Ba câu nói dạy cách nhìn nhận người chính xác của cổ nhân

Giúp NTDVN sửa lỗi

Ba câu khuyên răn nhận biết người trong “Thái Căn Đàm” dạy chúng ta cách nhìn rõ nội tâm một người từ bề ngoài, nhìn một cái là chính xác!

Bậc đại Nho đời Thanh Tăng Quốc Phiên đặc biệt giỏi nhìn người, ông đã từng có một câu nói rất kinh điển - "Tà chính khán nhãn tị, chân giả khán chủy thần, công danh khán khí khái, phú quý khán tinh thần; chủ ý khán chỉ trảo, phong ba khán cước cân; nhược yếu khán điều lý, toàn tại ngữ ngôn trung”.

Nghĩa là: Phân biệt chính hay tà thì xem mắt và mũi, phân biệt chân thật hay giả dối thì xem môi và miệng. Xem công danh thì xem khí khái, xem phú quý thì xem tinh thần. Xem chủ kiến thì xem ngón tay, xem sóng gió thì xem gân chân. Nếu muốn xem phép tắc quy củ, tất cả ở trong lời nói.

Câu nói trên đã tổng kết tinh hoa nhìn người cả đời của Tăng Quốc Phiên, và rất đáng để chúng ta suy xét kỹ!

Học giả thời nhà Hồng Ứng Minh là một người có trí tuệ tuyệt vời và là một bậc thầy Nho gia. Tác phẩm “Thái Căn Đàm” của ông lưu truyền đời sau đã thảo luận về tu dưỡng, nhân sinh, xử thế, những quan điểm triết học sâu sắc khiến mọi người cảm thấy hoàn toàn mới lạ. Trong số đó, có những lý giải nhất định về cách nhận biết con người.

Dưới đây chúng ta sẽ tìm hiểu về 3 lời khuyên đó của cổ nhân:

1. Lạc lạc giả, nan hợp diệc nan phân. Hân hân giả, dị thân diệc dị tán

Giải nghĩa: Kết bạn với người cao ngạo, cương trực rất khó, một khi đã kết thân thì rất lâu bền, khó phân ly. Kết bạn với người vui vẻ hoạt bát rất dễ dàng, nhưng thân thiết dễ dàng thì chia tay cũng dễ dàng.

Người thông minh chính vì hiểu được đạo lý này nên họ thường biểu hiện ngay thẳng, để khiến người khác có chút nể sợ, không chịu cúi đầu khom lưng để lấy lòng người khác.

Điều này giống như cô gái tìm bạn trai, tìm bạn trai mộc mạc một chút, tuy hơi kém thú vị nhưng chân thành, đáng tin cậy; còn tìm bạn trai ăn nói khéo mồm, tuy luôn có thể khiến bạn vui vẻ, nhưng kiểu đàn ông này lại giả dối, để làm tổn thương tới bạn.

Khi chúng ta hiểu được đạo lý này, hãy suy nghĩ xem chúng ta muốn một mối quan hệ lâu dài hay một mối quan hệ ngắn ngủi, rồi sau đó chọn loại người để kết bạn.

2. Niệm đầu nồng giả tự đãi hậu, đãi nhân diệc hậu, xứ xứ giai hậu. Niệm đầu đạm giả tự đãi bạc, đãi nhân diệc bạc, sự sự giai bạc.

Giải nghĩa: Người có lòng rộng lượng, không chỉ rộng lượng với bản thân, mà còn với người khác và với mọi sự vật cũng đều độ lượng. Người có bản chất vô cảm, không chỉ vô cảm đối với bản thân mà còn đối với người khác và với mọi sự vật.

Trong cuộc sống, chúng ta thường gặp phải những người không dễ hòa hợp, những người hà khắc với người khác, cũng hà khắc với chính bản thân, vì vậy chúng ta nên hạ thấp kỳ vọng của mình đối với họ.

Ngược lại, những người rộng lượng với người khác cũng sẽ rộng lượng với chính mình, như cái gọi là “yêu bản thân mới có thể yêu người khác”. Do đó, bằng cách quan sát xem một người đối xử với bản thân tốt hay xấu, chúng ta có thể phán đoán được người đó đối xử với người khác tốt hay xấu, từ đó có sự chuẩn bị trước.

Các bậc Thánh nhân cổ đại coi trọng đạo Trung Dung, họ không quá xa hoa với bản thân, cũng không nên quá keo kiệt, khắt khe với người khác.

3. Ngộ trầm trầm bất ngữ chi sĩ, thả mạc thâu tâm; kiến hãnh hãnh tự hảo chi nhân, ứng tất phòng khẩu.

Giải nghĩa: Khi gặp người mặt mày ủ rũ, trầm mặc ít nói thì đừng nên bộc lộ lòng mình với người ấy. Gặp người mặt mày giận dữ, tự cho mình là đúng thì không nên cẩn thận, không nên nói nhiều.

Câu này không chỉ có thể giúp ta nhận biết người, mà còn giúp chúng ta đối nhân xử thế, từ đó giảm bớt rất nhiều phiền phức.

Trong cuộc sống, chúng ta không nên gặp ai cũng đều thân mật, rồi kể cho hết ra những điều trong lòng.

Đối với những loại người hay lo lắng hoặc lắm mưu mô, nói chuyện với họ thì cũng có thể, nhưng đừng điều gì cũng nói hết, bởi vì những người như vậy đa nghi và dễ làm hỏng những gì chúng ta sẽ làm. Đối với những người dễ giận dữ, nên bớt nói chuyện với họ, bởi vì nếu bạn chỉ hơi nói sai, họ sẽ nổi giận và không chịu bỏ qua.

Khi hiểu được cách hòa hợp với hai loại người trên và áp dụng vào thực tế, chúng ta có thể tránh được tai họa, do đó, kỹ thuật nhận biết người này có thể có tác dụng lớn trong những thời điểm quan trọng.

Minh An
Theo Aboluowang



BÀI CHỌN LỌC

Ba câu nói dạy cách nhìn nhận người chính xác của cổ nhân