Trong lúc đang phải đối mặt với nhiều vấn đề, Tesla đã có bước tiến trong kế hoạch xây dựng nhà máy pin từng được công bố trước đó ở Trung Quốc. Mối quan hệ của tỷ phú doanh nhân Elon Musk, người đứng sau Tesla, với Bắc Kinh vốn là một chủ đề thu hút nhiều cuộc tranh luận.
Nhà sản xuất ô tô điện Tesla đang thực hiện kế hoạch gây tranh cãi là xây dựng một nhà máy sản xuất pin mới ở Trung Quốc. Theo truyền thông nhà nước Trung Quốc, Tesla đã thực hiện việc mua đất ở Thượng Hải để chuẩn bị cho việc xây dựng nhà máy pin.
Theo thông tin, cơ sở mới của Tesla ở Thượng Hải sẽ không sản xuất phụ tùng ô tô mà thay vào đó tập trung vào pin lưu trữ năng lượng cho cơ sở hạ tầng công cộng và doanh nghiệp.
Cơ sở mới sẽ sản xuất 10.000 Tesla Megapack mỗi năm và sản phẩm sẽ được bán trên toàn thế giới. Megapack là bộ lưu trữ năng lượng lithium-ion có thể sạc lại. Mỗi Megapack có kích thước xấp xỉ một container vận chuyển hàng hóa và có thể chứa 3,9 megawatt giờ điện.
Lưu trữ năng lượng đang trở thành một vấn đề ngày càng quan trọng khi năng lượng mặt trời và năng lượng gió ngày càng phổ biến, vì những nguồn năng lượng này chỉ tạo ra điện khi điều kiện thời tiết thuận lợi. Do đó, chúng dựa vào nguồn năng lượng dự trữ để cấp năng lượng vào những thời điểm không có đủ ánh nắng hoặc gió.
Nhiều người trong Quốc hội Mỹ và khu vực tư nhân ngày càng cảnh giác trước ảnh hưởng của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đối với những vấn đề về an ninh quốc gia của Mỹ liên quan tới các tập đoàn lớn đang kinh doanh tại Trung Quốc.
-
- Giám đốc điều hành Tesla Elon Musk trong Lễ bàn giao Model 3 do Tesla Trung Quốc sản xuất ở Thượng Hải, Trung Quốc. (Ảnh: STR / AFP qua Getty Images)
Mối quan hệ của ông Musk và Bắc Kinh
Trung Quốc đang trong thời kỳ suy giảm kinh tế, khi các chính sách độc tài của ĐCSTQ, nạn tham nhũng tràn lan và dân số già kết hợp lại đã khiến các khoản đầu tư nước ngoài sụt giảm với quy mô kỷ lục.
Tuy nhiên, Trung Quốc vẫn là trung tâm sản xuất lớn của Tesla và Giám đốc điều hành của công ty, ông Elon Musk, đã xây dựng mối quan hệ chặt chẽ với các quan chức ĐCSTQ ngay cả khi quan hệ Mỹ - Trung trở nên xấu đi.
Ông Musk đã gặp các bộ trưởng thương mại và ngoại giao của Trung Quốc tại Bắc Kinh vào tháng 5 vừa rồi, và ông đã bày tỏ mong muốn “tăng cường hợp tác đôi bên cùng có lợi” với Trung Quốc.
Đây không phải là lần duy nhất doanh nhân tỷ phú này gây tranh cãi về mối quan hệ của ông với Bắc Kinh.
Vào tháng 9, các quan chức Đài Loan đã lên án ông Musk vì hưởng ứng quan điểm của ĐCSTQ và cho rằng hòn đảo độc lập này là “một phần không thể thiếu của Trung Quốc”.
ĐCSTQ tuyên bố Đài Loan là một tỉnh “bất hảo" của Trung Quốc, mặc dù chế độ này chưa bao giờ thực sự kiểm soát bất kỳ phần nào của hòn đảo. Trong khi đó, Mỹ vẫn duy trì các thỏa thuận với Đài Loan để bán vũ khí cho chính phủ dân chủ của hòn đảo này để tự vệ.
