Bộ não con người và vũ trụ bao la - hai vật thể tưởng chừng như không liên quan gì đến nhau lại ẩn chứa những điểm tương đồng kỳ lạ khiến các nhà khoa học không khỏi kinh ngạc.
Từ xa xưa, triết lý Đạo Gia đã ví von cơ thể con người như một "tiểu vũ trụ", ẩn chứa những bí ẩn diệu kỳ song hành cùng vũ trụ bao la. Ngày nay, khoa học hiện đại, sau hàng tỷ USD đầu tư nghiên cứu não bộ, cũng dần hé mở những điểm tương đồng đáng kinh ngạc giữa con người và vũ trụ.
1. Cấu trúc mạng lưới phức tạp
Điểm tương đồng nổi bật nhất giữa bộ não và vũ trụ chính là cấu trúc mạng lưới phức tạp được hình thành bởi hàng tỷ đơn vị kết nối với nhau.
Trong não bộ, khoảng 100 tỷ tế bào thần kinh liên kết với nhau thông qua mạng lưới thần kinh đồ sộ, tạo nên nền tảng cho trí thông minh và nhận thức. Tương tự, vũ trụ cũng sở hữu mạng lưới hàng tỷ thiên hà kết nối với nhau bằng lực hấp dẫn, tạo nên cấu trúc vũ trụ mà chúng ta quan sát được.
-
- Hai bức ảnh hé lộ sự tương đồng kỳ diệu giữa não bộ và vũ trụ. (Ảnh: Pixabay/wikimedia)
Bức ảnh đầu tiên là mạng lưới tế bào thần kinh phức tạp trong một tế bào não, được phóng đại qua kính hiển vi. Bức ảnh thứ hai là mô phỏng sự phân bố của vật chất tối trong vũ trụ, bao la và bí ẩn. Thoạt nhìn, hai hình ảnh này có vẻ hoàn toàn khác biệt, nhưng ẩn sâu bên trong lại là sự tương đồng kỳ diệu về cấu trúc.
Cả hai bức ảnh đều cho thấy một mạng lưới kết nối chặt chẽ, nơi các thành phần tưởng chừng như riêng lẻ lại liên kết với nhau một cách hoàn hảo. Trong não bộ, hàng tỷ tế bào thần kinh được kết nối bởi hàng nghìn tỷ khớp thần kinh, tạo nên nền tảng cho trí thông minh và ý thức. Trong vũ trụ, hàng tỷ thiên hà được kết nối bởi lực hấp dẫn, tạo nên cấu trúc vũ trụ mà chúng ta quan sát được.
Quả nhiên, bộ não giống như một thế giới vi mô.
Năm 2016, một nghiên cứu đột phá được công bố trên tạp chí Nature bởi Dmitri Krioukov và nhóm các nhà khoa học thuộc Đại học California đã làm chấn động giới khoa học. Nghiên cứu này chỉ ra sự tương đồng ấn tượng giữa mạng lưới thần kinh trong não bộ con người và mạng lưới liên kết giữa các hệ thiên hà trong vũ trụ bao la.
Dmitri Krioukov cùng nhóm nghiên cứu của ông tại Đại học California đã tạo ra một mô phỏng vũ trụ trên máy tính, thu hút sự chú ý của giới khoa học bởi sự tương đồng đáng kinh ngạc với cấu trúc mạng lưới thần kinh trong não bộ con người.
Mô phỏng này, được mô tả chi tiết trên Live Science, phân tích vũ trụ đã biết thành các đơn vị không gian - thời gian ở mức độ hạ nguyên tử. Quá trình mô phỏng diễn ra theo tiến trình lịch sử của vũ trụ, dần dần bổ sung thêm các đơn vị không gian - thời gian mới.
Các nhà nghiên cứu đã nhận xét: “Gần như tất cả những gì tồn tại trong vũ trụ lớn đều được phản ánh trong tế bào sinh học như một tiểu vũ trụ. Nói đơn giản, vũ trụ có thể được nhìn nhận như một tế bào.”
2. Tỷ lệ thành phần
Một điểm tương đồng thú vị khác là tỷ lệ thành phần giữa não bộ và vũ trụ. Trong não người, chỉ khoảng 25% là tế bào thần kinh, phần còn lại là nước và các mô khác. Hình dung về tỷ lệ thành phần vũ trụ: Năng lượng tối 68,3%, vật chất tối 26,8%, khí Hydro, Heli tự do, các sao, neutrino, thành phần chất rắn và các phần còn lại 4,9%.
3. Quy luật tự tổ chức
Cả bộ não và vũ trụ đều thể hiện khả năng tự tổ chức phi thường. Từ những tế bào đơn lẻ, não bộ hình thành mạng lưới thần kinh phức tạp, dẫn đến sự xuất hiện của ý thức và trí thông minh. Tương tự, vũ trụ cũng tự tổ chức từ các hạt sơ cấp, hình thành nên các nguyên tử, thiên hà và cấu trúc vũ trụ khổng lồ.
4. Năng lượng tối
Vai trò của năng lượng tối trong vũ trụ vẫn còn là bí ẩn, nhưng các nhà khoa học tin rằng nó đóng vai trò quan trọng trong sự giãn nở của vũ trụ. Một số giả thuyết cho rằng năng lượng tối có thể liên quan đến ý thức trong bộ não con người.
5. Vũ trụ chứa đựng ý thức?
Sự tương đồng giữa bộ não và vũ trụ dẫn đến giả thuyết táo bạo rằng vũ trụ có thể chứa đựng ý thức ở một dạng thức nào đó. Ý tưởng này vẫn còn gây tranh cãi, nhưng nó mở ra những khả năng mới cho việc hiểu biết về bản chất của ý thức và vị trí của con người trong vũ trụ.
Theo Ngẫm radio
