Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy tuyên bố rằng ông có thể hoãn chu kỳ bầu cử của đất nước mình để tiếp tục tại vị chừng nào cuộc xung đột với Nga vẫn tiếp diễn.
Trong một cuộc phỏng vấn với đài BBC hôm 22/6, ông Zelenskyy nói rằng ông không thể hứa hẹn một cuộc bầu cử tổng thống vào năm 2024, khi nhiệm kỳ 5 năm của ông kết thúc. Theo nhà lãnh đạo Ukraine, các cuộc bầu cử là bất hợp pháp ở Ukraine khi quốc gia này đang trong tình trạng thiết quân luật, vốn đã xảy ra kể từ khi binh lính Nga bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện vào nước này vào ngày 24/2/2022.
Khi được hỏi liệu cuộc bầu cử có được tổ chức ở Ukraine vào năm tới hay không, ông Zelenskyy nhấn mạnh tình trạng thiết quân luật liên tục của đất nước và nói rằng ông hy vọng cuộc xung đột sẽ kết thúc vào thời điểm đó. Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Nga không cho biết ông sẽ cho phép bầu cử diễn ra ngay cả khi cuộc chiến với Nga vẫn đang tiếp diễn.
Ông Zelenskyy giải thích: “Các cuộc bầu cử phải diễn ra trong thời bình, khi không có chiến tranh và theo hiến pháp. Tôi thực sự muốn hòa bình lập lại trong năm tới và cuộc sống sẽ trở lại bình thường như trước khi nổ ra chiến tranh”.
Ông Zelenskyy đã ban bố thiết quân luật vào ngày 24/2/2022, với Nghị định số 64/2022, và gần đây nhất đã yêu cầu quốc hội Ukraine gia hạn sắc lệnh thiết quân luật vào tháng 5/2023. Giai đoạn thiết quân luật hiện tại sẽ kết thúc vào ngày 18/8/2023, mặc dù nó có thể được kéo dài hơn nữa.
Chủ tịch Quốc hội Ukraine Ruslan Stefanchuk cũng cho biết trong tháng này rằng các cuộc bầu cử không thể diễn ra ở Ukraine dưới tình trạng thiết quân luật, điều mà ông Zelensky đã tuyên bố khi xung đột nổ ra vào năm ngoái. "Luật pháp Ukraine quy định không thể tổ chức bất kỳ cuộc bầu cử nào trong thời gian thiết quân luật. Và điều này có lý", ông Stefanchuk nói.
Tuần trước, ông Stefanchuk nói với tờ Pravda của Ukraine rằng tổ chức bầu cử giữa chiến tranh "có thể dẫn đến sự tan rã của nhà nước”.
“Chúng tôi không biết làm thế nào để tổ chức bỏ phiếu cho gần 7 triệu [người] ở bên ngoài Ukraine”, ông Stefanchuck nói với tờ Pravda của Ukraine.
“Chúng tôi không biết tổ chức bỏ phiếu cho những vùng tạm chiếm như thế nào. Chúng tôi không biết làm thế nào để đảm bảo đại diện thích hợp, số lượng cử tri đi bầu trong thời gian thiết quân luật và liệu các cơ sở bầu cử có bị tấn công hay không. Đó là lý do tại sao tôi nghĩ quyết định đúng đắn và khôn ngoan nhất là tổ chức bầu cử ngay sau khi kết thúc thiết quân luật”.
Lập trường bầu cử của ông Zelenskyy hứng chịu chỉ trích
Hôm 28/6, cựu người dẫn chương trình của đài Fox News, ông Tucker Carlson, đã chỉ trích lập trường bầu cử của ông Zelenskyy. Ông Carlson cũng chế nhạo các nhà lập pháp Hoa Kỳ, những người đã mô tả cuộc xung đột giữa Ukraine với Nga là một cuộc đấu tranh để bảo vệ nền dân chủ Ukraine.
