Xung đột ở miền bắc Myanmar vẫn tiếp diễn. Sau khi đánh bại 4 gia tộc lớn Kokang nhờ 'làm sạch gian lận điện tử ở khu vực Lao Cai', Lực lượng Đồng minh bắt đầu chiến dịch chống lại quân đội Myanmar. Các nhà phân tích lo ngại có thể nổ ra một cuộc nội chiến quy mô lớn hơn ở Myanmar, điều điều mà Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đứng sau hậu trường không hề mong đợi.
Các dân tộc thiểu số ở khu vực miền núi phía bắc Myanmar có truyền thống duy trì quyền tự trị. Địa hình hiểm trở của khu vực và sự cai trị của các lãnh chúa khiến việc kiểm soát của chính quyền quân sự Myanmar trở nên khó khăn. Trong những năm gần đây, miền bắc Myanmar đã trở thành điểm nóng tụ tập lừa đảo mạng viễn thông ở Đông Nam Á, là lãnh địa của “Tứ đại gia tộc Kokang” - Minh, Lưu, Bạch, Ngụy.
Kể từ tháng 9 năm nay, ĐCSTQ đã phát động chiến dịch trấn áp tội phạm mạng viễn thông ở miền bắc Myanmar. Vào ngày 20/10, những kẻ lừa đảo từ cơ sở lừa đảo điện tử "Biệt thự Ngọa hổ" ở Khu tự trị Kokang (ở vùng tự trị Kokang, gần tỉnh Vân Nam của Trung Quốc) đã trốn thoát trong khi chuyển giao các con tin Trung Quốc do họ bắt giữ.
Có thông tin cho rằng hơn 100 và 4 cảnh sát Trung Quốc (nằm vùng) đã thiệt mạng. Văn phòng Đối ngoại thành phố Lâm Thương, tỉnh Vân Nam đã ra công văn yêu cầu chính quyền Kokang điều tra và xác minh sự việc.
Có tin đồn rằng cảnh sát ĐCSTQ tại “Wohu Villa”, cơ sở lừa đảo điện tử ở Kokang, đã bị sát hại, và Lực lượng Đồng minh đã phát động Chiến dịch “1027”. (Ảnh từ MXH)
Tứ đại gia tộc suýt bị đánh bại từ sớm. Ngày 17/11, phát ngôn viên chính phủ quân sự Myanmar Zaw Min Tun cho biết, ngày 16/11, chính quyền Khu tự trị Kokang đã bắt giữ 4 thành viên của gia tộc họ Minh, một trong tứ đại gia tộc, tại Lao Cai. Đến ngày 17/11, đã tìm thấy thi thể của thủ lĩnh thiệt mạng. Thi thể của các thành viên khác trong gia tộc cũng đã được giao cho chính quyền Bắc Kinh.
Ngoài ra, vào ngày 15/11, con trai, con gái và con rể của Bai Suocheng, thủ lĩnh của gia tộc họ Bạch, một trong tứ đại gia tộc Kokang, đã bỏ trốn trên một chiếc trực thăng. Tuy nhiên, Lực lượng Đồng minh Kokang đã phá hủy chiếc trực thăng này, khiến tất cả những người trên máy bay tử vong.
Sau khi các thành viên của tứ đại gia tộc, bao gồm họ Ngụy (Hengli Group) và họ Lưu (Fully Light Group), bị bắt và đưa về Trung Quốc đại lục, họ đã được quay video xưng tội thống nhất cùng một giọng điệu.
Trang web của Bộ Công an ĐCSTQ ngày 21/11 thông báo rằng các cơ quan thực thi pháp luật địa phương có liên quan ở miền bắc Myanmar đã bàn giao tổng cộng 31.000 nghi phạm lừa đảo mạng viễn thông cho Trung Quốc. Tuy nhiên, ông Li Jiawen, phát ngôn viên của Quân đội Liên minh Kokang nói với đài VOA rằng Lực lượng Biên phòng Kokang không tham gia sâu vào việc tấn công các nhóm lừa đảo trực tuyến. Lực lượng biên phòng Kokang chỉ cảm thấy áp lực sau khi Lực lượng Đồng minh bắt đầu Chiến dịch 1027.
