“Tây Du Ký” mang tầng tầng ý nghĩa, lớp lớp nội hàm, bên cạnh đó còn có những cảnh giới vô hình mà người đọc không thể tìm thấy qua bề mặt văn tự. Bạn có biết cảnh giới vô hình ấy là gì không?
Cảnh giới tàng ẩn
Trong “Tây Du Ký”, từ phần mở đầu cho đến đoạn kết thúc, đâu đâu ta cũng thấy thơ từ và câu đối: “Sườn dựng đá cổ quái, vách phẳng đỉnh thanh kỳ”, “Đêm ngủ vách núi non, ngày chơi trong hang động”, “Rêu xanh xanh từng đám, mây trăng trắng ngọc ngà”. “Tây Du Ký” là câu chuyện tu luyện, vì sao lại có nhiều thơ từ và câu đối đến thế?
Mỗi thể văn đều mang đặc trưng thời đại, cũng là thể hiện xu thế của lịch sử. Từ Đường thi, Tống từ, Nguyên khúc, tiểu thuyết đời Minh, cho đến câu đối đời Thanh, khi âm dương càng mất cân bằng thì càng cần có nhân tố điều hòa âm dương. Tất cả các thể văn thịnh hành qua mỗi triều đại đều phù hợp theo xu thế lớn này. Đến cuối thời nhà Thanh, âm dương đảo loạn, văn mất đi sự cương chính, võ không còn được chân truyền, vậy nên cần thịnh hành câu đối để điều hòa.
Vào thời Minh, nhà nhà tu Đạo, người người tu Đạo, những người không gia nhập môn phái nào khi đọc các câu thơ và vế đối cũng sẽ được điều hòa âm dương. Tiết tấu của Tống từ phù hợp với vận luật của nhân thể, cũng phù hợp với hơi thở của đất trời. Cách hành văn của Đường thi thì tròn trịa trau chuốt, nội hàm giàu ý nghĩa, như Tiên đan diệu dược nuôi dưỡng tâm hồn. Tự nhiên là cảnh giới của người tu luyện, cuốn “Thi Kinh” cổ xưa mang nội dung hồn hậu, chất phác, mỗi bài đều hợp với quẻ tượng âm dương.
Mỗi thể văn, mỗi loại thơ đều có cảnh giới riêng, không ở trong cảnh giới đó cho dù có bắt chước mô phỏng theo thể văn ấy thì vẫn chỉ là “tốt mã dẻ cùi”, dẫu khoác vẻ ngoài lộng lẫy nhưng vẫn không có được nội hàm sâu sắc bên trong. Người hiện nay cho dù thông minh tuyệt đỉnh đến đâu cũng không thể viết ra được cảnh giới như của “Thi Kinh”, không viết ra được cảnh giới như của Tống từ, Đường thi, cũng không viết ra được cảnh giới như của tiểu thuyết đời Minh. Không ở trong cảnh giới đó tất nhiên không thể đạt đến cảnh giới đó. Giá trị của văn hóa cổ đại chính là ở chỗ này: có cảnh giới. Vậy nên khi thưởng thức văn thơ cổ, hoặc thưởng thức các loại hình nghệ thuật truyền thống, bạn sẽ cảm nhận được vận vị ưu nhã, thanh thoát, cương nhu hòa hợp, âm dương hài hòa. Bạn nhìn thấy được nó, thể hội được nó, nhưng lại không nắm bắt và làm chủ được nó.
“Tây Du Ký” vừa có truyện, có thơ, những vế đối âm dương cùng với cảnh giới thơ từ trong đó có thể khiến độc giả trong lúc đọc mà bất giác được điều hòa hơi thở, cân bằng âm dương. Vậy nên rất nhiều người yêu thích “Tây Du Ký”, say sưa bàn luận về “Tây Du Ký” suốt mấy trăm năm. Theo tôi nhìn nhận, “Tây Du Ký” không chỉ có nội dung ly kỳ gay cấn, câu chuyện sinh động thú vị, mà còn có tác dụng điều hòa vô hình ấy. Độc giả đọc nguyên tác chữ Hán sẽ cảm nhận được những yếu tố này, nhưng nếu phiên dịch sang ngôn ngữ khác thì những nhân tố tàng ẩn này sẽ bị mất đi quá nửa.
Bên cạnh đó, trong “Tây Du Ký” có rất nhiều đoạn văn dẫn ý cho các đoạn tiếp theo gọi là “phục bút”, những đoạn phục bút này giống như người tàn ẩn vậy, nếu độc giả không tinh ý sẽ không phát hiện ra được.
Hoa Quả Sơn
Chúng ta hãy thử xem Hoa Quả Sơn có các loài trân cầm dị thú nào?
Phượng đẹp hót líu lo,
Kỳ lân nhàn nằm khểnh.
Đầu núi gà vàng gáy lanh lảnh.
