Các khám phá khảo cổ học đã tiết lộ một số nguyên nhân dẫn đến sự suy tàn của nền văn minh Maya cổ đại. Nghiên cứu đã được công bố trong Biên niên sử của Hiệp hội các nhà địa lý Hoa Kỳ.
Người Maya là một trong những bộ tộc có nền văn hóa và khoa học tiên tiến nhất trong số các bộ lạc da đỏ cổ đại châu Mỹ.
Văn hóa Maya là một trong ba trung tâm văn hóa lớn ở châu Mỹ cổ đại. Thậm chí còn được coi là cội nguồn của nền văn minh châu Mỹ. Người Maya giỏi chạm khắc, hội họa và kiến trúc, họ có những thành tựu nổi bật về thiên văn học, lịch và toán học. Họ quan sát rất kỹ các hiện tượng thiên thể. Họ biết chu kỳ của mặt trăng, sao Kim và các hành tinh khác từ rất sớm, và có thể tính toán chính xác thời gian nhật thực. Xem ngày Đông chí là đầu năm, họ đã tạo ra Dương lịch với 365 ngày trong một năm. Các kim tự tháp của người Maya có thể so sánh với kim tự tháp của người Ai Cập. Kim tự tháp ở Tikal, Guatemala, cao 230 feet (khoảng 70m), bãi đá các tượng người khổng lồ ở Mexico khiến người ta không thể nào hiểu nổi, và các kim tự tháp ở Teotihuacan rất hùng vĩ và tinh tế tuyệt đẹp.
-
- Lịch của người Maya được xem là có độ chính xác đáng kinh ngạc và chứa nhiều điều bí ẩn kỳ diệu trong lịch sử nhân loại. (Ảnh minh hoạ: Pixabay)
Tuy nhiên, điều luôn khiến các nhà khảo cổ học băn khoăn là, nền văn hóa huy hoàng này phát triển từ một cộng đồng nông dân ngư dân đơn giản ở thiên niên kỷ thứ hai hoặc thứ ba trước Công nguyên, nhưng không biết vì sao suy tàn thành một dân tộc lụi tàn suy bại. Không biết có một nguồn sức mạnh nào đã tạo ra một nền văn hóa đẳng cấp huy hoàng như vậy? Họ đã gặp phải những khó khăn gian khổ nào, và biến mất trong những khu rừng mưa nhiệt đới ở Trung Mỹ?
Theo thống kê, các nhà điều tra từ nhiều quốc gia khác nhau đã phát hiện ra hơn 170 di chỉ thành phố cổ bị bỏ hoang trong rừng rậm ở Nam Mỹ. Nó cho thấy một bản đồ về các hoạt động của người Maya vào khoảng 1000 năm trước Công nguyên, cho đến thế kỷ thứ 8 sau Công nguyên, phạm vi sinh sống của họ từ bán đảo Yucatan ở miền nam Mexico cho đến Guatemala, Honduras và dãy núi Andes ở Peru. Nó cho mọi người biết rằng, người Maya đã sống ổn định trên vùng đất này cách đây 3.000 năm.
Theo kết quả khảo sát của hai giáo sư Đại học Cincinnati, vùng đất này đã từng có nguồn nước dồi dào. Từ khoảng thế kỷ thứ 4 trước Công nguyên đến thế kỷ thứ 2 sau Công nguyên, do ảnh hưởng của quá trình sinh sống của con người, dưới tác động tổng hợp của khí hậu và môi trường, đã khiến nơi đây trở thành một vùng đầm lầy theo mùa.
Theo khảo sát, nhiều trung tâm dân cư là những vùng đất lún của những nền tảng đá vôi lớn. Đây cũng là câu hỏi làm đau đầu các học giả nghiên cứu văn minh Maya trong nhiều năm. Đối với những nơi trũng giống như đầm lầy này, hiện nay hằng năm chỉ có từ tháng 7 đến tháng 10 là ẩm ướt, là có thể sinh sống. Vì vậy, về tổng thể, đây không phải là một nơi lý tưởng cho một lượng lớn dân cư sinh sống.