Chiến sự Myanmar mở rộng, ĐCSTQ bị tố là bàn tay đen đứng sau
Ngày 27/10, Quân đội Liên minh Kokang ở miền bắc Myanmar đã phát động một chiến dịch quân sự nhằm trấn áp lừa đảo và tiêu diệt quân nổi dậy, phát động “cuộc chiến chống lừa đảo và cướp bóc”.
Lực lượng Đồng minh còn gọi chính quyền quân sự là chế độ bù nhìn, ngày 28/10, Ủy ban Kiểm soát Quân sự Đặc khu Hành chính số 1 bang Shan đã ra “Thông báo cho kẻ địch và những kẻ bù nhìn”, chào mừng các quân nhân vũ trang Min Aung Lai ở Kokang ra đầu hàng. Những phần tử ngoan cố sẽ bị trừng trị nghiêm khắc.
Chỉ huy hiện tại của Lực lượng Đồng minh Kokang, Peng Deren, là con trai cả của cựu "Vua Kokang" Bành Gia Thanh. Các nhà quan sát lo ngại rằng Lực lượng Đồng minh sở hữu số lượng lớn vũ khí, bao gồm bệ phóng tên lửa, tên lửa và máy bay không người lái cỡ lớn có thể phóng đạn pháo từ độ cao lớn và thậm chí bắn hạ máy bay của chính phủ quân sự. Số vũ khí này được cho là có xuất xứ từ Trung Quốc.
Ông Hoàng Thế Thông, một chuyên gia tài chính người Đài Loan, từng theo dõi cuộc chiến ở miền bắc Myanmar, nói với tờ Epoch Times ngày 27/11 rằng tình hình hiện tại ở miền bắc Myanmar tương đối phức tạp vì đã có phiến quân và lực lượng chính phủ cố thủ, đặc biệt là giới quý tộc giàu có từng được lực lượng chính phủ ủng hộ.
Lần này ĐCSTQ muốn xóa sổ 5 đại gia tộc liên quan đến lừa đảo và chỉ thị cho quân đội Myanmar làm việc này. Tuy nhiên quân đội Myanmar đã làm ngơ và ĐCSTQ không hài lòng với điều này.
Ông lập luận rằng Lực lượng Đồng minh đã hoạt động không hiệu quả trong một thời gian vì Lao Cai, Kokang ở miền bắc Myanmar do tứ đại gia tộc kiểm soát, đằng sau là lực lượng chính phủ. Mãi cho đến gần đây, khi cảnh sát của ĐCSTQ và một số công dân Trung Quốc bị sát hại, Lực lượng Đồng minh mới đột nhiên trở nên mạnh mẽ hơn.
“Nhiều người nói rằng chính là ĐCSTQ ủng hộ gia tộc họ Bành, vì con trai cả của gia tộc này quanh năm hoạt động ở Trung Quốc. Vì vậy, Lực lượng Đồng minh đã lợi dụng thời điểm này để tiến hành bao vây và trấn áp các gia tộc khác, điều này tất nhiên sẽ khiến thế giới bên ngoài cho rằng ĐCSTQ đã làm điều này".
Ngày 31/10, truyền thông chính thức của ĐCSTQ đưa tin sau khi xảy ra xung đột bạo lực ở biên giới Trung Quốc - Myanmar, ông Vương Tiểu Hồng, Bộ trưởng Bộ Công an Trung Quốc, đã tới Myanmar để hội đàm với chính quyền quân sự, nhằm thảo luận về “hợp tác an ninh” và các vấn đề khác. Chính quyền quân sự Myanmar đã phát động cuộc đảo chính vào năm 2021, lật đổ Chính phủ “Liên minh Quốc gia vì Dân chủ” và bắt giữ Cố vấn Nhà nước Aung San Suu Kyi và Tổng thống Win Myint.
Ngày 24/11, Lực lượng Đồng minh thông báo trên mạng xã hội rằng họ đã chiếm được 171 căn cứ quân sự ở miền bắc Myanmar từ tay lực lượng chính phủ. Hãng tin AFP đưa tin từ Yangon hôm 26/11 rằng Lực lượng Đồng minh đã chiếm giữ Kyin San Kyawt, một cửa khẩu biên giới thương mại sinh lợi với Trung Quốc, từ tay chính phủ quân sự Myanmar.
Ngày 25/11, liên minh 3 anh em thuộc Lực lượng Đồng minh Myanmar (Quân đội Liên minh Kokang, Quân đội Arakan và Quân đội Ta’ang) thông báo sẽ triển khai bước tiếp theo trên toàn quốc từ ngày 27/11.
