Xem các sách xưa ta thấy cổ nhân rất có trí tuệ và tầm nhìn xa trông rộng. Họ có thể từ những hành vi việc làm của bản thân hoặc của tổ tiên mà phán đoán ra tương lai của con cháu đời sau...
Cha Âu Dương Tu làm việc thiện tích âm đức
Âu Dương Tu là nhân vật nổi tiếng và rất có học vấn trong lịch sử. Ông là một trong số tám nhân vật thuộc "Đường Tống bát đại gia" của nền văn hóa truyền thống Trung Nguyên xưa. Cha Âu Dương Tu là Âu Dương Quan sinh thời cũng là người có học thức và đức hạnh, đã từng làm Phán quan của 2 châu là Tứ và Miên. Khi thẩm tra, nghị án và phán xét các vụ án, ông rất dụng tâm và bỏ nhiều công sức, chỉ sợ có án oan. Lần nào ông cũng cân nhắc xem xét đi xem xét lại mãi xem có thể miễn được tội chế cho phạm nhân hay không, để tránh những người không đáng chết bị phán xử sai thành tử hình. Ông thường than thở mỗi khi không thể miễn trừ tội chết được cho phạm nhân.
Khi Âu Dương Quan chết, con trai là Âu Dương Tu vẫn chưa trưởng thành. Mẫu thân thường kể những chuyện của cha cho Âu Dương Tu nghe, và nói với ông rằng: "Ta không biết sau này con có thành tựu gì không, nhưng ta biết cha con nhất định sẽ có con cháu tốt".
Sau này Âu Dương Tu quả nhiên đỗ tiến sĩ, trở thành hiền tướng đương thời. Hoàng đế còn truy phong cho phụ thân ông - Âu Dương Quan làm Trịnh Quốc Công.
Tại sao mẫu thân Âu Dương Tu có tầm nhìn xa đến vậy? Bà có thể khẳng định "cha con nhất định sẽ có con cháu tốt"? Bởi vì người xưa tin vào việc thiện ác đều có báo ứng, tin rằng: người hành thiện thì nhất định có phúc báo. Phụ thân Âu Dương Tu dụng tâm ngăn chặn án oan như thế, hành vi cứu giúp người khác của ông chính là hành thiện, đã tích được âm đức rất lớn, thế nên con cháu đời sau nhất định có phúc báo lớn.
Cha của Tam Nguyên Tể tướng Thương Lộ
Phụ thân của Thương Lộ triều Minh từng làm Phủ lại ở Nghiêm Châu, ông thường khuyên các đồng liêu phải phụng sự việc công, tuân thủ phép nước, không được gây oan gây hại cho người dân, các quan lại đều nghe theo lời ông. Các huyện trực thuộc hễ có tù phạm áp giải đến Nghiêm Châu, chỉ cần có oan khuất thì ông nhất định kêu oan cho tù phạm, cứu giúp họ. Rất nhiều người nhờ vậy mà đã giữ được tính mạng.
Một đêm, quan Thái thú từ xa nhìn thấy trong nhà của Phủ lại có ánh sáng lấp lánh, bèn tới xem xét. Thái thú kinh ngạc vì đó không phải là ánh lửa.
Sáng hôm sau, Thái thú hỏi Phủ lại rằng: "Đêm qua nhà ông đã xảy ra chuyện gì thế?"
Phủ lại đáp: "Nhà hạ quan sinh được một bé trai".
-
- Một đêm, quan Thái thú từ xa nhìn thấy trong nhà của Phủ lại có ánh sáng lấp lánh, bèn tới xem xét. Thái thú kinh ngạc vì đó không phải là ánh lửa. (Ảnh: Shutterstock)
Thái thú liên tưởng đến ánh sáng kỳ lạ đêm qua, trong lòng thầm nghĩ: "Nhà họ Thương nhất định đã sinh được quý tử, đợi sau khi đầy tháng, bảo Phủ lại bế đến để mình xem". Thái thú vừa kinh ngạc vừa hâm mộ.
Đứa trẻ mới sinh nhà Phủ lại đó chính là Thương Lộ, tự Hoằng Tải, hiệu Tố Đình. Năm Chính Thống thứ 10, Thương Lộ đỗ đầu Giải nguyên và Hội nguyên, sau đó lại đỗ đầu thi điện (thi đình), đỗ liền Tam Nguyên. Đây là người duy nhất trong lịch sử 300 năm của nhà Minh đỗ Tam Nguyên. Sau này Thương Lộ làm trọng thần trong 3 triều, làm quan đến chức Thượng thư Bộ Lại, mọi người gọi ông là "Tam Nguyên Tể tướng".
Vu Công xử án tích âm đức, con cháu làm quan đến chức Tam Công
Thời Tây Hán, huyện Đàm quận Đông Hải (huyện Đàm Thành, Sơn Đông ngày nay) có một người tên là Vu Công, đã từng làm các chức trong huyện như Ngục sử, Quận quyết tào. Vu Công xử án theo phép nước, đối xử với mọi người bằng tấm lòng khoan dung, thương xót.