Bên hang bóng rồng lượn vào ra.
Cáo tiên hươu giả quanh quẩn rừng xa,
Cây cao chim thiêng hạc đen bay lượn.
Hoa Quả Sơn có phượng hoàng, kỳ lân, rồng, gà, thọ lộc (hươu lâu năm), tiên hồ (cáo tiên), hạc đen… Trong đó, phượng, kỳ lân và rồng là những loài động vật cát tường thường xuất hiện ở nơi Tiên cảnh. Một số loài vật khác như gà vàng, thọ lộc, tiên hồ và hạc là những động vật đại biểu cho sự tốt lành. Hoa Quả Sơn là đất lành, muông thú sinh sống ở đây tự nhiên cũng là vật chủng tốt lành. Những loại động vật này có con trên cạn, có con trên trời, lại có con dưới nước, có thể nói là gần như đầy đủ các loài vật cát tường, duy chỉ thiếu rùa. Một vùng đất kết tụ tinh hoa của đất trời như thế, vì sao lại không có rùa vốn là một trong tứ linh - Long, Lân, Quy, Phượng?
Bên trên nói rằng nơi đây có rồng, phượng, kỳ lân, vậy vì sao không thấy chúng có liên hệ gì với Đông Hải long cung? Tựa hồ như rồng ở Hoa Quả Sơn không quan tâm đến rồng ở bốn biển, rồng ở tứ hải cũng thờ ơ với sự tồn tại của rồng ở Hoa Quả Sơn. Ấy là vì những con rồng trên núi không thuộc cùng một thể hệ với rồng dưới biển. Loài rồng cũng phân thành thể hệ sao? Đương nhiên rồi, rồng phân thành Thiên long, Thổ long, và Thủy long. Trong truyện cổ Phật giáo có rồng, các câu chuyện Đạo giáo cũng có rồng, tuy đều là rồng nhưng chúng lại thuộc về các thể hệ khác nhau, hoàn toàn không liên quan gì đến nhau.
Hoa Quả Sơn có rất nhiều thảo mộc kỳ dị: tùng, bách, đào tiên, trúc, hoa tử đằng, cỏ trên đê… tóm lại là có đầy đủ cả cây cao và khóm bụi:
“Tùng xanh trắc biếc bóng um tùm.
Đào tiên chín ngọt vẻ thơm ngon.
Trúc xanh mây lành che vương vấn”.
Có câu: “Trong non không hay năm tháng, rét hết chẳng biết tiết xuân”. Núi non không có lịch pháp, Hoa Quả Sơn có mùa nóng mùa lạnh nhưng không có quý tiết bốn mùa như ở nhân gian. Đây là ngọn núi trong biển, hoàn toàn không phải là núi trên lục địa, vậy nên khí hậu trên núi khác biệt rất lớn với khí hậu trên các đại bộ châu bên cạnh.
Thạch Hầu
Trở lại với nhân vật chính của chúng ta, trước hết hãy bàn về lai lịch xuất thế của Thạch Hầu. Trong truyện viết:
“Trên đỉnh ngọn núi này, có một tảng đá tiên cao đến ba trượng sáu thước năm tấc, xung quanh hai trượng bốn thước. Chiều cao ba trượng sáu thước năm tấc cùng hợp với vòng trời ba trăm sáu mươi lăm độ. Xung quanh hai trượng bốn thước, hợp với chính lịch hai mươi bốn khí. Trên có chín khiếu tám lỗ hợp với cửu cung bát quái”.
“Có lẽ từ khi tảng đá mới sinh ra, đã bám thụ khí thiêng của trời đất, tinh hoa của mặt trời, mặt trăng đã lâu, nên mới linh thông thế. Bên trong tảng đá chứa đựng một bào thai tiên. Một hôm tảng đá nứt đôi, sinh ra một quả trứng đá tròn, to bằng quả cầu, gặp gió hóa thành một con khỉ đá, đủ cả mặt mũi chân tay. Con khỉ đá liền học bò học chạy, vái lạy bốn phương trời làm kinh động cả thượng đế lúc ấy đang ngự trị ở điện Linh Tiêu”.
Từ góc độ nghiên cứu các câu chuyện Thần thoại, có thể nói sự ra đời của Thạch Hầu là hiện tượng vô cùng kỳ diệu, thậm chí có thể nói là hoang đường, là điều không thể xảy ra. Nếu kết cấu thế giới thực sự như trong Thần thoại miêu tả, vậy thì đó là một câu chuyện khác. Nhưng nếu thế giới có kết cấu phân tầng như cổ nhân vẫn giảng, vậy thì cổ vãng kim lai, hết thảy học thuyết và lý luận xưa nay đều có thể được giải thích trọn vẹn đầy đủ, toàn bộ đều hòa thành một thể - chính là điều kỳ diệu, là điều bất khả tự nghị như thế.
