Bộ Tài chính ứng quỹ trả nợ vay cho đường sắt Cát Linh-Hà Đông

Giúp NTDVN sửa lỗi

Dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông tăng hơn 9,2 nghìn tỉ đồng so với tổng mức đầu tư ban đầu. Do dự án chậm bàn giao cho TP. Hà Nội nên đến kỳ trả nợ gốc khoản vay, Bộ Tài chính đã ứng quỹ tích luỹ để trả nợ trước.

Chính phủ vừa có báo cáo gửi Quốc hội về tình hình thực hiện các dự án quan trọng quốc gia, trong đó có báo cáo chi tiết về dự án đường sắt đô thị Hà Nội, tuyến Cát Linh - Hà Đông.

Theo báo cáo, tổng mức đầu tư ban đầu của dự án là 8.769,9 tỉ đồng (tương đương 552,86 triệu USD).

Tổng mức đầu tư điều chỉnh của dự án được Bộ Giao thông - Vận tải (GTVT) phê duyệt là: 18.001,5 tỉ đồng (tương đương 868,04 triệu USD), tăng 9.231,632 tỉ đồng (tương đương 315,18 triệu USD) so với tổng mức đầu tư được duyệt ban đầu. Trong tổng số vốn đầu tư, vốn vay ODA Trung Quốc là 13.867 tỉ đồng, vốn đối ứng 4.134 tỉ đồng.

Theo báo cáo, tổng mức đầu tư dự án tăng do các nguyên nhân:

  • Thay đổi phương án nhà ga từ 2 tầng thành 3 tầng;
  • Bổ sung hạng mục xử lý nền đất yếu khu Depot;
  • Bổ sung hạng mục đường tránh Quốc lộ 6;
  • Điều chỉnh vật liệu vỏ tàu từ thép chịu khí hậu sang thép inox;
  • Bổ sung chi phí đào tạo, chuyển giao công nghệ;
  • Kinh phí giải phóng mặt bằng thay đổi (bao gồm cả công trình di dời hạ tầng kỹ thuật);
  • Biến động về giá nguyên, nhiên, vật liệu, tỉ giá hối đoái...

Dự án tuyến đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông gặp nhiều vướng mắc trong quá trình xây dựng, hiện vẫn trong quá trình nghiệm thu. Báo cáo của Chính phủ vẫn chưa đưa ra mốc thời gian cụ thể ngày vận hành chính thức của tuyến đường sắt đô thị này.

Theo báo cáo, do dự án chậm hoàn thành bàn giao cho TP. Hà Nội nên thành phố chưa tiếp nhận và chưa thực hiện nghĩa vụ trả nợ gốc khoản vay lại theo cơ chế tài chính đã được phê duyệt.

Vừa qua, đến kỳ trả nợ gốc khoản vay lại của các hiệp định vay, Bộ Tài chính đã ứng từ quỹ tích lũy để trả nợ theo cam kết của Chính phủ tại các hiệp định vay đã ký.

Theo báo cáo, dự án đã hoàn thành toàn bộ phần xây dựng, lắp đặt thiết bị và vận hành thử toàn hệ thống theo tiêu chuẩn Dự án vào tháng 12/2020. Bộ GTVT đã hoàn thành việc nghiệm thu tổng thể công trình.

Trên cơ sở kết quả nghiệm thu các công trình thành phần, nghiệm thu tổng thể công trình, Bộ GTVT đã có báo cáo hoàn thành gửi Hội đồng kiểm tra Nhà nước về việc nghiệm thu công trình xây dựng, đề nghị kiểm tra và có ý kiến chấp thuận về việc nghiệm thu Dự án.

Do khối lượng bàn giao lớn, bao gồm nhiều hạng mục nên việc kiểm đếm đã được các bên bắt đầu thực hiện từ cuối năm 2020. Hiện, một phần các văn bản pháp lý, hồ sơ thiết kế kỹ thuật, chỉ dẫn kỹ thuật… đã được Bộ GTVT bàn giao cho TP. Hà Nội.

Đến nay, dự án vẫn còn một số vướng mắc, chủ yếu là ở việc thanh toán và thực hiện các Kết luận của Kiểm toán Nhà nước.

Báo cáo của Chính phủ cho rằng các vướng mắc nêu trên đã ảnh hưởng đến tiến độ nghiệm thu, bàn giao đưa dự án vào vận hành khai thác.

Theo báo cáo, hiện, Thủ tướng Chính phủ đang yêu cầu Bộ GTVT sớm hoàn thành thủ tục để bàn giao cho Hà Nội làm cơ sở chuyển giao khoản nợ để thành phố thực hiện trả nợ theo cơ chế tài chính của dự án.

Bộ GTVT cũng đã báo cáo Thủ tướng đề xuất Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép bổ sung danh mục "Trả nợ gốc các Hiệp định vay của dự án đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông" trong kế hoạch đầu tư công giai đoạn 2021 - 2025 của Bộ GTVT để trả nợ gốc khoản vay lại của dự án.

Dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông dài 13 km gồm 12 ga và một khu Depot. Dự án được phê duyệt đầu tư từ tháng 10/2008, đến nay đã qua 13 năm đầu tư, xây dựng.

 

Việc thực hiện dự án này cho thấy quy định của Việt Nam về hình thức hợp đồng EPC chưa rõ ràng, có nhiều khác biệt với thông lệ quốc tế nên hợp đồng EPC ký kết ban đầu chưa hoàn chỉnh, thiếu chặt chẽ, chưa đúng với bản chất hợp đồng EPC. Việt Nam cũng chưa lường hết các yêu cầu về kỹ thuật công nghệ.

Dự án cũng cho thấy việc lựa chọn và ký kết ràng buộc với tổng thầu của phía Việt Nam có nhiều yếu kém. Tổng thầu Trung Quốc có nhiều hạn chế trong quản lý, điều hành, thường xuyên chậm trễ hoàn thành các hạng mục theo mốc tiến độ cam kết với chủ đầu tư.

Trần Duy

Việt Nam Xã hội

Bộ Tài chính ứng quỹ trả nợ vay cho đường sắt Cát Linh-Hà Đông