Thẻ căn cước công dân thay hộ khẩu được không là thắc mắc nhận được nhiều sự quan tâm của xã hội. Nhiều người vẫn chưa rõ cách sử dụng thẻ căn cước công dân gắn chip trong các thủ tục hành chính, giao dịch hàng ngày. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn giải đáp thắc mắc thẻ căn cước công dân thay hộ khẩu được không; cách thực hiện như thế nào.
1. Thẻ căn cước công dân thay hộ khẩu được không?
Ngày 23/8/2022, Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội (C06, Bộ Công an) cho hay, cơ quan này đã có văn bản yêu cầu các bộ; ngành; địa phương thực hiện quy định của Luật Cư trú để thống nhất, đồng bộ nhằm tạo điều kiện thuận lợi; giảm phiền hà cho công dân trong quá trình thực hiện các thủ tục hành chính; giao dịch dân sự; bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.
Theo đó, C06 cho biết, để thay thế việc xuất trình Sổ hộ khẩu; Sổ tạm trú khi thực hiện các thủ tục hành chính; giao dịch dân sự; người dân có thể dùng thẻ căn cước công dân gắn chip điện tử. Đây là loại là giấy tờ pháp lý chứng minh thông tin về cá nhân; nơi thường trú của công dân khi gặp các vướng mắc trong trường hợp bị thu hồi sổ; hoặc không được cấp mới.
Cũng theo C06, khi công dân đã xuất trình thẻ căn cước công dân gắn chip theo yêu cầu, thì cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền không được yêu cầu công dân xuất trình thêm loại giấy tờ khác nữa.
Như vậy, theo C06, khi thực hiện các thủ tục hành chính; công dân có thể sử dụng thẻ căn cước công dân thay hộ khẩu.
2. 7 cách sử dụng thông tin của công dân thay thế sổ hộ khẩu
C06 hướng dẫn các tổ chức; cá nhân thực hiện 1 trong 7 phương thức dưới đây thay cho việc xuất trình sổ hộ khẩu, sổ tạm trú khi thực hiện các giao dịch dân sự; hay các thủ tục hành chính.
2.1. Thẻ căn cước công dân có thể thay hộ khẩu
Theo quy định tại Khoản 1 Điều 3; Điều 18; và Điều 20 của Luật Căn cước công dân năm 2014, căn cước công dân là thông tin cơ bản về lai lịch; và đặc điểm nhận dạng của công dân.
Khi công dân xuất trình thẻ căn cước công dân gắn chip theo yêu cầu của nhà chức trách thì cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền không được yêu cầu người dân xuất trình thêm giấy tờ khác.
Theo đó, nhà chức trách có thể lấy các thông tin của công dân được in trên mặt thẻ căn cước công dân gắn chip gồm: Ảnh thẻ; Số thẻ căn cước công dân (số định danh cá nhân); Họ, chữ đệm và tên khai sinh của công dân; Ngày, tháng, năm sinh; Quốc tịch, Giới tính; Quê quán, Nơi thường trú; Ngày, tháng, năm hết hạn thẻ căn cước; Đặc điểm nhận dạng công dân; Vân tay; Ngày, tháng, năm cấp thẻ căn cước...
2.2. Đọc mã QR code trên thẻ CCC gắn chip
Thẻ căn cước công dân có thể thay hộ khẩu thông qua việc đọc mã QR code có trên thẻ căn cước công dân gắn chip.
Theo C06, các công dân; cơ quan; tổ chức có thể sử dụng thiết bị đọc mã QR; theo tiêu chuẩn do Bộ Thông tin và Truyền thông ban hành; tích hợp với máy tính; hoặc thiết bị di động để đọc thông tin của công dân từ mã QR trên thẻ căn cước công dân.
Các thông tin cá nhân của công dân có trong mã QR bao gồm: số căn cước công dân; số CMND 9 số cũ; Họ - tên, Ngày sinh, Giới tính; Nơi thường trú của công dân; Ngày cấp thẻ căn cước công dân.
2.3. Thẻ căn cước công dân thay hộ khẩu bằng chip điện tử
C06 cho hay, các công dân; cơ quan; tổ chức có thể sử dụng thiết bị để đọc thông tin của công dân trong chip điện tử được gắn ở căn cước công dân để thực hiện các thủ tục hành chính; hay giao dịch dân sự…
Thiết bị này do Trung tâm dữ liệu Quốc gia về dân cư (thuộc C06) nghiên cứu kết hợp sản xuất.
Hiện nay, các cơ quan công an cấp huyện ở địa phương đã được trang bị thiết bị này; và đang sử dụng.
Các thông tin có trong chip điện tử bao gồm: Họ; chữ đệm và tên khai sinh; Ngày, tháng, năm sinh; Quê quán; Giới tính; Tôn giáo; Dân tộc; Quốc tịch; Nơi thường trú; Họ, chữ đệm, tên của cha, mẹ, vợ hoặc chồng; Số chứng minh nhân dân đã được cấp; Ngày cấp thẻ căn cước công dân; Ngày hết hạn của thẻ; Đặc điểm nhận dạng, ảnh chân dung của công dân; Mẫu vân tay; Số thẻ căn cước công dân (hay số định danh cá nhân).