Hãy nói về hòn đá tiên và Thạch Hầu. Mặc dù Thạch Hầu ra đời rất muộn, nhưng lai lịch của hòn đá tiên trên đỉnh Hoa Quả Sơn lại có từ rất xa xưa. Từ khi Bàn Cổ khai thiên tịch địa cho đến nay nó vẫn luôn tồn tại, cho dù trải qua bao nhiêu kiếp, bao nhiêu đời, hòn đá tiên này là cùng tuổi với vũ trụ mà Bàn Cổ đã khai sáng.
Khối tiên thạch vừa cổ xưa vừa linh dị, phù hợp cửu cung bát quái, lại là mạch tổ của mười châu, từ đó thai nghén ra một quả trứng tiên. Quả trứng tiên ấy lại hóa thành một sinh mệnh có đủ ngũ quan, tứ chi. Sinh mệnh ấy là gì? Là người chăng? Giữa trời đất, con người là tinh túy nhất. Nhưng không phải, sinh mệnh trong bào thai tiên vừa ra đời đã là một con khỉ. Và điều bất khả tư nghị hơn nữa là, Thạch Hầu này vừa mới xuất sinh đã “học bò học chạy, vái lạy tứ phương”.
Học bò học chạy không tính là kỳ lạ, mà điều kỳ lạ là con khỉ này vừa mới sinh ra, chưa hiểu gì về thế giới tự nhiên, vậy mà đã biết “vái lạy tứ phương”! Phép tắc lễ nghi là điều mà ngay cả con người chúng ta cũng phải học, nếu không có cha mẹ dạy dỗ, không có thầy cô chỉ bảo thì không thể biết được. Con khỉ này bẩm sinh đã biết lễ nghĩa, thậm chí còn văn minh hơn con người chúng ta.
-
- Con khỉ này bẩm sinh đã biết lễ nghĩa. Tranh của Phó Nho - miền công cộng.
Bái tứ phương là bái kiến chư Thần bốn phương, chư Thần bốn phương thuộc về địa thượng Tiên, tương đương với các vị Thần trong Thần thoại Hy Lạp phương Tây. Con khỉ này không có người dạy, vì sao lại biết lễ bái Thần linh? Rất có thể nó vừa sinh ra đã nhìn thấy Thần. Nếu đó là những vị Thần nhân loại không nhìn thấy, vậy thì hiển nhiên họ không ở trong không gian sở tại này của chúng ta. Nếu Thạch Hầu có thể nhìn thấy, vậy rất có thể con khỉ đá không ở tại tầng thứ này của nhân loại.
Lại nói, khi Thạch Hầu vừa xuất thế, ánh mắt rọi hào quang sáng chói, ánh kim quang chiếu lên tận các vì tinh tú xa xôi trên bầu trời, làm kinh động đến Ngọc Hoàng Đại Đế. Thạch Hầu vừa sinh ra đã có trăm phần trăm chân khí, có ánh mắt sáng rực đầy thần thái, có chân khí dồi dào sung mãn. Hai vị Thần là Thiên Lý Nhãn và Thuận Phong Nhĩ bẩm báo với Ngọc Đế về lai lịch của Thạch Hầu, trong mỗi lời đều chứa huyền cơ:
“Thần vâng chỉ ra xem xét chỗ có ánh hào quang. Đó là nước Ngạo Lai ở biển Đông, thuộc Đông Thắng Thần Châu. Nơi ấy có ngọn núi Hoa Quả, trên núi có tảng đá tiên đẻ ra quá trứng đá, gặp gió hóa thành một con khỉ đá, biết vái lạy bốn phương, mắt rọi hào quang chiếu sáng tận thiên phủ. Nếu nay cho ăn mồi bằng nước cháo, hào quang sẽ tắt ngay”.
Hai vị Thiên Lý Nhãn và Thuận Phong Nhĩ không chỉ nhìn thấy vị trí không gian mà còn nhìn thấy quá trình xuất sinh của Thạch Hầu. Điều ấy có gì kỳ lạ? Điều kỳ lạ nằm ở chỗ người ta không chỉ nhìn thấy quá khứ đã phát sinh, mà còn thấy trước tương lai! Hai vị Thần biết rằng ánh mắt tỏa hào quang của Thạch Hầu rất nhanh sẽ tiêu mất.
Kim quang trong mắt Thạch Hầu vì sao có thể tiêu mất? Là vì Thạch Hầu bắt đầu ăn đồ ăn bằng vật chất trong không gian sở tại. Thạch Hầu vốn đến từ không gian cao hơn Hoa Quả Sơn, cao hơn rất nhiều không gian của nhân loại, hễ tẩm nhiễm vật chất trong không gian này thì khả năng tiên thiên sẽ bị chôn vùi. Bị thứ gì chôn vùi? Bị vật chất của không gian tầng thấp này chôn vùi…
Theo Na Uy Long Vương - Epoch Times
Minh Hạnh biên dịch
