Trong một cuộc phỏng vấn độc quyền với đài CBS News hôm thứ Sáu (24/2), Giám đốc Cơ quan Tình báo trung ương Mỹ (CIA) Williams Burns xác nhận khả năng Trung Quốc có thể gửi cho Nga viện trợ sát thương trong cuộc xung đột tại Ukraine.
“Chúng tôi tin rằng phía Trung Quốc đang cân nhắc cung cấp vũ khí sát thương [cho Nga]", ông Burns nói với chương trình “Face the Nation” của đài CBS hôm 24/2.
Tuy nhiên, trao đổi với các sinh viên tại Đại học Georgetown hồi đầu tháng này, ông Burns nói rằng nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình "rất lưỡng lự về việc cung cấp vũ khí sát thương cho Nga sử dụng ở Ukraine”.
Bên cạnh đó, lãnh đạo CIA cũng nhấn mạnh rằng Trung Quốc vẫn chưa đưa ra quyết định cuối cùng về việc chuyển viện trợ sát thương cho Nga, đồng thời ông chỉ ra logic đằng sau việc chính quyền Tổng thống Biden quyết định công bố thông tin tình báo này.
"Chúng tôi cũng không thấy rằng, [Trung Quốc đã ra] quyết định cuối cùng và chúng tôi không thấy bằng chứng về việc vận chuyển thiết bị sát thương thực sự. Và đó là lý do tại sao Ngoại trưởng Blinken và Tổng thống Biden cho rằng điều quan trọng là phải cảnh báo rõ những hậu quả của việc đó", ông Burns nói.
Khi được hỏi liệu mục tiêu của chính quyền ông Biden khi chia sẻ thông tin tình báo của CIA có phải là nhằm ngăn chặn Trung Quốc đưa ra quyết định chuyển viện trợ sát thương hay không, ông Burns xác nhận là đúng, đồng thời nói thêm rằng điều này cũng nhằm nhắc nhở Chủ tịch Tập Cận Bình rằng, việc làm đó "sẽ là một vụ đánh cược rất rủi ro và thiếu khôn ngoan".
-
- Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken, phát biểu trong một cuộc họp báo ở Athens, Hy Lạp, hôm 21/2/2023. (Ảnh: Michael Varaklas/Pool/AFP/Getty Images)
Ngoại trưởng Antony Blinken đã nêu khả năng Trung Quốc cung cấp viện trợ sát thương cho Nga trong một cuộc phỏng vấn với đài ABC vào ngày 19/2, sau cuộc gặp với người đồng cấp Trung Quốc Vương Nghị bên lề Hội nghị thượng đỉnh an ninh Munich ở Đức hôm 18/2.
"Trung Quốc chủ yếu cung cấp sự ủng hộ về mặt ngôn từ, chính trị và ngoại giao cho Nga. Tuy nhiên, dựa trên thông tin mà chúng tôi có hiện nay, chúng tôi lo ngại rằng Trung Quốc đang cân nhắc cung cấp hỗ trợ sát thương cho Nga trong cuộc xung đột với Ukraine”, Ngoại trưởng Blinken cho biết trong chương trình "This Week" của đài ABC hôm 19/2.
"Có nhiều loại hỗ trợ sát thương khác nhau mà ít nhất họ [Trung Quốc] đang dự tính cung cấp [cho Nga], trong đó có cả vũ khí", ông Blinken nói và cho biết thêm rằng Washington sẽ sớm công bố thêm thông tin chi tiết.
Đồng thời, ông cũng cảnh báo rằng sự hỗ trợ nói trên của Trung Quốc dành cho Nga sẽ gây ra "hậu quả nghiêm trọng" cho mối quan hệ Mỹ - Trung.
Về phần mình, Trung Quốc đã nhiều lần bác bỏ thông tin nước này có ý định cung cấp vũ khí phi sát thương và sát thương cho Nga.
Vài tuần trước khi Nga xâm lược Ukraine, Tổng thống Nga Vladimir Putin và ông Tập đã tái khẳng định mối quan hệ đối tác “không có giới hạn” của họ.
Trước đó, Mỹ đã trừng phạt các công ty Trung Quốc cung cấp hỗ trợ phi sát thương cho Nga, bao gồm hình ảnh từ vệ tinh để hỗ trợ Nga ngắm bắn các vũ khí đối phương trong quá trình chiến đấu.
Người đứng đầu Cơ quan Tình báo trung ương Mỹ nhận định, Trung Quốc có thể đang cân nhắc kỹ các hậu quả từ khả năng viện trợ vũ khí cho Nga.
“Tôi cho rằng người Trung Quốc cũng đang cân nhắc về hậu quả của việc cung cấp vũ khí sát thương [cho Nga]", ông Burns nói, khi được hỏi liệu CIA có biết quan điểm của ông Tập hay không.
"Anh biết đấy, họ có khả năng gặp phải một số hậu quả khá nghiêm trọng ở đâu thì đó là điểm mà chúng tôi đã cố gắng làm rõ".
Ông Burns nhấn mạnh rằng, ông Tập Cận Bình đặc biệt quan tâm đến cuộc xâm lược Ukraine của Nga và phản ứng tiếp theo trên toàn thế giới.
“Không có nhà lãnh đạo nước ngoài nào theo dõi cẩn thận trải nghiệm của Tổng thống Nga Vladimir Putin ở Ukraine và diễn biến của cuộc chiến hơn ông Tập Cận Bình. Tôi cho rằng ông Tập đã có cảm giác bất an và [lúc này trở nên] tỉnh táo trước những gì ông tận mắt chứng kiến".
