Một nhà ngoại giao dày dặn kinh nghiệm với mối quan hệ mật thiết với cựu Thủ tướng Thaksin Shinawatra đã được đề cử thay thế Ngoại trưởng Thái Lan, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong bối cảnh chính trị nước này.
Ngoại trưởng đương nhiệm Parnpree Bahiddha-Nukara bất ngờ từ chức vào Chủ nhật (29/4) chỉ sau chưa đầy một năm tại nhiệm. Lý do được cho là do ông bất đồng với quyết định miễn nhiệm chức vụ Phó Thủ tướng kiêm Ngoại trưởng trong đợt cải tổ nội các đầu tiên của chính quyền Thủ tướng Srettha.
Thế chỗ ông Parnpree sẽ là ứng cử viên sáng giá Maris Sangiampongsa, một nhà ngoại giao kỳ cựu đã nghỉ hưu. Ông Maris từng giữ chức Đại sứ Thái Lan tại Úc, Fiji và Nepal, đồng thời là Cố vấn cho Ngoại trưởng Parnpree kể từ khi được bổ nhiệm vào tháng 9 năm ngoái.
Được đánh giá cao bởi "kinh nghiệm lâu năm trong lĩnh vực ngoại giao" và từng có thời gian tham gia hoạt động hậu trường cho Đảng Pheu Thai cầm quyền, ông Maris được kỳ vọng sẽ mang đến những thay đổi tích cực cho ngành ngoại giao Thái Lan.
Theo tờ Bangkok Post, Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Manaporn Charoensri đã xác nhận thông tin bổ nhiệm ông Maris vào ngày 30/4. Trước đó, vào ngày 29/4, ông Maris đã đệ đơn từ chức khỏi ban giám đốc tập đoàn Thanulux, một tập đoàn lớn của Thái Lan, với lý do "cá nhân".
Tân Ngoại trưởng Maris được biết đến là người có mối quan hệ mật thiết với ông Thaksin Shinawatra, cựu Thủ tướng Thái Lan và lãnh đạo trên thực tế của Đảng Pheu Thai. Mối quan hệ này bắt nguồn từ khi ông Thaksin được bổ nhiệm làm Ngoại trưởng trong chính phủ của Thủ tướng Chuan Leekpai vào năm 1994.
Các nguồn tin cho biết ông Maris vẫn duy trì mối quan hệ thân cận với gia tộc Shinawatra, những người gần đây đã được phục hồi danh tiếng sau 15 năm tranh đấu chính trị với phe bảo thủ của Thái Lan.
Việc Ngoại trưởng Parnpree từ chức vào thời điểm nhạy cảm, chỉ một tuần sau khi được bổ nhiệm làm Chủ tịch lực lượng đặc nhiệm liên ngành về tình trạng khẩn cấp nhân đạo và an ninh ở Myanmar, đã thu hút sự chú ý của dư luận. Điều này có nguy cơ gây gián đoạn đà thay đổi tích cực trong phản ứng của Thái Lan đối với cuộc khủng hoảng ở Myanmar, vốn được thúc đẩy bởi xung đột leo thang tại bang Kayin (Karen) dọc biên giới Thái Lan.
Trong những tuần gần đây, phiến quân Karen và các nhóm kháng chiến đồng minh đã chiến đấu với quân đội Myanmar để giành quyền kiểm soát thị trấn biên giới Myawaddy và các khu vực xung quanh, buộc khoảng 3.000 dân thường phải tạm thời di tản sang Thái Lan vào giữa tháng Tư.
Lập trường ngoại giao của tân Ngoại trưởng Thái Lan đối với Myanmar: Vẫn còn nhiều ẩn số
Hiện vẫn còn quá sớm để dự đoán phương hướng ngoại giao mà tân Ngoại trưởng Thái Lan Maris Sangiampongsa sẽ áp dụng đối với Myanmar. Trong quá khứ, ông Maris từng thể hiện quan điểm ủng hộ quá trình mở cửa về chính trị và kinh tế của Myanmar khi còn là Đại sứ tại New Zealand vào năm 2015.
Cụ thể, vào năm 2015 khi còn là Đại sứ tại New Zealand, ông Maris đã ca ngợi chính sách "Can dự Xây dựng" do Thái Lan khởi xướng và được Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) ủng hộ, đồng thời nhấn mạnh vai trò quan trọng của tổ chức này trong việc giúp Myanmar vượt qua giai đoạn khó khăn của các lệnh trừng phạt kinh tế.
Tuy nhiên, bối cảnh hiện tại ở Myanmar đã thay đổi hoàn toàn sau cuộc đảo chính quân sự năm 2021, khiến cho chính sách can dự trước đây trở nên kém hiệu quả hơn. Do đó, có khả năng ông Maris sẽ theo đuổi một lập trường ngoại giao cân bằng hơn, phù hợp với chính sách được khởi xướng bởi Thủ tướng Srettha Thavisin kể từ khi nhậm chức vào năm ngoái.
Cụ thể, ông Maris từng tán dương chính sách can dự của ASEAN với chính quyền quân sự Myanmar, vốn đã thực hiện một số cải cách vào đầu những năm 2010. Ông tuyên bố: "Nhờ chính sách Can dự Xây dựng đối với Myanmar do Thái Lan khởi xướng và được ASEAN ủng hộ, nơi các nước hữu nghị ASEAN sát cánh cùng Myanmar vượt qua giai đoạn khó khăn của các lệnh trừng phạt kinh tế".
Tuy nhiên, bối cảnh hiện tại ở Myanmar đã thay đổi hoàn toàn sau cuộc đảo chính quân sự năm 2021, khiến cho chính sách can dự trước đây trở nên kém hiệu quả hơn. Do đó, có khả năng ông Maris sẽ theo đuổi một lập trường ngoại giao cân bằng hơn, phù hợp với chính sách được khởi xướng bởi Thủ tướng Srettha Thavisin kể từ khi nhậm chức vào năm ngoái.
Kinh nghiệm ngoại giao trước đây của ông Maris với Myanmar, mặc dù có giá trị nhất định, nhưng có thể sẽ ít hữu ích trong điều kiện kinh tế và chính trị suy thoái nghiêm trọng ở quốc gia này sau cuộc đảo chính.
Việc bổ nhiệm ông Maris được đánh giá là một bước đi quan trọng của Thủ tướng Srettha Thavisin nhằm tăng cường mối quan hệ với các nước láng giềng và các cường quốc trên thế giới. Ông Maris được kỳ vọng sẽ sử dụng kinh nghiệm và mối quan hệ của mình để giải quyết các vấn đề cấp bách trong khu vực, đặc biệt là cuộc khủng hoảng ở Myanmar.
Huyền Anh tổng hợp