Ông Musk đã từng đi xa hơn vào năm 2022, khi ông đề xuất rằng ĐCSTQ nên được phép biến Đài Loan thành một "khu hành chính đặc biệt" tương tự như Hong Kong. Hong Kong là nơi ĐCSTQ đã đàn áp những người bất đồng chính kiến và phá bỏ các thể chế dân chủ.
-
- Giám đốc điều hành Tesla Elon Musk phát biểu khi Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường lắng nghe trong cuộc họp tại khu lãnh đạo Trung Nam Hải ở Bắc Kinh hôm 09/01/2019. (Ảnh: Mark Schiefelbein / AFP qua Getty Images)
Tesla đang đối mặt với nhiều vấn đề
Động thái tiến hành thành lập cơ sở mới ở Trung Quốc cũng diễn ra vào thời điểm quan trọng đối với Tesla. Công ty này đang phải đối mặt với nhiều cuộc khủng hoảng bao gồm doanh số bán hàng sụt giảm, các vụ kiện, thu hồi và đình công.
Tesla đã giảm tốc độ sản xuất xe của mình trong những tháng gần đây do sự quan tâm của người tiêu dùng đối với ô tô điện nói chung ngày càng suy giảm.
Công ty gần đây cũng buộc phải thu hồi 2 triệu xe ở Mỹ và 200.000 xe ở Canada sau khi cơ quan quản lý an toàn chỉ trích công ty không cài đặt các biện pháp bảo vệ mới vào hệ thống hỗ trợ người lái tiên tiến Autopilot.
Việc thu hồi này một phần xuất phát từ cuộc điều tra kéo dài nhiều năm của Cục Quản lý An toàn Giao thông Đường cao tốc Quốc gia đối với các cáo buộc cho rằng xe Tesla không có các cơ chế để đảm bảo một cách thích hợp rằng người lái xe phải chú ý khi sử dụng Autopilot.
Tesla thừa nhận trong hồ sơ thu hồi rằng hệ thống phần mềm điều khiển của Autopilot “có thể không đủ để ngăn chặn việc tài xế sử dụng sai” và có thể làm tăng nguy cơ xảy ra va chạm.
Tương tự, một đợt thu hồi khác chứng kiến công ty rút khoảng 55.000 xe ở Mỹ khỏi đường phố do không đo được mức dầu phanh một cách thích hợp.
Công ty cũng đang bị Bộ Tư pháp Mỹ điều tra vì cáo buộc gây hiểu lầm cho các nhà đầu tư về phạm vi hoạt động của xe, thứ có thể dao động theo nhiệt độ môi trường.
Về mặt lao động, công nhân cơ khí, bưu chính và vận tải ở châu Âu đã bắt đầu đình công chống lại công ty vào tháng 10, xuất phát từ việc Tesla từ chối tuân thủ các yêu cầu thành lập công đoàn phổ biến ở châu Âu.
Ông Musk đã kiện dịch vụ bưu chính của Thụy Điển vì liên quan đến cuộc đình công, nhưng đã thua kiện về vấn đề này vào tháng này, một phán quyết đã ngăn cản Tesla giao xe mới cho khách hàng tại nước này.
Công ty có thời hạn đến ngày 18/1 để phản đối phán quyết của tòa án.
Lo ngại về an ninh quốc gia
-
- Giám đốc điều hành Tesla Elon Musk (áo trắng) lên máy bay riêng trước khi khởi hành từ Sân bay Quốc tế Thủ đô Bắc Kinh vào ngày 31/05/2023. (Ảnh: JADE GAO/AFP qua Getty Images)
Theo ông Jon Pelson, tác giả của cuốn sách “Wireless Wars, China’s Dangerous Domination of 5G and How We're Fighting Back” (Các cuộc chiến không dây, sự thống trị nguy hiểm của Trung Quốc trong lĩnh vực 5G và cách chúng ta đang phản kháng), mối quan hệ ngày càng sâu sắc của Giám đốc điều hành Tesla, ông Elon Musk, với Trung Quốc là vấn đề liên quan đến an ninh quốc gia và rủi ro kinh doanh.