Trong một diễn biến liên quan, trong cuộc họp báo ở Kiev hôm 25/2, Tổng thống Ukraine Zelenskyy tuyên bố ông có kế hoạch gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và tin rằng cuộc gặp này sẽ có lợi cho cả hai nước cũng như an ninh thế giới.
Trước đó, ngày 24/2, ông Zelenskyy đã hoan nghênh một số đề xuất trong kế hoạch hòa bình của Trung Quốc về việc chấm dứt xung đột với Nga, song ông cho rằng chỉ quốc gia đang trong cuộc xung đột mới nên đứng ra đề xuất kế hoạch hòa bình.
-
- Trực thăng quân sự Trung Quốc bay qua đảo Bình Đàm, một trong những điểm gần Đài Loan nhất của Trung Quốc, ở tỉnh Phúc Kiến, trước cuộc tập trận quân sự xung quanh Đài Loan, hôm 04/08/2022. (Ảnh: Hector Retamal/AFP qua Getty Images)
Giám đốc CIA: Trung Quốc có một số nghi ngại về khả năng xâm lược Đài Loan
Giám đốc CIA William Burns cho biết tình báo Mỹ cho thấy Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã chỉ thị cho quân đội nước này “sẵn sàng xâm chiếm Đài Loan vào năm 2027”. Tuy nhiên, hiện tại ông Tập dường như đang nghi ngại về khả năng xâm lược Đài Loan trong bối cảnh Nga chịu nhiều tổn thất trong cuộc chiến với Ukraine, theo hãng tin AP.
Trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình được phát sóng vào Chủ nhật (26/2), ông Burns nhấn mạnh rằng Hoa Kỳ phải xem xét “rất nghiêm túc” mong muốn kiểm soát Đài Loan của ông Tập Cận Bình ngay cả khi xung đột quân sự là không thể tránh khỏi.
“Chúng tôi biết, như đã được công khai, rằng Chủ tịch Tập đã chỉ thị cho PLA, ban lãnh đạo quân đội Trung Quốc, sẵn sàng xâm lược Đài Loan vào năm 2027, nhưng điều đó không có nghĩa là ông ấy quyết định xâm lược vào năm 2027 hay bất kỳ năm nào khác", ông Burns nói với chương trình Face the Nation của đài CBS.
Ông nói: “Tôi cho rằng phán đoán của chúng tôi ít nhất là Chủ tịch Tập và giới lãnh đạo quân sự của ông ấy ngày nay nghi ngờ về việc liệu họ có thể thực hiện được cuộc xâm lược đó hay không”.
Đài Loan và Trung Quốc chia cắt vào năm 1949 sau một cuộc nội chiến kết thúc với việc Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) kiểm soát Đại lục. Hòn đảo sau đó hoạt động như một quốc gia có chủ quyền nhưng không được Liên Hợp Quốc hay bất kỳ quốc gia lớn nào công nhận. Năm 1979, Tổng thống Mỹ Jimmy Carter chính thức công nhận chính phủ ở Bắc Kinh và cắt đứt quan hệ với Đài Loan. Đáp lại, Quốc hội Mỹ đã thông qua Đạo luật Quan hệ Đài Loan, tạo ra một chuẩn mực cho một mối quan hệ lâu dài.
Song song với đó, nền dân chủ của Đài Loan cũng nhận được sự ủng hộ chính thức của Mỹ trước những màn phô trương vũ lực ngày càng tăng của Trung Quốc - quốc gia tuyên bố Đài Loan là một phần lãnh thổ của mình.
Trước đó, Tổng thống Joe Biden từng nói rằng Mỹ sẽ bảo vệ Đài Loan nếu Trung Quốc cố gắng xâm lược hòn đảo này. Tuy nhiên, Nhà Trắng cho biết chính sách của Hoa Kỳ không thay đổi khi nói rõ rằng Washington muốn thấy tình trạng của Đài Loan được giải quyết một cách hòa bình. Hiện vẫn chưa có thông tin về việc liệu các lực lượng Hoa Kỳ có thể được cử đến để đáp trả một cuộc tấn công của Trung Quốc hay không.
Trong cuộc phỏng vấn hôm 26/2, ông Burns cho biết sự hỗ trợ từ Hoa Kỳ và các đồng minh châu Âu dành cho Ukraine sau cuộc xâm lược của Tổng thống Nga Vladimir Putin có thể đóng vai trò như một biện pháp ngăn chặn tiềm năng đối với các quan chức Trung Quốc vào lúc này. Tuy nhiên, ông cũng cho biết nguy cơ nổ ra một cuộc tấn công vào Đài Loan sẽ tăng lên mạnh mẽ hơn.
"Tôi cho rằng việc xem xét trải nghiệm của ông Putin ở Ukraine chắc chắn đã khiến [Trung Quốc] củng cố một số nghi ngại [về khả năng xâm lược Đài Loan]. Vì vậy, tất cả những gì tôi muốn nói là những nguy cơ tiềm tàng của việc sử dụng vũ lực chắc chắn sẽ mở rộng hơn nữa trong thập kỷ này, thậm chí còn xa hơn nữa, sang cả thập kỷ tiếp theo”.
"Rõ ràng, đó là điều mà chúng tôi đang theo dõi sát sao”, ông kết luận.
Huyền Anh tổng hợp
