Trần Nhật Duật (chữ Hán: 陳日燏, 1255-1330) là hoàng tử và là tướng nhà Trần trong lịch sử Việt Nam. Ông là con thứ của vua Trần Thái Tông.
Chiêu Văn đồng tử giáng trần chăng (2)
Tài năng, nhân cách hiếm ai bằng
Thu phục Triệu Trung hoàng tử Tống
Quy hàng Giác Mật chúa Đà Giang (3)
Chặn thù Quy Hóa, toàn binh lực
Phá Nguyên Hàm Tử thắng rền vang (4)
Trần triều Đại tướng quân anh kiệt
Quốc công Thái úy thuở Anh Hoàng (5)
07.2015
Đông Quan
____________
(1) Trần Nhật Duật (chữ Hán: 陳日燏, 1255-1330) là hoàng tử và là tướng nhà Trần trong lịch sử Việt Nam. Ông là con thứ của vua Trần Thái Tông.
(2) Truyền rằng khi mới sinh, trên tay Trần Nhật Duật có bốn chữ "Chiêu Văn đồng tử". Sau này ông được phong tước Chiêu Văn Vương.
(3) Trần Nhật Duật nổi tiếng hiểu nhiều biết rộng. Ngoài việc thông thạo nhiều ngoại ngữ, ông còn có sự hiểu biết sâu rộng về các nước láng giềng. Triệu Trung là hoàng tử và là tướng nhà Tống, khi nhà Tống mất nước Triệu Trung chạy sang nước ta, làm môn khách của Trần Nhật Duật. Trịnh Giác Mật là chúa đạo Đà Giang (thuộc miền Tây Bắc ngày nay) nổi lên nổi lên cự lại triều đình. Trần Nhật Duật đã một mình một ngựa đến Đà Giang thu phục được Giác Mật.
(4) Chiêu Văn Vương Trần Nhật Duật là người có công lớn trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông lần thứ II. và thứ III., giữ gìn bờ cõi nước Đại Việt. Ông là tướng chỉ huy quân nhà Trần ở trận Hàm Tử Quan. Tại đây thủy quân nhà Trần đã đánh bại thủy quân nhà Nguyên do Toa Đô chỉ huy.
(5) Ông là bậc thân vương tôn quý, làm quan trải bốn triều vua Trần. Năm 1302, vua Trần Anh Tông phong Chiêu Văn Vương Trần Nhật Duật làm Thái úy Quốc công cùng vua trông coi việc nước. Đến đời Minh Tông năm 1324 phong thành Tá thánh Thái sư, năm 1329 lại phong Đại vương.
