Nga đã cho Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc ba tháng để đáp ứng các điều kiện nhằm tái kích hoạt thỏa thuận ngũ cốc với Ukraine. Thỏa thuận kéo dài một năm này cho phép Ukraine xuất khẩu ngũ cốc qua Biển Đen.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova ngày 19/7 cho biết: “Liên Hợp Quốc có ba tháng để đạt được kết quả cụ thể”.
Nếu không, thỏa thuận sẽ được coi là hết hiệu lực, bà nói.
Thỏa thuận do Liên hợp quốc và Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian vào năm 2022 đã kết thúc vào ngày 17/7. Tuy nhiên, Moscow từ chối gia hạn thỏa thuận vì cho rằng các yêu cầu quan trọng chưa bao giờ được đáp ứng.
Phần đầu tiên của thỏa thuận cho phép Ukraine tiếp tục xuất khẩu ngũ cốc qua Biển Đen, bất chấp xung đột đang diễn ra với Nga.
Kể từ khi thỏa thuận có hiệu lực, Ukraine đã xuất khẩu hơn 30 triệu tấn ngũ cốc từ 3 cảng Biển Đen, trong đó có cảng Odessa, Ukraine.
Tuy nhiên, Moscow tuyên bố rằng phần thứ hai của thỏa thuận, dưới hình thức một bản ghi nhớ được ký kết bởi Liên Hợp Quốc và Nga, chưa bao giờ được thực thi đầy đủ.
Bản ghi nhớ yêu cầu loại bỏ các trở ngại đối với xuất khẩu ngũ cốc và phân bón của Nga, cũng như việc mua lại các thiết bị nông nghiệp cần thiết.
Bên cạnh đó, bản ghi nhớ cũng kêu gọi kết nối lại ngân hàng nông nghiệp do nhà nước điều hành của Nga với hệ thống thanh toán SWIFT và nối lại xuất khẩu amoniac của Nga thông qua một đường ống chạy qua lãnh thổ Ukraine.
Vào đầu tháng 6, đường ống nối thành phố Togliatti của Nga với cảng Odessa đã bị phá hoại có chủ đích.
Moscow đã đổ lỗi vụ việc cho "những kẻ phá hoại" Ukraine ở khu vực Kharkov của nước này.
Tuy nhiên, giới chức Ukraine nói rằng vụ việc là do hỏa lực pháo binh của Nga.
Nga tố Liên Hợp Quốc ‘bóp méo sự thật’
Kể từ khi Nga rút khỏi thỏa thuận ngũ cốc vào đầu tuần này, Tổng thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres cho biết bản ghi nhớ giữa Liên Hợp Quốc và Nga cũng không còn hiệu lực nữa.
Tuy nhiên, Moscow nói rằng người đứng đầu Liên Hợp Quốc đang “bóp méo sự thật” về các thỏa thuận.
Theo Bộ Ngoại giao Nga, bản ghi nhớ nêu rõ rằng cả hai bên - Liên Hợp Quốc và Nga - phải thông báo trước ba tháng nếu họ muốn rút khỏi các điều khoản được nêu trong đó.
"Do đó, Ban thư ký Liên Hợp Quốc có 90 ngày để tiếp tục nỗ lực bình thường hóa hoạt động xuất khẩu nông sản của Nga", Bộ Ngoại giao Nga cho biết trong một tuyên bố.
Trong thời gian đó, Nga hy vọng Rosselkhozbank, ngân hàng nông nghiệp thuộc sở hữu nhà nước chính của nước này, sẽ được liên kết với hệ thống thanh toán SWIFT.
Hôm 18/7, một phát ngôn viên của Liên Hợp Quốc cho biết ông Guterres đang tìm kiếm “tất cả các giải pháp khả thi để đảm bảo rằng ngũ cốc của Ukraine, ngũ cốc của Nga và [và] phân bón của Nga có mặt trên thị trường toàn cầu”.
“Một số ý tưởng đang được đưa ra”, vị phát ngôn viên nói mà không giải thích thêm.
Cả Nga và Ukraine đều nằm trong số những nhà xuất khẩu ngũ cốc hàng đầu thế giới.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy được cho là đã liên lạc với Tổng thư ký Liên Hợp Quốc với hy vọng duy trì hoạt động xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine - bất chấp sự vắng mặt của Nga.
Trong cuộc họp báo ngày 18/7, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller xác nhận rằng ông Zelenskyy đã nêu ra một đề xuất với Liên Hợp Quốc.
Ông Miller nói: “Chúng tôi đang thảo luận về vấn đề này với những người đồng cấp Ukraine. Chúng tôi sẽ làm mọi thứ trong khả năng của mình để hỗ trợ Ukraine tìm ra giải pháp”.
Trong khi đó, một số quan chức của Liên minh châu Âu gợi ý rằng ngũ cốc của Ukraine nên vận chuyển trên bộ - bằng đường bộ hoặc đường sắt - hơn là đi qua Biển Đen.
Tuy nhiên, Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba nói rằng kịch bản đó sẽ không thể bù đắp cho "việc không giao hàng từ các cảng Biển Đen của Ukraine".
‘Lương thực trở thành vũ khí chiến tranh’
Trong khi đó, giới chức Nga cũng phàn nàn rằng thỏa thuận ngũ cốc không đạt được mục đích ban đầu - cụ thể là đảm bảo an ninh lương thực cho các quốc gia nghèo.
Theo Moscow, chưa đến 5% xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine đến được các nước có thu nhập thấp theo thỏa thuận mà hầu hết được chuyển đến các quốc gia giàu có ở châu Âu.
Tuy nhiên, ông Miller đã bác bỏ cáo buộc này.
Ông nói: “65% các chuyến hàng này [được thực hiện theo thỏa thuận] đã đến một số quốc gia và người dân dễ bị tổn thương nhất trên thế giới”, đồng thời cáo buộc Nga “sử dụng lương thực làm vũ khí chiến tranh”.
Đồng thời, ông cảnh báo rằng: "Thế giới không nên bị lừa bịp bởi những lời dối trá mới nhất của Moscow".
Hôm 18/7, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov đã điện đàm với người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ để thảo luận về các biện pháp đảm bảo tiếp tục xuất khẩu ngũ cốc.
Theo Bộ Ngoại giao Nga, hai nhà lãnh đạo đã thảo luận về "các lựa chọn khác nhằm cung cấp ngũ cốc cho các quốc gia cần thiết nhất mà không phải chịu các hành động lật đổ của chính quyền Kyiv và những kẻ chủ mưu phương Tây".
Theo The Epoch Times
Lam Giang biên dịch
