Hậu quả từ hành động của một người có thể ảnh hưởng không chỉ đến người thực hiện hành động đó, mà còn ảnh hưởng đến môi trường gần gũi trực tiếp với người đó. Ngôi nhà, gia đình và bạn bè của chúng ta đều có thể phải chịu ảnh hưởng bởi cách mà chúng ta quyết định hành xử như thế nào.
Hậu quả từ hành động của một người nhân ra cả một cộng đồng, thì toàn bộ thành phố, tiểu bang hoặc quốc gia có thể đều bị ảnh hưởng. Câu chuyện về thành phố Sodom và Gomorrah là những ví dụ về hành vi cộng đồng, vì bản chất xấu xa của họ mà dẫn đến sự tiêu hủy của các cộng đồng đó.
Các thành phố của tà ác
Thành phố Sodom và Gomorrah nổi tiếng về tội lỗi. Thượng Đế muốn tiêu hủy Sodom và Gomorrah vì tội lỗi do cư dân của những thành phố này gây ra, nhưng Abraham đã cầu nguyện cho những cư dân đó. Ông cầu xin Thượng Đế tha mạng sống của những người ngay chính, và Thượng Đế đồng ý dung thứ cho tất cả nếu có thể tìm được 10 người ngay chính.
Thượng Đế cử hai Thiên Thần đến với Lot, là cháu trai của Abraham. Lot chào đón các Thiên Thần vào nhà mình với lòng hiếu khách, nhưng một đám đông dân chúng độc ác tụ tập bên ngoài nhà Lot, yêu cầu ông giao các Thiên Thần cho họ. Lot đề nghị giao các con gái của mình thay thế, nhưng đám đông dân chúng nhất quyết muốn đưa các Thiên Thần đi. Các Thiên Thần đáp trả bằng cách làm cho đám đông dân chúng bị mù.
Đó là thời điểm mà Thượng Đế chứng kiến cảnh không còn một ai có tâm hồn ngay chính ngoại trừ Lot và gia đình ông, nên Ngài xét thấy đủ lý do để tiêu hủy các thành phố này. Các Thiên Thần hướng dẫn Lot và gia đình của anh rời đi và không được quay lại nhìn. Lưu huỳnh và lửa rơi xuống thành phố và xuống những cư dân độc ác của thành phố. Vợ của Lot quay lại nhìn để chứng kiến cảnh tiêu hủy diệt vong này, và bà đã bị biến thành một cột muối.
Bức tranh “Sự tiêu hủy của Sodom và Gomorrah”, sáng tác vào năm 1852 của John Martin. (Ảnh: Phạm vi công cộng)
John Martin
John Martin là một họa sĩ của thế kỷ 19, người được biết đến nhiều nhất với những bức tranh phong cảnh, và cảnh quan thành phố liên quan đến tín ngưỡng. Trong bức tranh “Sự tiêu hủy của Sodom và Gomorrah”, Martin cho thấy khoảnh khắc mà Lot và gia đình ông đang rời khỏi những thành phố đang bị bốc cháy.
Phía bên trái của bố cục hiển thị thành phố đang cháy trên nền bức tranh. Nếu chúng ta liếc nhìn hình ảnh, chúng ta sẽ thấy thành phố trông tối như thế nào khi so với độ sáng của ngọn lửa màu vàng mà đang biểu thị sức nóng dữ dội.
Nếu như không có sự tương phản lớn đó giữa bóng tối của thành phố và ngọn lửa sáng chói, thì sẽ thiếu đi một điểm nhấn cao trào. Khói bao trùm các thành phố như thể nó là một căn phòng mà bên trong đó ngọn lửa có thể cháy sáng chói hơn nữa. Đám mây khói này tràn từ trái sang phải và cũng làm tăng thêm khả năng gợi tả của bố cục.
Ở cuối các thành phố trong bức tranh, chia bố cục ra làm đôi, chúng ta có thể thấy vợ của Lot. Bà ấy được thể hiện là đang quay nhìn lại các thành phố đang bốc cháy và sét đánh về phía bà ấy từ góc phần tư phía trên bên phải của bố cục.
Ở góc phần tư phía dưới bên phải, những người còn lại trong gia đình của Lot được thể hiển là đã được giải thoát đến nơi an toàn. Họ luôn cúi đầu và hướng mắt về phía trước. Khung cảnh nơi mà họ được giải thoát đến có càng ngày càng ít sự tương phản hơn.