2.4. Tra cứu thông tin công dân trong cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư
Ngoài cách sử dụng thẻ căn cước công dân thay hộ khẩu; khi thực hiện thủ tục hành chính, giao dịch dân sự; công dân hay nhà chức trách có thể sử dụng thông tin trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Cách thực hiện như sau:
Bước 1: Truy cập website dữ liệu dân cư quốc gia tại địa chỉ: https://dichvucong.dancuquocgia.gov.vn.
Bước 2: Đăng nhập vào tài khoản với mật khẩu truy cập (sử dụng tài khoản qua Cổng Dịch vụ công quốc gia); tiến hành xác thực bằng cách nhập mã OTP được hệ thống gửi tới điện thoại.
Bước 3: Tại trang chủ của cổng dịch vụ, ấn chọn chức năng "Thông tin công dân". Sau đó nhập các thông tin theo yêu cầu của hệ thống như: Họ tên; số định danh cá nhâ; ngày sinh; số điện thoại; mã xác nhận. Tiếp đó, nhấn Tìm kiếm.
Bước 4: Hệ thống sẽ trả kết quả tìm kiếm hiển thị trên màn hình bao gồm các tông tin cơ bản của công dân như: Họ, chữ đệm, tên khai sinh; Ngày, tháng, năm sinh; Nơi đăng ký khai sinh; Giới tính, Quê quán, Nơi thường trú; Mã số định danh cá nhân; Số chứng minh nhân dân đã được cấp.
2.5. Sử dụng app VNeID
Không chỉ có thẻ căn cước công dân thay hộ khẩu, ứng dụng VNeID cũng có thể thực hiện được như vậy.
Theo hướng dẫn của C06:
Bước 1: Công dân đến cơ quan công an đăng ký mở tài khoản mức 2; thực hiện cài đặt ứng dụng VNeID trên điện thoại; kích hoạt tài khoản trên thiết bị di động cá nhân khi nhận được tin nhắn thông báo đăng ký tài khoản thành công; theo các bước hướng dẫn trong ứng dụng VNeID.
Bước 2: Sau khi được kích hoạt, công dân sử dụng tài khoản định danh điện tử như sau: đăng nhập một lần vào cổng dịch vụ công quốc gia với tên tài khoản chính là số định danh cá nhân; và nhập mật khẩu để thực hiện các dịch vụ công trực tuyến.
Tuỳ loại dịch vụ công trực tuyến mà thông tin của công dân sẽ được điền vào form (biểu mẫu điện tử). Công dân không phải điền hay sửa thông tin.
Các thông tin có thể được sử dụng tuỳ theo loại dịch vụ công là: Họ và tên; Ngày, tháng, năm sinh; Quê quán; Giới tính; Dân tộc, Tôn giáo, Quốc tịch; Nơi thường trú; Số chứng minh nhân dân đã được cấp; Ngày cấp, ngày hết hạn của thẻ căn cước công dân; Ảnh chân dung, Đặc điểm nhận dạng; Trích chọn mẫu vân tay; Số thẻ Căn cước công dân (hay số định danh cá nhân).
2.6. Dùng giấy tờ xác nhận thông tin về cư trú
Ngoài cách sử dụng thẻ căn cước công dân thay hộ khẩu; hay dùng ứng dụng VNeID ở trên; công dân còn có thể sử dụng giấy xác nhận thông tin về cư trú để thực hiện các thủ tục hành chính, giao dịch.
Công dân có thể đến trực tiếp nơi đăng ký cư trú trong cả nước; không phụ thuộc vào nơi cư trú của công dân; để đề nghị cấp giấy xác nhận thông tin về cư trú.
Hoặc công dân cũng có thể gửi yêu cầu xác nhận thông tin về cư trú qua Cổng dịch vụ công quốc gia; Cổng dịch vụ công của Bộ Công an; hay Cổng dịch vụ công về quản lý cư trú.
Cơ quan đăng ký cư trú sau đó sẽ cấp giấy xác nhận thông tin về cư trú cho công dân; có thể bằng văn bản giấy; hoặc bằng văn bản điện tử; tuỳ theo yêu cầu của công dân.
Giấy xác nhận thông tin về cư trú này có giá trị 30 ngày kể từ ngày cấp; và có giá trị 6 tháng kể từ ngày cấp đối với trường hợp được quy định tại Khoản 1 Điều 19 của Luật Cư trú.
2.7. Dùng thông báo số định danh cá nhân và thông tin trong cơ sở dữ liệu quốc gia
Ngoài 6 cách trên, Bộ Công an đã yêu cầu thực hiện cấp Thông báo đố định danh và thông tin trong cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư cho 100% người dân chưa được cấp căn cước công dân trên toàn quốc. Qua đó, người dân có thể sử dụng trong khi thực hiện các thủ tục hành chính; giao dịch dân sự cần chứng minh nơi cư trú của mình.
Theo Bộ Công an, các thông tin trong Thông báo số định danh cá nhân có đầy đủ các thông tin như các cách trên.
Trên đây là giải đáp thắc mắc thẻ căn cước công dân thay hộ khẩu được không; và một số cách không cần đến sổ hộ khẩu vẫn có thể thực hiện được các thủ tục hành chính. Hiện, Bộ Công an đang tiếp tục tích hợp thêm nhiều tính năng vào thẻ căn cước công dân gắn chip mới.
Hoàng Thái
Xem thêm:
