Trong chuyến thăm thủ đô Vilnius của Litva vào ngày 4/3, Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk cho biết, nhằm đáp ứng nguyện vọng của các nông dân đang biểu tình, Ba Lan dự kiến đề nghị Liên minh Châu Âu (EU) áp đặt lệnh trừng phạt đối với các nông sản của Nga và Belarus.
Tương tự như nhiều quốc gia khác ở châu Âu, trong những tuần gần đây, Ba Lan đã phải hứng chịu làn sóng biểu tình của nông dân phản đối các quy định của EU về ứng phó biến đổi khí hậu và sự cạnh tranh không công bằng từ Ukraine, sau khi EU miễn thuế nhập khẩu thực phẩm từ Ukraine nhằm hỗ trợ quốc gia này sau cuộc xâm lược của Nga.
Tại buổi họp báo chung với Thủ tướng Litva Ingrida Simonyte, ông Tusk tuyên bố: "Tôi xin thông báo với quý vị rằng, hôm nay, tôi sẽ đề nghị Chủ tịch Quốc hội Ba Lan thông qua một nghị quyết kêu gọi Ủy ban Châu Âu áp đặt lệnh trừng phạt toàn diện đối với các nông sản và thực phẩm từ Nga và Belarus”.
Ông Tusk cho rằng các quyết định chung của EU sẽ hiệu quả hơn các biện pháp do từng quốc gia áp đặt. Bà Simonyte cũng bày tỏ sự ủng hộ của Litva đối với sáng kiến này.
Tuần trước, ông Tusk cho hay tình trạng gián đoạn thị trường cũng do các nông sản từ Nga và Belarus gây ra, đồng thời không loại trừ khả năng áp dụng lệnh cấm vận.
“Chúng tôi muốn hạn chế xuất khẩu ngũ cốc và nông sản của Ukraine sang Ba Lan bằng cách nào đó”, ông nói trong cuộc họp báo ngày 29/2, đồng thời nhấn mạnh rằng các nông sản của Nga và Belarus không nên được bán tự do trên thị trường Ba Lan.
Để giải thích đề xuất của mình, ông Tusk chỉ ra rằng cơ cấu nông nghiệp và công nghệ ở Ukraine, Nga và Belarus hoàn toàn khác biệt so với các nước Châu Âu.
Ông nhấn mạnh: "Năng suất sản xuất thấp hơn, không có hạn chế về khí hậu và phân bón, thuốc trừ sâu ở những quốc gia này cực kỳ rẻ”.
"Đặc biệt với tình trạng khó khăn trong việc bán khí đốt, Nga và Belarus đang chuyển hướng sang sản xuất phân bón từ chính nguồn khí đốt này", ông Tusk nhận định và nhấn mạnh rằng các nước châu Âu khó có thể cạnh tranh với Nga, Belarus và Ukraine về giá cả thực phẩm và nông sản.
Gặp gỡ và trao đổi với Nông dân Ba Lan
Vào ngày 29/2, ông Tusk đã gặp gỡ các đại diện của các tổ chức nông dân và công đoàn Ba Lan để thảo luận về nhu cầu và sự bất mãn của nông dân.
Ông nói với các phóng viên rằng những vấn đề mà nông dân Ba Lan phải đối mặt là "đặc biệt nghiêm trọng".
Thủ tướng Ba Lan cho biết, hơn một năm trước, nông dân Ba Lan có thể bán lúa mì do họ sản xuất với giá khoảng 300 euro (326 USD) mỗi tấn, nhưng hiện nay, nông dân Ba Lan chỉ có thể kiếm được khoảng 150 euro (163 USD) mỗi tấn, tuy nhiên điều này còn phụ thuộc vào việc họ có tìm được người mua hay không.
Trong hai, ba năm trở lại đây, chi phí sản xuất như phân bón nhân tạo đã tăng lên, đồng thời chi phí năng lượng cũng tăng gấp đôi.
