Sau nhiều năm tổng kết nghiên cứu, Đại học Harvard đã công bố một bộ sơ đồ logic. Một trong những biểu đồ cho thấy rõ rằng cảm xúc và hạnh phúc có mối liên quan chặt chẽ với nhau.
Khi nóng giận, nếu không xử lý tốt sẽ rơi vào vòng luẩn quẩn “tức giận - căm phẫn - trả thù”.Cũng giống như “hiệu ứng đá mèo” trong tâm lý học. Khi chúng ta mang sự bất mãn của mình chuyển sang những người xung quanh, sẽ gây ra một loạt phản ứng dây chuyền xấu, và cuối cùng, chúng ta sẽ làm tổn thương người khác và chính mình.
Có một câu nói rất hay rằng: "Hầu hết những đau khổ trong cuộc sống là chất độc do cảm xúc gieo trồng”. Người không biết kiềm chế cảm xúc sẽ trở thành nô lệ cho cảm xúc.
1. Bạn chính là người phải trả giá cho tất cả những cảm xúc tồi tệ của bản thân
Một nhà văn từng nói: “Cảm xúc là một khẩu súng. Khi chúng ta bóp cò cảm xúc, miệng súng đó thực chất là nhằm vào chính chúng ta".
Trong cuộc sống, ai cũng sẽ gặp những điều không vừa ý. Có người chỉ vì một chút chuyện nhỏ mà cãi nhau không dứt, cuối cùng biến thành động tay chân. Cũng có người gặp phải tình huống cấp bách, tâm tình như bùng nổ, khiến cho một việc nhỏ cuối cùng lại ấp ủ thành tai họa nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, sau khi cơn thịnh nộ qua đi, mọi hậu quả đều lại do chính bản thân phải gánh chịu.
Cách đây không lâu, tôi thấy một tin tức về việc cô Tưởng - một phụ nữ mang thai ở Trùng Khánh, đã tức giận cắt 32 chiếc váy cưới. Nguyên nhân của sự việc là do cô Tưởng không muốn tổ chức đám cưới nên đã đến cửa hàng đồ cưới để lấy lại số tiền 3.500 tệ (khoảng 12 triệu VND) đã đặt cọc trước đó.
Nhưng trước đó, hai bên đã ký kết hợp đồng, cửa hàng áo cưới cũng đã giao tiền đặt cọc cho chủ, thợ chụp ảnh và các nhân viên khác, số tiền này không thể hoàn lại.
Cô Tưởng đã nhiều lần yêu cầu trả tiền nhưng không có kết quả. Vì vậy, cô đã cầm theo cái kéo, chạy đến cửa hàng áo cưới và giận dữ cắt 32 chiếc váy cưới đắt tiền.
-
- Cô Tưởng cầm theo cái kéo, chạy đến cửa hàng áo cưới và giận dữ cắt 32 chiếc váy cưới đắt tiền (Ảnh: pixabay)
Khi cô Tưởng đang cắt váy cưới, nhân viên quay video ghi lại bằng chứng và đã nhắc nhở cô: “Những chiếc váy cưới này có giá mấy chục nghìn tệ, cô nên suy nghĩ kỹ”.
Nhưng đúng lúc cơn giận của cô đang nổi lên, cô đã mắng lại: “Mười vạn, trăm vạn cũng được, ngươi dám ức hiếp ta…”. Trong cơn thịnh nộ, cô thể hiện ra sự ngang ngược, hung bạo.
Sau đó, cửa hàng áo cưới đã gọi cảnh sát, cảnh sát đã can thiệp và xác định rằng những chiếc váy cưới mà cô Giang đã cắt thành nhiều mảnh trị giá 67.400 tệ (khoảng 235 triệu VND). Lúc này cô mới bắt đầu hối hận nhưng đã quá muộn.
Một nhà văn từng nói: “Khi tức giận sôi trào, lý trí không thanh tỉnh, lời nói và việc làm dễ đi quá xa, đều không thích hợp với người khác và bản thân”.
Nếu phóng túng cảm xúc bản thân, nó sẽ nhất định trừng phạt bạn theo cách đau đớn nhất
Có một câu chuyện nhỏ kinh điển sau đây.
Một con rắn trườn qua cái cưa và bị thương, nó tức giận quay lại cắn cái cưa, kết quả là tự cắt lưỡi của nó. Con rắn trở nên tức giận, nghĩ rằng cái cưa đang tấn công mình. Thế là nó quấn cả người quanh cái cưa, cố gắng dùng hết sức bóp cái cưa. Cuối cùng, chính con rắn đã bị cưa chết. Tới lúc chết con rắn vẫn không biết rằng không phải cái cưa đã giết nó mà chính là cảm xúc tồi tệ của nó.
Trong cuộc sống hàng ngày, bất cứ lúc nào chúng ta cũng có thể gặp phải những người và sự việc khiến chúng ta rất tức giận. Nhưng có một điều cần ghi nhớ là: một khi tất cả những cảm xúc tồi tệ phát tiết ra, cuối cùng đều là chúng ta sẽ phải trả giá cho điều đó. Đừng để sự kích động nhất thời che mờ mắt bạn.
