Các nhà lập pháp và nhà phân tích chính sách của Mỹ vẫn đang chuẩn bị cho một cuộc xung đột tiềm tàng với Trung Quốc về vấn đề Đài Loan, nhưng nhà phân tích chính sách quốc phòng Mỹ Justin Logan tin rằng Washington đang không tập trung vào các biện pháp đúng đắn để ngăn chặn sự xâm lược của Trung Quốc.
Ông Logan, Giám đốc nghiên cứu về chính sách đối ngoại thuộc viện nghiên cứu CATO của Mỹ, cảnh báo rằng trong khi Washington tập trung vào việc so sánh năng lực quân sự và mức chi tiêu của Hoa Kỳ với Trung Quốc, thì họ cũng nên khuyến khích Đài Loan tăng cường hơn nữa năng lực phòng thủ của mình.
“Chắc chắn, Đài Loan nên cân nhắc kỹ lưỡng và chi tiết về những điều họ cần phải làm để giảm thiểu khả năng [lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình] tấn công hòn đảo”,ông Logan cho biết trong một cuộc phỏng vấn với chương trình “Capitol Report” của đài NTD vào hôm thứ Năm (4/1).
Trong khi Đài Loan tự coi mình là một quốc gia độc lập trên thực tế, thì Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) khẳng định hòn đảo này là một phần lãnh thổ của họ. Các quan chức Bắc Kinh, trong đó có ông Tập, đã nhiều lần khẳng định sẽ “thống nhất” Đài Loan với Trung Quốc đại lục.
Cuộc bầu cử ở Đài Loan vào ngày 13/1 có khả năng sẽ có tác động đến mối quan hệ giữa Đài Loan và Trung Quốc. Tuy vậy, ông Logan cảnh báo rằng không nên đơn giản hóa quá mức cuộc tranh cử bằng cách coi Quốc Dân đảng (KMT) của Đài Loan là có lập trường mềm mỏng hơn đối với Trung Quốc, đồng thời ông cho biết Đảng Dân Tiến (DPP) cũng phải nâng cao cảnh giác hơn đối với Bắc Kinh.
Ông Logan nói: “Chúng tôi nhận thấy khá nhất quán rằng chi tiêu quốc phòng của Đài Loan dao động quanh mức hoặc dưới 2% tổng sản phẩm quốc nội (GDP), gần 1% GDP”.
“Vì vậy, để đơn giản hóa quá mức, tôi nghĩ Washington có cảm giác rằng, 'Chà, Quốc Dân Đảng có lập trường mềm mỏng với Trung Quốc, và về mặt lịch sử, DPP - hay bây giờ là liên minh - đã có lập trường cứng rắn hơn với Trung Quốc’. Tuy nhiên, từ lập trường của Hoa Kỳ, tôi tin rằng đã có sự nhất quán”.
“Nhưng tôi nghĩ, theo lập trường của Hoa Kỳ thì những vấn đề quan trọng đều phải có tính liên tục", ông Logan tiếp tục.
Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn, thành viên DPP, đã chủ trương tăng chi tiêu quốc phòng kể từ khi nhậm chức vào năm 2016. Mùa hè năm ngoái, chính phủ của bà Thái đã đề xuất tăng mức chi tiêu quốc phòng năm 2024 lên khoảng 2,5% GDP của Đài Loan.
Cương lĩnh chính sách của Quốc Dân Đảng nêu rõ mục tiêu của đảng này là cải thiện quan hệ xuyên eo biển với Trung Quốc, đồng thời nỗ lực ngăn chặn hành vi xâm lược quân sự của ĐCSTQ. Quyền Thị trưởng Đài Bắc và ứng cử viên tổng thống Quốc Dân Đảng Hầu Hữu Nghi (Hou Yu-ih) cũng cho biết ông sẽ ủng hộ việc duy trì chi tiêu quốc phòng của Đài Loan ở mức 2,5% hoặc thậm chí 3% GDP.
Không thể so sánh cuộc xâm lược Ukraine với vấn đề Đài Loan
Trong khi kêu gọi các nhà hoạch định chính sách Mỹ đánh giá lại tình hình mối quan hệ Trung Quốc - Đài Loan, ông Logan cũng cảnh báo rằng không nên đánh đồng cuộc xâm lược Đài Loan tiềm tàng của Trung Quốc với việc Nga xâm lược Ukraine.
“Tôi tin rằng Washington đã thực sự hiểu sai về mối quan hệ giữa cuộc xung đột Ukraine với Đài Loan và Trung Quốc nói chung”.
Theo ông Logan, “Theo lẽ thường, dường như Trung Quốc đang theo dõi nhất cử nhất động ở Ukraine, và nếu Ukraine không giành chiến thắng trong cuộc chiến với Nga, thì Trung Quốc sẽ suy luận rằng họ có nhiều khả năng sẽ Đài Loan. Tôi nghĩ điều đó về cơ bản là sai lầm vì một vài lý do”.