Đương thời ở quận Đông Hải có một phụ nữ hiếu thuận. Chồng chết, cô thủ tiết ở vậy từ khi tuổi còn trẻ, cũng không có con cái, nhưng đã bao năm cô vẫn cung kính, cẩn thận phụng dưỡng mẹ chồng như trước. Mẹ chồng rất thương xót cô, muốn cô tái giá, nhưng cô nhất quyết không theo. Mẹ chồng cho rằng bà già cả vô dụng đã làm khổ lây đến cô, bèn treo cổ tự tử, hy vọng con dâu có thể tìm được nơi tốt nương thân. Kết quả là con gái bà cụ đã đến quan phủ kiện cáo, nói rằng người phụ nữ hiếu thuận kia đã sát hại bà cụ. Quan phủ liền sai người đến bắt người phụ nữ đó lại. Người phụ nữ này một mực nói mình thanh bạch, nhưng khi bị quan lại dùng nhục hình bức cung, cuối cùng cô không chịu được đòn nên khai nhận tội.
Sau khi Vu Công biết sự việc này, ông đã nói với Thái thú rằng người phụ nữ đó cung kính phụng dưỡng mẹ chồng đã hơn 10 năm trời, không thể là do cô ấy sát hại được.
Nhưng Thái thú cố chấp ý kiến của mình, hoàn toàn không nghe Vu Công. Dùng mọi cách không biết làm thế nào, Vu Công ôm giấy phán quyết đứng trong nha phủ rồi khóc rống lên. Sau đó ống lấy cớ mắc bệnh, từ chức và rời khỏi nha phủ.
Người phụ nữ hiếu thuận kia cuối cùng bị nhóm người Thái thú xử tử với tội danh mưu sát mẹ chồng. Sau khi hiếu phụ hàm oan bị hại, trong huyện bị đại hạn tròn 3 năm liền.
-
- Chồng chết, cô thủ tiết ở vậy từ khi tuổi còn trẻ, cũng không có con cái, nhưng đã bao năm cô vẫn cung kính, cẩn thận phụng dưỡng mẹ chồng như trước... (Ảnh: Shutterstock)
Sau này có Thái thú mới đến nhậm chức, đã chiêm bói nguyên nhân đại hạn. Nhân thể ông cũng cho người mời Vu Công đến xác minh lại sự tình. Vu Công bèn kể sự tình hiếu phụ bị hại cho Thái thú biết, và nói: "Người phụ nữ hiếu thuận đó không đáng chết, nhưng Thái thú trước cứ khăng khăng giữ ý mình phán quyết. Tai họa có thể từ đó mà sinh ra".
Thế là Thái thú mới đích thân đến mộ hiếu phụ phúng viếng, đồng thời lập bia cho cô, biểu dương gương hiếu hạnh của cô, Kết quả, trời đổ cơn mưa lớn. Năm đó hoa màu trong huyện bội thu.
Nhờ Vu Công trong thời gian làm quan công chính vô tư, thiện lương thương xót người dân, do đó những người phạm pháp được ông xử tội đều tâm phục khẩu phục, không có ai sinh lòng oán hận với ông. Mọi người thậm chí còn xây sinh từ (đền thờ khi còn sống) cho ông, bày tỏ lòng kính trọng và ngưỡng mộ ông.
Một lần, cổng làng bị hỏng, mọi người chuẩn bị sửa chữa thì Vu Công nói với họ rằng: "Hãy xây cổng cao và rộng hơn một chút, để xe tứ mã có mui cao có thể đi qua được. Những năm tôi xử án đã tích được rất nhiều âm đức, hơn nữa cũng chưa xử sai gây ra một án oan nào, vì vậy con cháu tôi nhất định sẽ hưng thịnh hiển quý".
Quả nhiên, con trai Vu Công là Vu Định Quốc, sau này đã làm đến chức Thừa tướng; cháu nội là Vu Vĩnh làm quan đến chức Ngự sử Đại phu, tước vị liệt hàng Tam Công, đồng thời được phong hầu truyền đời.
Không xử án oan, rửa sạch mối oan cho người, đó đều là những việc thiện tích đức. Người tin thiện ác có báo ứng thì có thể từ đó rút ra được tiên đoán con cháu hậu thế nhất định sẽ đắc được đại phúc báo.
Cổ nhân có tầm nhìn xa trông rộng, không phải bởi là vì thông minh lanh lẹ hơn, mà là họ tin vào lẽ Trời, coi lẽ Trời là tiêu chuẩn đánh giá hành vi nên đã có được trí tuệ và tầm nhìn xa trông rộng.
Sơ Trung - secretchina.com
Trung Hòa biên dịch
