐCSTQ muốn ngồi vào bàn đàm phán các vấn đề khác như kinh tế…, để cùng phản đối hành vi đàn áp và bức hại người dân Trung Quốc của chính quyền này.
Tác giả: Tằng Kiến Nguyên (Ceng Jianyuan)
(Bài viết được đăng lại theo sự cho phép của Taiwan People News)
Quan điểm thể hiện trong bài viết là ý kiến của tác giả và không nhất thiết phản ánh quan điểm của NTD Việt Nam.
Đông Phương
Theo secretchina.com