Ông Logan cho biết, ở cấp độ căn bản, việc Trung Quốc nỗ lực điều động lực lượng đổ bộ qua eo biển Đài Loan và bảo đảm một bãi biển trên hòn đảo này đặt ra một thách thức khác so với việc lực lượng xâm lược Nga vượt qua biên giới đất liền phía Tây của nước này để tấn công Ukraine.
Ông Logan cũng nhấn mạnh rằng, thay vì coi cuộc xung đột ở Ukraine là một yếu tố dự báo về cách Mỹ sẽ phản ứng trước một cuộc xâm lược Đài Loan, chế độ Trung Quốc có thể đơn giản coi sự việc Mỹ hỗ trợ Ukraine là một chiến thuật đánh lạc hướng và chiến lược làm cạn kiệt các nguồn lực, trong đó những nguồn lực này có thể được sử dụng để tăng cường khả năng phòng thủ của Đài Loan.
“Nếu tôi là ông Tập Cận Bình, tôi sẽ rất vui khi chứng kiến Hoa Kỳ bị sa lầy vào một cuộc xung đột ở châu Âu, sự chú ý của các nhà hoạch định chính sách cấp cao chỉ tập trung vào châu Âu mà không chú ý nhiều đến Đài Loan hay chính Trung Quốc”, ông nói.
“Vì vậy, tôi nghĩ rằng quan điểm đồng thuận ở Washington rằng chúng ta cần đảm bảo Ukraine đánh bại Nga để Trung Quốc không tấn công Đài Loan về cơ bản là không đúng. Tôi nghĩ Trung Quốc rất vui khi Mỹ tập trung vào Ukraine thay vì Trung Quốc”.
Ông Logan kêu gọi Mỹ tiếp tục duy trì chính sách ‘mơ hồ chiến lược’
Chính phủ Mỹ từ lâu đã duy trì chính sách “mơ hồ chiến lược” liên quan đến tranh chấp chủ quyền eo biển Đài Loan, đồng thời tránh thừa nhận công khai nền độc lập của Đài Loan mà tiếp tục duy trì quan hệ không chính thức với các đối tác Đài Loan. Washington cũng đã cung cấp vũ khí cho Đài Bắc, nhưng chưa cam kết dứt khoát về việc có can thiệp thay mặt Đài Loan nếu nước này bị Trung Quốc xâm lược hay không.
Ông Logan cho hay, chính sách mơ hồ chiến lược của Hoa Kỳ đã vấp phải những lời chỉ trích chính đáng và chính sách này có thể gây ra một số nhầm lẫn, chẳng hạn như khi Tổng thống Joe Biden tuyên bố rằng Hoa Kỳ cam kết bảo vệ Đài Loan, thì Nhà Trắng đã nhanh chóng làm rõ rằng ông Biden không thông báo bất kỳ thay đổi thực chất nào trong chính sách của Hoa Kỳ.
Tuy nhiên, ông Logan tin rằng lập trường “mơ hồ” của Mỹ đối với Đài Loan rất quan trọng trong việc khiến Đài Loan phải cam kết thực hiện các hoạt động phòng thủ của mình và ngăn cản Trung Quốc tiến hành một cuộc tấn công.
“Tôi cho rằng ý tưởng loại bỏ lập trường mơ hồ chiến lược có lẽ là một sai lầm vì chúng ta cần phải nói rõ với Đài Loan rằng bất kể Mỹ có tận tâm với Đài Loan đến mức nào, thì vẫn có một số vấn đề nhất định về mặt quân sự mà Đài Loan cần phải thực hiện, nhưng họ không thực hiện một cách hiệu quả để ngăn chặn một cuộc tấn công của Trung Quốc”, ông nói.
Ông Logan cho biết: "Mặt khác, tôi nghĩ có một rủi ro khác là nếu chúng ta loại bỏ chính sách mơ hồ về mặt chiến lược, Trung Quốc có thể phát động một cuộc tấn công ngay tức thì”.
Ông lập luận rằng chính sách số 1 mà Hoa Kỳ nên theo đuổi để ngăn chặn một cuộc xung đột ở Đài Loan là thuyết phục phía Đài Loan cam kết rõ ràng về năng lực phòng thủ của chính mình.
“Bất kể bản thân Mỹ muốn giúp gì cho Đài Loan, nếu Đài Loan gặp rắc rối đủ lớn trong ba, bốn hoặc năm ngày đầu tiên của cuộc xung đột, thì không có nỗ lực nào của Hoa Kỳ có thể cứu được họ. Và cuộc xung đột có thể sẽ kết thúc trước cả khi Mỹ can thiệp”, ông nói.
Theo The Epoch Times
Huyền Anh biên dịch