Vào cuối tháng 5, ông Pelson, cựu giám đốc chính sách hội tụ của British Telecom, đã đưa ra nhận định trên khi nói về chuyến đi không được báo trước của ông Musk tới Trung Quốc vào ngày 30/05 - chuyến thăm đầu tiên của ông tới đất nước này sau 3 năm.
Tại thời điểm đó, ông Musk đã gặp Bộ trưởng Ngoại giao Tần Cương tại Bắc Kinh. Tại đây, theo một tuyên bố từ Bộ Ngoại giao Trung Quốc, tỷ phú công nghệ này đã chia sẻ suy nghĩ của mình về lợi ích kinh tế của Mỹ và Trung Quốc, đồng thời ca ngợi “sức sống và triển vọng” của Trung Quốc.
Theo các bài báo của phương tiện truyền thông Trung Quốc, ông Musk sau đó đã thông báo rằng, ông sẽ mở rộng hoạt động kinh doanh của mình tại Trung Quốc.
Một tuyên bố được Bộ Ngoại giao Trung Quốc công bố vào ngày 30/05 khẳng định rằng, ông Musk đã nói với ông Tần rằng “lợi ích của Mỹ và Trung Quốc gắn liền với nhau như cặp song sinh dính liền”.
Bộ trưởng Ngoại giao nói với ông Musk trong cuộc gặp của họ rằng, cả hai nước cần phải “giữ tay lái đúng theo hướng tôn trọng lẫn nhau, cùng tồn tại hòa bình và hợp tác cùng có lợi”.
Ông Tần, cựu đại sứ Trung Quốc tại Mỹ, cho biết, cả hai quốc gia nên “tránh hướng đi nguy hiểm”.
Trò chơi bá quyền
“Vấn đề là ông Musk nghĩ về mọi thứ trong mối quan hệ với đổi mới và kinh doanh, và ông ấy giỏi cả hai điều đó”, ông Pelson nói với chương trình “China in Focus” (Trung Quốc Tiêu điểm) trên đài truyền hình NTD vào thời điểm ông Musk tới thăm Trung Quốc. “Và ông ấy nghĩ, 'Bạn sẽ không thể đánh bại tôi ở điểm này'. Trung Quốc đang không chơi trò chơi đó".
“Đây là trò chơi về bá quyền, sức ảnh hưởng và thống trị thế giới, và ông Musk có thể giành chiến thắng trong trò chơi đổi mới của mình trước Trung Quốc”.
-
- Người dân ghé thăm gian hàng Tesla tại Hội chợ Thương mại Dịch vụ Quốc tế Trung Quốc (CIFTIS) ở Bắc Kinh, Trung Quốc, vào ngày 4/9/2023. (Ảnh: WANG ZHAO/AFP qua Getty Images)
Tuy nhiên, theo chuyên gia này, mục tiêu cuối cùng của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) là “sự dựa dẫm, phụ thuộc vào Trung Quốc và gây ảnh hưởng lên các công ty có tầm quan trọng lớn của Mỹ”.
Ông Pelson tin rằng, chính quyền Trung Quốc có thể tiếp cận các vệ tinh hoặc tên lửa Starlink do SpaceX sở hữu, do ông Musk chính là Giám đốc điều hành của SpaceX.
“Tôi không nghĩ họ có thể tiếp cận SpaceX hoặc Starlink thông qua các hoạt động vận hành của Tesla, nhưng chắc chắn họ có quyền tiếp cận công ty kiểm soát nó và những người kiểm soát SpaceX và Starlink”, ông nói.
“Họ có thể có được ảnh hưởng và đòn bẩy đối với [Musk] và các công ty của ông ấy".
“Và đó là lý do thực sự khiến tôi lo lắng – nếu ông ấy thực sự làm thật tốt ở Trung Quốc, bán rất nhiều ô tô và mua rất nhiều pin và nguyên liệu đầu vào. Bạn không muốn người chế tạo tên lửa đưa chúng ta lên mặt trăng và sao Hỏa chịu bất kỳ ảnh hưởng thái quá nào từ Trung Quốc”.
Bảo Nguyên tổng hợp