Tác giả bài báo cho biết, điều kiện sinh sống thời đó tốt hơn nhiều so với vùng đầm lầy theo mùa bây giờ. Do tác động của các hoạt động của con người, cộng với biến đổi khí hậu, một số nơi đã trở thành như ngày nay. Các tác giả gọi sự thay đổi mạnh mẽ này là sự thay đổi môi trường điển hình nhất và lâu dài nhất, được ghi nhận do hoạt động của con người mang lại. Các nhà khoa học đưa ra kết luận này sau khi phân tích toàn diện về địa hình, nguồn nước, đất, hệ thực vật và đặc điểm văn hóa trong khi nghiên cứu các mẫu khác nhau được thu thập.
Các tác giả lưu ý rằng, phát hiện của họ không chỉ giải thích những gì đã xảy ra trong quá khứ, mà bài học đau đớn này còn có ý nghĩa gợi mở cho mọi người về cách sống ở hiện tại và tương lai.
-
- Các nhà khảo cổ học tin rằng người Maya có một nền văn minh cực kỳ huy hoàng. (Nguồn: Wikimedia)
Mặc dù, khám phá này không giải thích đầy đủ những lý do thực sự dẫn đến sự suy tàn của văn hóa Maya, nhưng nó tiết lộ một số hiện tượng liên quan. Tục ngữ đã nói, thủy thổ như thế nào nuôi người như thế ấy. Khi lòng người suy bại, khi con người lãng phí tài nguyên mà không biết kiềm chế, tàn phá môi trường, thì nơi đó dù tốt đến đâu cũng sẽ trở thành nơi nghèo nàn sơn cùng thủy tận, và khi đó con người đang tự hủy hoại chính mình.
Tất nhiên, vẫn còn rất nhiều bí ẩn chưa được giải đáp về văn hóa của người Maya. Ví dụ, khi đối mặt với một nền văn minh cổ đại rực rỡ của người Maya, chúng ta không thể không hỏi: Làm thế nào mà tất cả những điều này xảy ra?
Các tư liệu lịch sử cho thấy, trước khi khai sinh ra những nền văn minh huy hoàng này, người Maya vẫn sống trong các nhà tổ chim trên cây và trong hốc cây, họ sinh sống chủ yếu bằng nghề đánh cá và săn bắn, mức sống của họ hầu như còn sơ khai gần như nguyên thủy. Một số nhà nghiên cứu thậm chí còn đặt câu hỏi liệu người Maya có phải là thổ dân châu Mỹ hay không. Bởi vì, không có bằng chứng về một giai đoạn, hoặc chuyển tiếp của nền văn minh kỳ diệu này trong rừng rậm Nam Mỹ. Không có một quá trình phát triển từ thấp đến cao, chẳng lẽ tất cả nền văn minh này của người Maya đều từ trên trời rơi xuống?
Có lẽ tất cả đều từ trên trời rơi xuống. Khảo cổ học không tìm thấy bất kỳ dấu vết của hình thức chuyển tiếp trong giai đoạn đầu của nền văn minh, và không có manh mối để phân tích các Thần thoại và truyền thuyết. Văn hóa Maya dường như chỉ xuất hiện trong một sớm một chiều, và sau đó lan truyền mạnh mẽ đến lục địa Nam Mỹ trong một đêm. Nó thực sự kỳ lạ. Ngoài "Thần linh" ra, ai có phép thuật như vậy?
Điều thú vị là Thần thoại của người Maya chỉ nói rằng, mọi thứ về họ đều do các vị thần ban tặng. Những câu chuyện Thần thoại được lưu truyền ở vùng gần Teotihuacan kể rằng, trước khi loài người xuất hiện, nhiều vị Thần đã tụ tập ở đây để thảo luận về công việc của nhân loại.
Thuần Chân
Theo Secretchina
