Đối với mỗi đứa trẻ, cha mẹ chính là người thầy đầu tiên, giáo dục ở trường học cũng vô cùng thiết yếu, tuy nhiên, giáo dục gia đình đối với mỗi đứa trẻ lại khởi tác dụng quan trọng và then chốt.
Tinh thần học tập của Vương Dương Minh thời xưa là tấm gương giáo dục gia đình cho các bậc cha mẹ thời nay. Dưới đây là 3 điều then chốt trong “Đạo dạy con” của Vương Dương Minh:
1. Trở thành người tốt quan trọng hơn bất cứ điều gì
Cổ ngữ có câu: “Lấy đạo đức làm báu vật gia truyền thì hưng thịnh trên 10 đời; lấy việc đọc sách làm báu vật gia truyền thì đứng thứ hai; lấy giàu sang phú quý làm báu vật gia truyền thì không quá 3 đời”.
Giữ gìn phẩm đức tốt đẹp chính là nền tảng giúp gia đình kéo dài hưng thịnh.
Vương Dương Minh từng bị Lưu Cẩn truy sát và chịu sự công kích của dân làng Long Trường. Dù trải qua sự hiểm ác của lòng người nhưng ông vẫn nguyện giữ trong tâm sự thiện lương.
Ông lấy đức báo oán, giúp đỡ dân làng xây nhà, đọc sách và trồng trọt.
Vương Dương Minh nhắn nhủ các con trong lá thư: "Làm người, quý ở tâm địa". Trở thành một người tốt quan trọng hơn bất cứ điều gì khác.
Cũng giống như việc trồng cây, thiện tâm của con người chính là cuống quả, nếu cuống bị hỏng thì quả sẽ bị rơi xuống.
Người lương thiện tấm lòng trong sạch, ấm áp, họ thường có nhiều nhân duyên tốt đẹp, bạn bè cũng nhiều hơn.
Người lương thiện có giới hạn của riêng mình, họ không thể làm những việc tổn thương người khác, họ cũng không tự nhiên gây ra họa loạn.
Người thiện lương trong tâm luôn ngập tràn ánh sáng, sự ấm áp trong tâm họ không ai có thể lấy đi được.
2. Chuyên cần đọc sách là ngưỡng cửa thấp nhất dẫn đến sự cao quý
Điều đầu tiên trong gia huấn của Vương Dương Minh là: Chuyên cần đọc sách.
Đọc sách là con đường chủ yếu giúp con người tiếp thu kiến thức, từ trước đến nay đều như vậy.
Vương Dương Minh suốt đời chuyên tâm học tập, ngay từ khi còn nhỏ, mỗi ngày ông đều đọc sách đến nửa đêm, thậm chí từng mệt đến mức nôn ra máu.
Cha của Vương Dương Minh lo lắng cho sức khỏe của ông, mỗi tối đều phải gõ cửa phòng, thúc giục ông tắt đèn đi ngủ.
Vương Dương Minh đọc rất nhiều Binh thư (sách bàn về binh pháp), nhưng ông cho rằng, những cuốn sách này giảng ra rất nhiều phương pháp, cuối cùng ông học được một điểm đó chính là: "Bất động tâm".
Thứ hai là phải đọc sách kinh điển.
Sách trên thế gian có nhiều chủng loại đa dạng, nếu muốn đọc hết thì cả đời cũng không đọc xong, do đó chỉ cần đọc những cuốn sách kinh điển là được.
Một người nếu có thể dưỡng thành thói quen đọc sách suốt đời, họ sẽ có thể sử dụng trí huệ của lịch sử nhân loại để biến nó thành mục đích sử dụng của bản thân mình.
Những đứa trẻ ham đọc sách không chỉ có thêm kiến thức, chúng còn có tầm nhìn xa trông rộng, sống có cốt cách hơn.
3. Học đi đôi với hành
Cái gọi là “học đi đôi với hành”, nghĩa là tri thức, lý tưởng và hành động phải kết hợp với nhau, không thể tách rời.
Thiện lương không phải là tính từ, mà là một động từ. Chúng ta nói rằng người này thiện lương, vậy thì anh ta phải làm việc tốt. Nói mà không thực hành, vậy chỉ là dối trá mà thôi.
Đối với việc học cũng vậy!
Nhiều việc chỉ có thể thực hiện được bằng những hành động thiết thực. Trẻ cần được dạy kỹ năng thực hành và thói quen thực hành ngay từ khi còn nhỏ.
Vương Dương Minh đã thành tựu rất nhiều điều trong cuộc đời, bao gồm thơ ca hội họa, thư pháp binh pháp, giáo dục quân sự, hầu như không gì là không tinh thông.
Điều này phải nói đến trí huệ thực tiễn của ông trong việc "học đi đôi với hành".
Khi gặp vấn đề trong cuộc sống, cha mẹ cần để trẻ chủ động làm trước. Cha mẹ nên gợi ý trẻ thực hiện từng bước nhỏ, dũng cảm thử sai để nhận ra bài học.
Thành thạo mới sinh thành kỹ năng, không ngừng kiên trì, những đứa trẻ như vậy mới có thể sống cuộc sống trọn vẹn.
Nói tóm lại, học phải đi đôi với hành, kiến thức phải đi kèm với hành động, nếu không thực hiện được thì không thể coi đó là kiến thức chân chính.
Theo Lý Tĩnh Nhu - Sound Of Hope
Gia Hân biên dịch