Theo một báo cáo của Liên Hợp Quốc, giao tranh gia tăng đã khiến hơn 2 triệu người ở Myanmar phải di tản.
Ai đã tấn công đoàn xe Trung Quốc?
Ngày 24/11, một đám cháy bùng phát tại một đoàn xe ở Muse, đông bắc Myanmar. Đoàn xe tải Trung Quốc chở hàng bốc cháy khi đang lái xe vào Myanmar, 120 xe tải đã bị đốt cháy. Phát ngôn viên của phe nổi dậy Li Jiawen đã phủ nhận việc phát động cuộc tấn công.
Ông Hoàng Thế Thông lập luận rằng mặc dù cho đến nay chưa có ai công khai thừa nhận đã thực hiện cuộc tấn công, nhưng có nhiều người cho rằng vụ việc không phải do Lực lượng Đồng minh thực hiện, bởi vì lực lượng này được ĐCSTQ hỗ trợ. Đáp án thiên về lực lượng gia tộc địa phương, hoặc lực lượng chính quyền địa phương, vì họ lo sợ rằng một số vật tư liên quan do ĐCSTQ cung cấp cho Lực lượng Đồng minh, cho nên mới xảy ra tình trạng này.
Hôm 25/11, quân đội Trung Quốc thông báo trên mạng xã hội rằng họ sẽ tiến hành một "cuộc diễn tập huấn luyện chiến đấu" dọc biên giới với Myanmar. Theo tuyên bố của chính quyền tỉnh Vân Nam, giáp biên giới Myanmar, cuộc tập trận sẽ tiếp tục cho đến ngày 28/11 tại các khu vực xung quanh các làng Manghai, Mangling và Qingshuihe.
Theo Reuters, vụ cháy thị trấn Muse bùng phát khi đặc phái viên Trung Quốc tại Myanmar gặp gỡ các quan chức cấp cao ở thủ đô Myanmar để giải quyết vấn đề ổn định biên giới. Những dấu hiệu gần đây cho thấy quan hệ Trung Quốc - Myanmar đang trải qua căng thẳng bất thường.
Quân đội Myanmar đã mất quyền kiểm soát nhiều thị trấn và tiền đồn quân sự ở phía đông bắc và những nơi khác trong bối cảnh nước này phải đối mặt với cuộc tấn công nổi dậy có quy mô lớn nhất kể từ khi nắm quyền trong cuộc đảo chính vào năm 2021.
Phân tích: Myanmar có thể rơi vào nội chiến quy mô lớn hơn
Ông Hoàng Thế Thông lập luận rằng mọi lực lượng ở Myanmar hiện nay đều đang trên đà trỗi dậy. Cho dù đó là Lực lượng Đồng minh được ĐCSTQ tài trợ hay Lực lượng Phòng vệ Nhân dân do bà Aung San Suu Kyi hậu thuẫn, nếu hai lực lượng này liên kết với nhau và hợp lực với nhiều dân tộc thiểu số ở phía Bắc để chống lại lực lượng chính phủ quân sự thì e rằng miền bắc Myanmar sẽ chìm trong cuộc chiến khốc liệt.
-
- Chuyên gia tài chính Đài Loan Hoàng Thế Thông. (Ảnh do ông Hoàng Thế Thông cung cấp)
“Nếu tình hình vượt quá tầm kiểm soát, không thể loại trừ khả năng xảy ra một cuộc chiến tranh quy mô lớn hơn. Vì vậy, ĐCSTQ những ngày này rất lo ngại. Họ đã tiến hành cái gọi là diễn tập thực chiến ở biên giới Trung Quốc - Myanmar. Ở một mức độ nào đó, động thái này của ĐCSTQ cũng là để ngăn chặn khả năng này”.
Tuyên bố mới nhất của Lực lượng Đồng minh cho biết họ sẽ lấy lại Lashio và Jiaomai và thành lập một “châu tự trị người Hoa”. Một số nhà phân tích cho rằng Lực lượng Đồng minh không hài lòng với việc kiểm soát miền bắc Myanmar mà muốn chiếm một nửa Myanmar.
