Trên bầu trời đêm bao la với vô số ngôi sao, UY Scuti nổi lên là ngôi sao lớn nhất trong vũ trụ mà chúng ta biết. Với bán kính lớn hơn Mặt trời khoảng 1.700 lần, ngôi sao này thách thức sự hiểu biết của chúng ta về vật lý sao.
Mặt trời có phải là ngôi sao lớn nhất?
Nếu không hiểu biết nhiều về vũ trụ, bạn có thể dễ dàng suy đoán là Mặt trời là ngôi sao lớn nhất trong vũ trụ. Bất chấp việc giữ vai trò trung tâm trong hệ Mặt trời và tỏa ra ánh sáng rực rỡ bao phủ Trái đất, Mặt trời còn lâu mới có được danh hiệu ngôi sao lớn nhất khi so sánh với các ngôi sao khác trên bầu trời.
Theo các nhà khoa học, Mặt trời được xếp vào loại sao có kích thước trung bình, không đặc biệt lớn cũng không đặc biệt nhỏ so với các ngôi sao khổng lồ nằm rải rác trong vũ trụ. Sự nổi bật của nó trên bầu trời là do nó ở gần Trái đất chứ không phải do kích thước vật lý của nó.
Vậy nếu Mặt trời không phải là ngôi sao lớn nhất thì ngôi sao nào giữ danh hiệu này?
UY Scuti: Ngôi sao lớn nhất mà chúng ta biết
UY Scuti, một sao siêu khổng lồ đỏ, chính là ngôi sao đang giữ danh hiệu ngôi sao lớn nhất được biết đến. Nó thậm chí còn lớn hơn cả những ngôi sao sáng nhất trên bầu trời đêm của chúng ta. Kích thước của UY Scuti gần như không thể hiểu nổi với bán kính lớn hơn Mặt trời khoảng 1.700 lần. Điều đó có nghĩa là nếu UY Scuti được đặt ở trung tâm hệ Mặt trời, nó sẽ bao trọn quỹ đạo của sao Thủy, sao Kim, Trái đất, sao Hỏa và thậm chí có thể là sao Mộc.
Sự to lớn của UY Scuti ở một đẳng cấp khác, vượt xa các ngôi sao đáng chú ý khác như Alpha Orionis, hay còn được gọi là Betelgeuse. Trong khi Betelgeuse thường được tán dương vì sự to lớn và rực sáng thì kích thước của UY Scuti khiến nó trở thành người khổng lồ trong số những người khổng lồ của vũ trụ.
Sự to lớn của ngôi sao siêu khổng lồ đỏ này không chỉ thách thức sự hiểu biết của chúng ta về sự tiến hóa sao mà còn mang đến một góc nhìn rõ ràng về sự to lớn và vị trí của chúng ta trong vũ trụ.
Ai đã phát hiện ra UY Scuti?
Vào năm 1860, thông qua những quan sát tỉ mỉ bằng kính thiên văn mạnh mẽ, các nhà thiên văn học tại Đài thiên văn Bonn ở Đức đã lần đầu tiên liệt kê UY Scuti như một phần trong cuộc khảo sát toàn diện về bầu trời đêm của họ.
Nằm trong chòm sao Scutum, xác nhận ban đầu về ngôi sao không tiết lộ ngay kích thước phi thường của nó. Chỉ sau này, khi có thể phân tích ánh sáng và sự chuyển động của UY Scuti trong không gian, các nhà khoa học đã có thể suy ra kích thước của ngôi sao, phân loại nó là siêu sao đỏ và cuối cùng công nhận nó là ngôi sao lớn nhất xét về kích thước vật lý.
Các nhà khoa học đo kích thước của một ngôi sao như thế nào?
Các nhà khoa học sử dụng nhiều phương pháp phức tạp để đo kích thước của một ngôi sao, kết hợp nghệ thuật quan sát với độ chính xác của khoa học hiện đại. Quá trình này bao gồm việc thu thập dữ liệu từ các kính thiên văn được trang bị để nhìn thật sâu vào không gian vũ trụ, xuyên qua các đám bụi và khí phân tán khắp hệ Ngân Hà.
Ánh sáng
Một kỹ thuật chính được sử dụng là giao thoa kế, kỹ thuật này kết hợp ánh sáng nhận được từ nhiều kính thiên văn để tạo ra hình ảnh chi tiết hơn về một ngôi sao. Phương pháp này cho phép các nhà khoa học xác định kích thước biểu kiến của ngôi sao với độ chính xác vượt trội, ngay cả khi nó nằm cách xa hàng nghìn năm ánh sáng.
Ngoài ra, bằng cách hiểu độ sáng nội tại của một ngôi sao và so sánh nó với độ sáng quan sát được từ Trái đất, các nhà khoa học có thể suy ra khoảng cách và kích thước của nó. Để đảm bảo dữ liệu phản ánh đúng đặc điểm thực sự của ngôi sao, tính toán này có tính đến ánh sáng được hấp thụ và tán xạ bởi bụi giữa các vì sao.
Kính thiên văn chuyên dụng
Ngoài ra, Kính viễn vọng Không gian Hubble đóng một vai trò quan trọng trong nỗ lực xác định kích thước của một ngôi sao khi nó mang lại độ rõ nét và độ sâu chưa từng có trước đây trong việc quan sát các ngôi sao ở xa (Kính viễn vọng Không gian James Webb hiện là kính thiên văn mới nhất và lớn nhất trong lĩnh vực này).
Khả năng chụp ảnh có độ phân giải cao của Hubble rất quan trọng trong việc tinh chỉnh các phép đo kích thước sao, bao gồm cả kích thước của những ngôi sao rất lớn, bằng cách xuyên qua bụi và khí của Dải Ngân hà để khám phá vũ trụ bên ngoài.
Mặc dù đây chỉ là một lời giải thích đơn giản, nhưng nó sẽ cho bạn cái nhìn sơ lược về cách các nhà thiên văn học lập danh mục các ngôi sao trong vũ trụ với độ chính xác đáng kinh ngạc.
Theo Howstuffworks