“Tối nay chúng tôi rất tiếc phải thông báo với quý vị rằng chúng ta đang gặp sự cố. Có vẻ như người dân không thể bỏ phiếu ở Kyiv nữa, và lần này, đó không phải lỗi của [Tổng thống Nga Vladimir Putin]", ông Carlson nói thêm. "Nhà ủng hộ dân chủ hàng đầu thế giới, Field Marshall Zelenskyy, dường như đã đình chỉ nền dân chủ ở Ukraine”.
Ông Carlson thường xuyên chỉ trích việc Mỹ viện trợ cho Ukraine. Vào tháng 3, ông đã hỏi các ứng cử viên Tổng thống Mỹ rằng họ sẽ tiếp tục cung cấp vũ khí cho các lực lượng Ukraine ở mức độ nào và liệu họ có cảm thấy việc tiếp tục hỗ trợ cho Ukraine sẽ làm tăng khả năng xảy ra xung đột hạt nhân trực tiếp giữa Mỹ và Nga hay không.
“'Vậy khi nào ông sẽ tổ chức một cuộc bầu cử?' Chà ông [Zelenskyy] nói 'nếu chúng tôi thắng, chúng tôi sẽ để mọi người bỏ phiếu, nếu không, quý vị bỏ phiếu khi chúng tôi cảm thấy thích vì cuối cùng chúng tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm và đưa ra tất cả các quy tắc. Công việc của quý vị là tuân lệnh hoặc bị trừng phạt, đó là phiên bản tự quản của chúng tôi, tự có nghĩa là tôi, tôi là chính phủ'”, ông Carlson tiếp tục trong video trên Twitter của mình.
“Bây giờ, đó không chỉ là bất kỳ kẻ chuyên quyền nào, đó là đồng minh chính của chúng tôi trong cuộc chiến giành dân chủ”.
Trong khi đó, ông Tini Kox, chủ tịch Hội đồng Nghị viện Ủy hội châu Âu (PACE), đã thúc giục ông Zelenskyy cam kết tổ chức một cuộc bầu cử đúng hạn kể từ ít nhất là vào tháng Năm.
Trong một cuộc phỏng vấn ngày 16/5 với hãng tin European Pravda, ông Kox cho biết Ukraine, với tư cách là một quốc gia thành viên trong Hội đồng châu Âu, “phải tổ chức các cuộc bầu cử tự do và công bằng vì đó là một nghĩa vụ theo quy chế và theo các công ước của Hội đồng”.
Ông Kox dự đoán rằng việc tổ chức một cuộc bầu cử trong bối cảnh xung đột sẽ khó khăn, nhưng ông vẫn thúc đẩy Ukraine tiến hành một cuộc bầu cử.
"Không ai có thể đổ lỗi cho Ukraine nếu mọi thứ không diễn ra theo đúng kế hoạch. Mọi người sẽ đổ lỗi cho Ukraine nếu bầu cử không được tổ chức”, ông lập luận.
Chiến tranh Ukraine vẫn tiếp diễn
Về mặt lý thuyết, ông Zelenskyy có thể tránh được tình thế tiến thoái lưỡng nan là hoãn bầu cử hoặc mạo hiểm bỏ phiếu trong thời chiến bằng cách kết thúc chiến tranh trước chu kỳ bầu cử tiếp theo.
Cho đến nay, chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden vẫn khẳng định rằng họ sẽ tiếp tục hỗ trợ các lực lượng Ukraine cho đến khi Kyiv đạt được những thành công trên chiến trường, điều đó sẽ mang lại cho chính phủ Ukraine có lợi thế trong bất kỳ thỏa thuận hòa bình tiềm năng nào với Nga.
Trong một bài phát biểu ngày 3/6 tại Phần Lan, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken cho biết “một lệnh ngừng bắn chỉ đơn giản là đóng băng các tuyến hiện tại” và cho phép ông Putin “củng cố quyền kiểm soát đối với lãnh thổ mà ông ta đã chiếm giữ, đồng thời nghỉ ngơi, tái vũ trang và tái tấn công” - đó không phải là một nền hòa bình công bằng và lâu dài”.