-
- Một khi tất cả những cảm xúc tồi tệ phát tiết ra, cuối cùng đều là chúng ta sẽ phải trả giá cho điều đó. Đừng để sự kích động nhất thời che mờ mắt bạn (Ảnh: pexels)
Chỉ bằng cách giải thoát ra khỏi những cảm xúc xấu và nuôi dưỡng nội tâm thiện lương, bạn mới có được hạnh phúc lâu dài.
2. Kẻ mạnh thực sự là người giỏi kiểm soát cảm xúc.
Trong cuộc sống, luôn có những điều có thể khiến chúng ta mất kiểm soát cảm xúc, chẳng hạn như:
- Thức trắng mấy đêm để hoàn thành bản kế hoạch, lại bị lãnh đạo từ chối bỏ đi, bạn rất thất vọng;
- Bạn đã cố gắng nhiều lần dạy con nhưng con vẫn không bỏ được tính kén ăn, bạn rất tức giận;
- Bạn đã cố gắng hết sức, nhưng vẫn không thể sống cuộc sống mà bạn mong muốn, và bạn đầy thất vọng...
Những sự việc này, mặc dù xem ra đều có vẻ không tốt. Nhưng việc nhìn nhận chúng với tâm thái như thế nào hoàn toàn do bạn lựa chọn.
Trong cuốn sách "Kiểm soát cảm xúc" có viết rằng: "Cảm xúc chẳng qua là phản ứng với hoàn cảnh xung quanh, bạn nhìn thấy hoàn cảnh như thế nào, bạn sẽ thể hiện ra loại cảm xúc nào".
Cảm xúc được sinh ra từ bạn. Vì thế, khi gặp chuyện, trước hết đừng vội nổi nóng. Cố gắng bình tĩnh lại và biết cách kiềm chế cảm xúc chính là khởi đầu cho sự trưởng thành của một con người.
Susan, một nhà tâm lý học người Nam Phi, từng là một người có tâm trạng rất thất thường. Căn hộ mất điện, lỡ tàu điện ngầm, không được mời dự tiệc... Những sự việc hết sức nhỏ nhặt đều sẽ khiến cô lập tức bùng nổ. Thậm chí đôi khi khi những người khác đang nói chuyện bên cạnh cô ấy, cô ấy sẽ tức giận và cảm thấy rằng họ đang cố tình làm phiền mình.
-
- Căn hộ mất điện, lỡ tàu điện ngầm, không được mời dự tiệc... Những sự việc hết sức nhỏ nhặt đều sẽ khiến cô lập tức bùng nổ (Ảnh: pexels)
Dần dà, những người bạn thân của cô lần lượt rời xa cô, công việc và cuộc sống của cô trở nên rối ren.
Sau khi biết về hoàn cảnh của cô, chuyên gia tâm lý đã cùng cô phân tích nguyên nhân khiến cô lần nào cũng mất kiểm soát cảm xúc trong sáu tháng qua. Susan nhận thấy rằng trong 80% trường hợp, cô không phải tức giận vì một điều nhỏ nhặt cụ thể nào, mà là bất mãn với hoàn cảnh tồi tệ xung quanh mình.
Chuyên gia nói với cô: "Khi cô nhìn ra thế giới rộng lớn hơn, cô sẽ hiểu rằng tất cả sự quá mẫn cảm chỉ là kết quả của việc cô bất lực với hoàn cảnh xung quanh".
Sau đó, Susan dồn hết tâm trí cho việc nghiên cứu tâm lý học, phấn đấu nâng cao trình độ chuyên môn. Từ các trường trung học công lập trong khu vực cách ly đến các cơ sở giáo dục đại học ở nước ngoài, khi nền tảng học tập và làm việc tiếp tục được cải thiện, Susan nhận thấy rằng những sự việc và người khiến cô thấy không vừa ý ngày càng ít đi.
Hiện nay, Susan, giáo sư tâm lý học tại Đại học Yale, đã chia sẻ chân thành trong bài phát biểu của mình: Chúng ta là chủ nhân của cảm xúc, cảm xúc không phải là chủ nhân của chúng ta.
Khi không thể thay đổi ngoại cảnh, điều đầu tiên chúng ta cần làm là điều chỉnh nội tâm, vượt qua những cảm xúc xấu, trở thành một phiên bản tốt hơn của chính mình.
Trong cuộc sống, khi nói đến cách ứng xử với cảm xúc, thông thường người ta có thể chia làm hai loại:
Một là những con người bị tình cảm chi phối, họ chỉ có thể cho phép mình trở nên yếu đuối và để cuộc đời mình trượt dài trong vực thẳm không đáy.
Và loại người còn lại là những người có thể làm chủ cảm xúc, những người như vậy có thể hòa hợp với thế giới một cách hòa bình ngay cả khi đối mặt với những lời đàm tiếu.
Ai cũng đều gặp phải những chuyện phiền não, ai cũng đều có cảm xúc. Nhưng thể hiện sự nóng nảy là một bản năng, còn kiểm soát sự nóng nảy của là một kỹ năng.