Đồng thời, hãng tin Tân Hoa Xã, cơ quan ngôn luận của ĐCSTQ, hôm 27/11 đã ra bài viết cho rằng xung đột ở miền bắc Myanmar đã leo thang và quân đội cho rằng nước này đang đối mặt với nguy cơ “ly khai”.
“Đối với lực lượng chính phủ, trận chiến quyết định giữa hai bên là cuộc chiến mà họ không thể thua. Một khi thất bại sẽ gây ra hiệu ứng dây chuyền trên toàn quốc và kéo theo hậu quả nghiêm trọng hơn. Vì vậy, đàm phán hòa bình là giải pháp tốt nhất".
Ông Hoàng Thế Thông cho rằng mục tiêu của ĐCSTQ không phải là lật đổ chính quyền quân sự, bởi vì chính phủ quân sự ở một mức độ nào đó thân Trung Quốc. Trước đây chính phủ của bà Aung San Suu Kyi thân Mỹ, nhưng trên thực tế ĐCSTQ muốn chính phủ quân sự nắm quyền lực.
Bởi vì Myanmar là một địa điểm rất quan trọng trong công cuộc triển khai sáng kiến “Vành đai và Con đường” của ĐCSTQ, do đó Bắc Kinh muốn ngăn chặn quân đội Myanmar mất quyền kiểm soát những nơi này. Chỉ là chính quyền quân sự rõ ràng bất lực trong việc chống gian lận lừa đảo ở miền bắc Myanmar nên lần này ĐCSTQ phải can thiệp.
“Vì khu vực này khá phức tạp, có lực lượng độc lập địa phương, người dân tộc thiểu số, v.v., nên việc ĐCSTQ can thiệp chẳng khác nào hành động cho nổ kho vũ khí, khiến tình hình càng trở nên mất kiểm soát. Thay vào đó, những dân tộc thiểu số này ngày càng mạnh mẽ và tấn công lực lượng chính phủ. Đây có thể là tình huống mà giới chức Trung Quốc không lường trước được”.
‘Công cuộc trấn áp lừa đảo qua email chỉ là vỏ bọc’
Các nguồn tin thân cận với Lực lượng Đồng minh gần đây đã nói với tờ Epoch Times rằng vũ khí cho Lực lượng Đồng minh là do ĐCSTQ cung cấp, và quân đội ĐCSTQ cử các sĩ quan đến huấn luyện binh lính của họ ở Bang Wa (tiếng Trung: Ngõa Bang). Việc trấn áp lừa đảo qua email của ĐCSTQ chỉ là “vỏ bọc”, bởi vì lừa đảo qua email quá tràn lan ở miền bắc Myanmar, và ĐCSTQ cố tình tạo ra điều đó để đánh lạc hướng những xung đột trong nước và sự phẫn nộ của công chúng.
Các nguồn tin cho biết, thành viên của Lực lượng Đồng minh chủ yếu là người Kokang cũng như các dân tộc thiểu số khác. Binh sĩ của Lực lượng Đồng minh đã được Trung Quốc (ĐCSTQ) huấn luyện, nhiều người được huấn luyện ở Côn Minh, Trung Quốc. Nhưng ĐCSTQ đã không cung cấp cho họ vũ khí hạng nặng. Quân nổi dậy chỉ có vũ khí hạng nhẹ, nhưng quân đồng minh đã cho nổ tung cây cầu, khiến vũ khí hạng nặng của chính quyền quân sự không thể vượt qua được.
Theo những người trong cuộc, mục tiêu của ĐCSTQ khi kích động nội chiến là để các bên đạt được điều họ muốn.
Thứ nhất, sự kiểm soát quân sự kéo dài một năm của chính phủ quân sự sẽ kết thúc vào tháng 12. Không có chiến tranh thì không thể duy trì thiết quân luật.
Thứ hai, mâu thuẫn nội bộ của Trung Quốc quá gay gắt và cần phải tìm mục tiêu bên ngoài nước này để đánh lạc hướng dư luận.
Thứ ba, dũng khí đồng nghĩa với tự chủ. Chẳng phải nếu giao cho một trong tứ đại gia tộc, hoặc nhà họ Bành, hay bất cứ gia tộc nào khác, thì cũng đều giống nhau cả sao?
Ông Hoàng Thế Thông kết luận: “Tứ đại gia tộc chỉ là bia đỡ đạn mà thôi”.
Theo Epoch Times
Lam Giang biên dịch