Ông chia sẻ thêm: "Và bất chợt, các thỏa thuận xanh cũng như những hạn chế tiếp theo lại được áp đặt lên đối với tất cả những chi phí đó".
Thỏa thuận Xanh (Green Deal) của EU là một tập hợp các sáng kiến chính sách nhằm mục đích biến EU thành một khu vực trung hòa về khí hậu (không phát thải ròng khí nhà kính) vào năm 2050.
Tại cuộc gặp, các đại diện nông dân rất kỳ vọng vào việc ông Tusk có thể đàm phán giải pháp với EU, nhưng Thủ tướng Ba Lan cho rằng “đây là một nhiệm vụ đầy thách thức”.
Theo số liệu từ Bộ Nông nghiệp Ba Lan, giá lúa mì mà nông dân bán ra trong tháng 1/2022 đạt mức 309 euro (tương đương 336 USD) mỗi tấn. Tuy nhiên, chỉ sau khoảng một năm, giá lúa mì đã giảm đáng kể xuống còn 196 euro (213 USD) mỗi tấn. Thêm vào đó, theo báo cáo từ cổng thông tin nông nghiệp Ba Lan Cenyrolnicze.pl, giá lúa mì trung bình vào ngày 4/3 đã tiếp tục giảm xuống mức 170 euro (185 USD) mỗi tấn.
Ba Lan ủng hộ Ukraine
Trong cuộc họp báo sau khi gặp gỡ các đại diện nông dân vào ngày 29/2, ông Tusk cũng bày tỏ sự ủng hộ của ông đối với Ukraine trong cuộc chiến với Nga. Tuy nhiên, ông Tusk nhấn mạnh rằng điều này không thể thực hiện bằng cách hy sinh lợi ích của nông dân Ba Lan.
Ông Tusk tuyên bố: "Các cửa khẩu biên giới [với Ukraine] phải hoàn toàn an toàn và mở cửa để [Ba Lan] vận chuyển quân sự, trang thiết bị quân sự và viện trợ nhân đạo cho Ukraine”.
Bên cạnh đó, ông cũng cho rằng các quy định về khí hậu của EU cần linh hoạt hơn và không nên áp dụng một cách cứng nhắc với nguy cơ cắt giảm trợ cấp.
Thủ tướng Ba Lan cũng cho biết ông ủng hộ yêu cầu của nông dân về việc EU tài trợ cho việc mua và vận chuyển ngũ cốc từ các thị trường châu Âu sang các quốc gia khác đang cần. Ông cũng lưu ý rằng thặng dư ngũ cốc ở châu Âu hiện gần 30 triệu tấn.
Ông Donald Tusk, cựu Chủ tịch Hội đồng Châu Âu, khẳng định, mặc dù Ukraine xứng đáng được hỗ trợ, song lợi ích của các công ty nông nghiệp Ukraine không thể quan trọng hơn lợi ích của châu Âu và nông dân châu Âu.
Ông Tusk cho rằng điều này không liên quan gì đến an ninh của Ukraine.
Giáo sư Jakub Piecuch, chuyên gia kinh tế tại Đại học Nông nghiệp ở Krakow, Ba Lan, cũng đồng ý với quan điểm này.
Ông Piecuch cho hay việc cho phép ngũ cốc Ukraine vào Ba Lan không thực sự giúp đỡ người dân Ukraine.
Ông Piecuch lập luận rằng hơn một chục công ty khổng lồ, phần lớn thuộc sở hữu của Đức, Hà Lan và các quốc gia Trung Đông, đang kiểm soát hoạt động sản xuất nông nghiệp ở Ukraine. Ngoài việc cung cấp lao động, Ukraine thu được rất ít lợi nhuận từ việc xuất khẩu ngũ cốc, trong khi các tập đoàn thực phẩm toàn cầu kiếm được "số tiền khổng lồ" từ hoạt động xuất khẩu.
Theo The Epoch Times
Huyền Anh biên dịch
