Hàng trăm tàu cá của Trung Quốc dự kiến sẽ tiến vào Biển Đông vào đầu tuần sau để bắt đầu một mùa đánh bắt mới ở vùng biển đang tranh chấp với các nước láng giềng.
Lệnh cấm đánh bắt cá vào mùa hè của Trung Quốc sẽ kết thúc vào thứ Hai tuần tới (16/8), với hàng trăm chiếc tàu chuẩn bị ra khơi.
Hơn 400 tàu thuyền neo đậu ở phía Nam của TP. Tam Á đang chờ sự kết thúc của lệnh cấm đánh bắt cá vào mùa hè kéo dài 3 tháng rưỡi của Trung Quốc, theo Nhật Báo Tam Á đưa tin hôm Thứ Tư (11/8).
Nhiều tàu thuyền neo đậu tại các khu vực khác của đảo Hải Nam và các tỉnh xung quanh Biển Đông cũng sẽ quay trở lại vùng biển giàu tài nguyên này.
Các tàu đánh cá Trung Quốc sẽ cạnh tranh với các tàu đánh bắt từ Philippines, Brunei, Malaysia, Việt Nam và Đài Loan - những nước cũng có tuyên bố chủ quyền đối với Biển Đông.
Các quốc gia đã cáo buộc đội tàu đánh cá của Trung Quốc hoạt động như lực lượng dân quân biển nhằm khẳng định quyền kiểm soát của Trung Quốc đối với vùng biển này.
Giữa những tranh chấp về quyền tài phán và các hoạt động đánh bắt của các bên, tài nguyên sinh vật biển ở Biển Đông đang phải đối mặt với những mối đe dọa nghiêm trọng.
Từ năm 1999, Trung Quốc đã tự đưa ra cái gọi là “lệnh cấm đánh bắt cá trên Biển Đông”, được thực hiện vào thời điểm biển êm dịu nhất và là mùa thu hoạch lớn nhất của ngư dân.
Năm nay, lệnh cấm này cấm tất cả các hoạt động đánh bắt hải sản (trừ hành vi đánh bắt cá bằng tay trong vùng biển Biển Đông) từ ngày 1/5 đến ngày 16/8, trong phạm vi trải dài từ vùng biển phía Bắc Biển Đông đến 12 độ vĩ Bắc (bao gồm cả một phần vịnh Bắc bộ và quần đảo Hoàng Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam).
Bộ Ngoại giao Việt Nam đã đưa ra tuyên bố phản đối và bác bỏ lệnh cấm đánh bắt cá này của Trung Quốc. Việt Nam cho rằng đây là quy chế đơn phương của Trung Quốc, đã xâm phạm chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa, vi phạm luật pháp quốc tế (trong đó có Công ước Luật biển năm 1982), đi ngược với tuyên bố của các bên ở Biển Đông DOC.
Hội Nghề cá Việt Nam cho hay: “Năm nay, lệnh cấm đánh bắt cá của Trung Quốc có khác một chút, bên cạnh những lệnh cấm thông thường thì đợt này Trung Quốc cấm dài hơn. Thứ hai là trong bối cảnh Trung Quốc ban hành một số luật mới trong đó có luật cho phép hải cảnh sử dụng vũ lực khi nước ngoài xâm phạm vùng biển của Trung Quốc mà chưa rõ ràng trong vùng biển tranh chấp".
Hội Nghề cá Việt Nam đã phản đối quyết định đơn phương này của Trung Quốc, đồng thời gửi thông báo đến chính quyền các địa phương trong nước, các ngành chức năng, hội Nghề cá các tỉnh để hướng dẫn ngư dân ra khơi tại các ngư trường này.
Nhiều nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng lực lượng dân quân này của Trung Quốc hoạt động bằng ngân sách Nhà nước (có khi được trang bị vũ khí), thường sử dụng lợi thế về số lượng và quyền của tàu cá để “chiếm đóng” một vùng biển, ngăn cản việc tiếp cận hoặc xua đuổi những tàu thuyền đánh cá khác. Mặc dù là tàu dân sự, đội dân quân biển này được kiểm soát và tổ chức bởi chính quyền Trung Quốc.
Hồi tháng 3 năm nay, Philippines đã cáo buộc Trung Quốc cho 200 tàu cá đi vào vùng biển gần bãi đá ngầm Whitsun thuộc quần đảo Trường Sa. Bắc Kinh cho biết các tàu thuyền này hoạt động và trú ẩn trong khu vực như bình thường nhằm tránh thời tiết xấu. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia quốc tế khẳng định đó là các tàu dân quân biển hoạt động dưới vỏ bọc tàu cá.
Đặng Hiếu
