Ngày 11/1, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đã thông qua nghị quyết lên án phiến quân Houthi của Yemen về hàng loạt vụ tấn công ở Biển Đỏ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến thương mại toàn cầu.
Nghị quyết do Nhật Bản và Mỹ soạn thảo kêu gọi Houthi chấm dứt ngay lập tức các cuộc tấn công đồng thời cảnh báo lực lượng này không nên leo thang thêm nữa. Nghị quyết đã nhận được 11 phiếu thuận và không có phiếu chống, với 4 phiếu trắng: Trung Quốc, Nga, Algeria và Mozambique.
Bà Linda Thomas-Greenfield, Đại sứ Hoa Kỳ tại Liên Hợp Quốc, đã cáo buộc Iran ủng hộ lượng Houthis trong một tuyên bố hoan nghênh nghị quyết này.
Bà nói: “Nghị quyết yêu cầu dứt khoát rằng lực lượng Houthis phải ngừng các cuộc tấn công của họ và nhấn mạnh sự ủng hộ của Hội đồng đối với quyền hàng hải và quyền tự do của tàu thuyền của tất cả các quốc gia ở Biển Đỏ theo luật pháp quốc tế”.
Đại diện Nga, Đại sứ Vassily Nebenzia, đã lên tiếng phản đối "mặt nguy hiểm" của nghị quyết. Ông cho rằng văn bản này không nên đặt ra tiền lệ, đồng thời khẳng định rằng “luật pháp quốc tế đề cập đến quyền tự do hàng hải trong thời bình chứ không phải trong thời chiến”.
Hoa Kỳ và một số quốc gia khác đang duy trì sự hiện diện ở Biển Đỏ như một phần của Chiến dịch Người bảo vệ Thịnh vượng, một dự án đa quốc gia có sự tham gia của hơn 20 quốc gia.
Nghị quyết
Nghị quyết này ngầm tán thành lực lượng đặc nhiệm do Mỹ dẫn đầu đang tích cực tuần tra Biển Đỏ và bảo vệ các tàu thuyền trong khu vực.
Hôm 9/1, lực lượng hải quân Mỹ và Anh đã bắn hạ 21 máy bay không người lái và tên lửa, đây là đợt tấn công lớn nhất cho đến nay do lực lượng Houthi thực hiện ở phía nam Biển Đỏ.
Được Iran hậu thuẫn, lực lượng Houthi, vốn đã tham gia vào cuộc nội chiến với Yemen từ năm 2014, nói rằng họ đã tiến hành các cuộc tấn công nhằm ngăn chặn cuộc tấn công trên không và trên bộ dữ dội của Israel ở Gaza.
Các cuộc tấn công, được mô tả trong nghị quyết là "cản trở thương mại toàn cầu và làm suy yếu quyền tự do hàng hải", đã tiếp tục kể từ ngày 19/11/2023, với ít nhất 20 cuộc tấn công đặc biệt nhắm vào các tàu buôn và tàu thương mại.
Nghị quyết lên án những cuộc tấn công này “bằng những ngôn từ mạnh mẽ nhất” và yêu cầu chấm dứt ngay lập tức những hành động như vậy.
Nghị quyết cũng đồng thời yêu cầu lực lượng Houthi ngay lập tức thả tàu Galaxy Leader cùng thủy thủ đoàn gồm 25 người. Galaxy Leader là một con tàu vận tải do Nhật Bản vận hành có liên hệ với một doanh nhân Israel và con tàu bị nhóm Houthi khống chế vào ngày 19/11/2023.
Iran, với tư cách là nhà cung cấp vũ khí chính cho lực lượng Houthi, đã bị lên án ngầm trong nghị quyết. Văn kiện này cáo buộc Iran cung cấp vũ khí cho Houthi, đồng thời “thúc giục sự thận trọng và kiềm chế để tránh leo thang tình hình ở biển Đỏ và khu vực”.
Văn bản nhấn mạnh quyền của các quốc gia thành viên được bảo vệ tàu của mình phù hợp với luật pháp quốc tế trước các cuộc tấn công làm suy yếu các quyền và tự do hàng hải.
Nghị quyết cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải “giải quyết những nguyên nhân gốc rễ” góp phần gây ra căng thẳng trong khu vực và kêu gọi các quốc gia thành viên hỗ trợ các nỗ lực xây dựng năng lực của lực lượng bảo vệ bờ biển Yemen để bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn của quốc gia.
Để đối phó với các cuộc tấn công, nhiều công ty vận tải quốc tế đã chuyển hướng tàu của họ đi xa về phía nam xung quanh Mũi Hảo Vọng, làm tăng chi phí và gây ra mối đe dọa cho chuỗi cung ứng toàn cầu.
“Mối đe dọa đối với quyền hàng hải và tự do ở Biển Đỏ là thách thức toàn cầu, đòi hỏi phải có phản ứng toàn cầu”, bà Linda Thomas-Greenfield cho biết.
Tuy nhiên, ông Mohammed Ali al-Houthi, lãnh đạo Ủy ban Cách mạng Yemen của Houthi, đã gọi nghị quyết của Hội đồng Bảo an là "trò chơi chính trị" và cáo buộc Mỹ vi phạm luật pháp quốc tế. "Chúng tôi kêu gọi Hội đồng Bảo an lập tức giải thoát cho 2,3 triệu người ở Dải Gaza đang bị Israel và Mỹ bao vây", ông al-Houthi nói.
Ông al-Houthi tuyên bố những gì mà Houthi đang thực hiện nằm trong khuôn khổ phòng vệ chính đáng, đồng thời cảnh báo đáp trả bất cứ hành động nào nhằm vào lực lượng này.
Cuộc giao tranh ở Gaza đã làm dấy lên lo ngại về một cuộc chiến tranh khu vực rộng lớn hơn, trong đó Biển Đỏ nhỏ bé nhưng mang tính chiến lược được coi là một điểm nóng tiềm tàng.
Hội đồng Bảo an cũng kêu gọi tiếp tục hỗ trợ tiến trình hòa bình do Liên Hợp Quốc lãnh đạo nhằm chấm dứt cuộc xung đột dân sự kéo dài ở Yemen.
Lực lượng Houthi, lực lượng kiểm soát thủ đô Sanaa của Yemen và phần lớn đất nước, đã mở rộng mục tiêu của họ từ các tàu đến Israel cho tới tất cả các công ty vận tải biển quốc tế. Các hành động của họ đã khiến căng thẳng trong khu vực gia tăng.
Hôm 10/1, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cảnh báo “sẽ có hậu quả” nếu Houthi tiếp tục thực hiện các cuộc tấn công ở Biển Đỏ. Bình luận này được đưa ra trong chuyến thăm ngoại giao của ông tới khu vực nhằm xoa dịu căng thẳng.
Theo The Epoch Times
Lam Giang biên dịch