Vợ của Lot quay lại nhìn tà ác và sự diệt vong. Một chi tiết của “Sự tiêu hủy của Sodom và Gomorrah”, vào năm 1852 của John Martin. (Ảnh: Phạm vi công cộng)
Giữ cho tinh thần của chúng ta tươi sáng và rời bỏ để lại điều tà ác đằng sau
Khi xem bức tranh “Sự tiêu hủy của Sodom và Gomorrah” của Martin, tôi ngay lập tức nghĩ rằng, điều này có thể có ý nghĩa như thế nào đối với thế giới nội tâm, tâm hồn và tâm trí, tính cách của tôi. Đối với tôi, các thành phố đó là sự tượng trưng cho những hậu quả sinh ra từ những hành động của chính tôi - hậu quả đó không chỉ ảnh hưởng đối với môi trường xung quanh tôi mà còn ảnh hưởng tới cả tâm hồn của tôi nữa.
Một tâm hồn, giống như một thành phố, được kiến tạo nên và bị phá hủy đi do những hành động của chính người đó. Tính cách sống có đạo đức đưa đến một tâm hồn mạnh mẽ và được bồi dưỡng phong phú. Tính cách xấu xa dẫn đến sự bạo lực và tiêu hủy. Tính cách sống có đạo đức, hành động theo cách nghĩ vì hạnh phúc của tất cả mọi người, và tính cách xấu xa phá hoại một cách ích kỷ với những động cơ xuất phát từ các ham muốn.
Điều nào trong số này, đạo đức hay xấu ác, tạo nên lớp trang điểm hiện tại của tâm hồn chúng ta, tạo nên lớp trang điểm của tâm trí chúng ta? Có thể cả hai điều đó (đạo đức và xấu ác) đều hiện diện cả, và nếu là có cả hai thì cái nào đang chiếm ưu thế và đang chi phối chúng ta?
Sáng tác của Martin mô tả các thành phố rất tối so với ngọn lửa đang tiêu hủy chúng. Cảnh tượng có độ tương phản lớn này khiến tôi suy xét sự khác biệt rõ rệt giữa đạo đức và xấu ác, rằng những ngọn lửa đang tượng trưng cho đạo đức luôn có khả năng nhấn chìm và tiêu hủy điều tà ác của sự xấu xa. Cái ác không có cơ hội trước sự hiện diện của chính nghĩa.
Và chính nghĩa đòi hỏi chúng ta phải rời bỏ cái tà ác để hướng thiện. Chúng ta phải rời bỏ để lại cái tà ác đằng sau, và đừng bao giờ nhìn lại chúng, để chúng ta không đánh mất tâm hồn của mình vào sự xấu ác, khiến cho tâm hồn chúng ta yếu ớt như một cái cột muối (vợ của Lot quay lại nhìn để chứng kiến cảnh tiêu hủy diệt vong của các thành phố, và bà ấy đã bị biến thành một cột muối). Có thể là khi chúng ta tránh xa và quay lưng lại với điều tà ác, thì sự xung đột tương phản lớn giữa chính nghĩa và tà ác trong chính chúng ta sẽ lắng đọng lại thành sự thanh tĩnh bên trong nội tâm chúng ta, đây là biểu hiện cho sự kết nối gần hơn của chúng ta với Thượng Đế.
***
Nghệ thuật có một khả năng đáng kinh ngạc là chỉ ra những gì không thể nhìn thấy được để chúng ta có thể hỏi rằng "Điều này có ý nghĩa gì đối với tôi và đối với tất cả những người nhìn thấy nó?" "Nó đã ảnh hưởng như thế nào đến quá khứ và nó có thể ảnh hưởng như thế nào đến tương lai?" "Nó gợi ý điều gì về trải nghiệm của con người?" Đây là một số câu hỏi tôi đang tìm hiểu khám phá trong loạt bài của mình “Chạm đến nội tâm: Nghệ thuật truyền thống đem lại điều gì cho tâm hồn”.
Eric Bess là một nghệ sĩ đại diện thực hành (practicing representational artist) và hiện đang học tiến sĩ tại Viện Nghiên cứu Tiến sĩ về Nghệ thuật Thị giác (IDSVA).
Thanh Tâm
Theo The Epochtimes