-
- Thể hiện sự nóng nảy là một bản năng, còn kiểm soát sự nóng nảy của là một kỹ năng (Ảnh: pexels)
Trong cuộc sống này, suy cho cùng con người cần phải học cách sống hài hòa với cảm xúc của mình.
3. Hãy thay đổi bản thân, bắt đầu từ việc kiểm soát cảm xúc.
Trên đường đời, kẻ thù lớn nhất mà chúng ta gặp phải không phải là năng lực hay điều kiện, mà là cảm xúc.
Mặc dù chúng ta không thể quyết định mọi thứ mình gặp phải, nhưng chúng ta có thể quyết định lựa chọn cảm xúc nào. Cảm xúc của bạn quyết định trạng thái cuộc sống của bạn.
Dưới đây là 3 gợi ý có thể giúp bạn trở thành một người kiểm soát cảm xúc tốt hơn.
1. Trì hoãn cảm xúc phát tác, khi muốn nổi nóng, hãy kìm lại 12 giây
Tiến sĩ Ronald, chuyên gia quản lý cảm xúc người Mỹ cho biết: "Cơn giận dữ thường kéo dài không quá 12 giây, khi bùng lên nó sẽ phá hủy mọi thứ nhưng sau khi qua đi sẽ sóng yên biển lặng, nếu kiểm soát tốt 12 giây này, bạn có thể giải quyết được những cảm xúc tiêu cực".
Nếu chúng ta có thể bình tĩnh 12 giây trước mỗi lần tức giận, thì ý muốn bùng nổ sẽ ít đi rất nhiều. Thông thường vào lúc đó, bạn có thể bắt đầu suy nghĩ một cách lý trí thay vì hoàn toàn bị cảm xúc chi phối.
Chỉ mất 12 giây, và bạn sẽ thấy biết ơn vì đã tránh được một tổn thất khôn lường nhờ sự kiểm soát bản thân kịp thời.
-
- Chỉ mất 12 giây, và bạn sẽ thấy biết ơn vì đã tránh được một tổn thất khôn lường nhờ sự kiểm soát bản thân kịp thời (Ảnh: pixabay)
2. Vận động trong 30 phút
Nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng tập thể dục giúp cải thiện việc điều chỉnh cảm xúc. Tờ Huffington Post đã từng xuất bản một bảng luyện tập cảm xúc:
- Khi áp lực quá lớn, hãy tập yoga để thư giãn tâm trí và cơ thể.
- Khi bạn buồn, hãy thả mình xuống nước.
- Khi lo lắng, hãy nhảy theo điệu nhạc.
Thay vì chìm đắm trong tâm trạng tồi tệ và không thể giải thoát bản thân, tốt hơn hết là bạn nên vận động. Sau khi bạn tập thể dục xong, bạn sẽ thấy rằng những cảm xúc tiêu cực đó đã bốc hơi theo mồ hôi và cuối cùng biến mất.
3. Viết trong 60 phút
Nhà văn Thẩm Tòng Văn Trung Quốc cận đại, nổi tiếng là người dễ chịu, tính tình giản dị, tốt bụng và bao dung, không tâm trạng xấu nào có thể ảnh hưởng đến ông.
Ông đặc biệt yêu thích viết lách, là một người viết nhiều và gọi các bài viết của mình là “thể thao của cảm xúc”. Dù là loại cảm xúc nào, ông cũng có thể đưa nó vào bài viết của mình và khóa nó một cách khéo léo trong câu chữ.
Vì vậy, khi bạn không thể kìm nén cảm xúc của chính mình, bạn cũng có thể học hỏi từ Thẩm Tòng Văn.
Thay vì tiêu tốn năng lượng cho việc tức giận, tốt hơn hết là dành thời gian để làm những việc có giá trị hơn và cải thiện bản thân.
-
- Thay vì tiêu tốn năng lượng cho việc tức giận, tốt hơn hết là dành thời gian để làm những việc có giá trị hơn và cải thiện bản thân (Ảnh: pixabay)
Sau khi một trưởng khoa tim mạch của một trường đại học nổi tiếng trải qua một tình huống cận kề cái chết, ông đã tổng kết quy tắc đơn giản trong cuộc sống, khiến người đọc phải suy ngẫm:
- Quy tắc thứ nhất, đừng lãng phí năng lượng của bạn vào những vấn đề tầm thường;
- Quy tắc thứ hai, mọi thứ đều tầm thường.
Trong cuộc sống, có đến chín trên mười điều là không được như ý muốn của chúng ta, nếu để cảm xúc tiêu cực chất cao như núi, nó sẽ chỉ làm tổn hại đến sức khỏe và tâm trạng của chính bạn.
Chỉ bằng cách giải quyết cảm xúc một cách thích hợp và duy trì sự bình an nội tâm, chúng ta mới có thể mở ra một tương lai tươi sáng cho cuộc sống.
Đời người ngắn ngủi chỉ vài chục năm, mong rằng chúng ta có thể gạt bỏ những cảm xúc xấu sang một bên và trở thành một phiên bản tốt hơn của chính mình.
Theo Vãn Quân - Aboluowang
Minh An biên dịch