Các lực lượng Ukraine đã phát động một cuộc phản công được dự đoán rộng rãi để giành lại phần lãnh thổ ở miền đông đất nước, nhưng đài BBC đưa tin rằng tiến độ phản công "chậm hơn mong muốn”.
Trong một cuộc phỏng vấn với tờ Bild của Đức vào tuần trước, Tổng thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Jens Stoltenberg cho biết: “Chúng ta phải chuẩn bị cho thực tế rằng [cuộc chiến ở Ukraine] có thể kéo dài nhiều năm. Chúng ta không được từ bỏ việc hỗ trợ Ukraine”.
Mặt khác, một số ứng cử viên Tổng thống Mỹ tuyên bố rằng, nếu đắc cử, họ sẽ rút lại sự trợ giúp của Hoa Kỳ cho cuộc chiến Ukraine hoặc thúc đẩy các cuộc đàm phán hòa bình.
Cựu Tổng thống Cộng hòa Donald Trump từng tuyên bố nếu thành công quay trở lại Nhà Trắng vào năm 2024, ông có thể đạt được thỏa thuận hòa bình với Ukraine trong vòng 24 giờ.
Thống đốc tiểu bang Florida thuộc đảng Cộng hòa Ron DeSantis cho biết ông "không thể biết" tình hình sẽ diễn ra như thế nào khi nhiệm kỳ Tổng thống mới bắt đầu vào tháng 1/2025, nhưng ông nói rằn ông muốn tìm ra một giải pháp cho cuộc chiến này.
Một ứng cử viên Tổng thống khác của Đảng Cộng hòa, ông Vivek Ramaswamy, đã tuyên bố vào đầu tháng này rằng ông "sẽ kết thúc chiến tranh bằng cách ngừng viện trợ cho Ukraine và đàm phán một hiệp ước hòa bình với Nga”.
Ông Ramaswamy lập luận rằng đề xuất hòa bình của ông sẽ bao gồm việc giao các phần lãnh thổ của Ukraine cho Nga, loại trừ vĩnh viễn Ukraine khỏi việc gia nhập NATO, dỡ bỏ các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ và NATO đối với Nga, đồng thời dỡ bỏ các căn cứ của NATO ở Đông Âu.
Đổi lại, ông Ramaswamy sẽ tìm kiếm các cam kết của Nga trong việc chấm dứt mọi liên minh quân sự với Trung Quốc, tái tham gia hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân New Start trước năm 2023 với Mỹ, rút tất cả vũ khí hạt nhân khỏi Belarus, Kaliningrad và tất cả các khu vực bị Nga sáp nhập ở Ukraine, đồng thời rút tất cả các lực lượng quân sự Nga khỏi Cuba, Venezuela và Nicaragua.
Ứng cử viên Tổng thống của đảng Dân chủ Robert F. Kennedy Jr. đã đề xuất kế hoạch hòa bình của riêng mình về vấn đề Ukraine.
"Chúng tôi sẽ đề xuất rút quân đội và tên lửa có khả năng mang đầu đạn hạt nhân ra khỏi biên giới Nga. Nga sẽ rút quân khỏi Ukraine, đảm bảo nền tự do và độc lập của nước này", theo trang web chiến dịch của ông Kennedy.
"Lực lượng gìn giữ hòa bình [của Liên Hợp Quốc] sẽ đảm bảo hòa bình ở khu vực phía đông nói tiếng Nga của Ukraine. Chúng ta sẽ đưa trận chiến này đến hồi kết. Chúng ta sẽ chấm dứt sự đau khổ của người dân Ukraine. Đây sẽ là khởi đầu của một chương trình phi quân sự hóa lớn hơn cho tất cả các quốc gia”.
Theo The Epoch Times
Huyền Anh biên dịch
