Hít thở là hành động vô thức mà chúng ta thực hiện hàng ngàn lần mỗi ngày. Tuy nhiên, bạn có biết rằng việc tập thở đúng cách có thể, cải thiện hệ hô hấp, mang lại lợi ích đáng giá cho sức khỏe? Giống như việc tập thể dục cho cơ bắp, việc tập thở cũng là một cách để rèn luyện hệ hô hấp, mang đến cho bạn một cơ thể khỏe mạnh và tràn đầy năng lượng.
Hiện nay có rất nhiều phương pháp tập thở khác nhau, được chia thành hai nhóm chính: phương pháp dành cho những người mắc bệnh lý hô hấp và phương pháp dành cho những người muốn nâng cao sức khỏe và hiệu suất.
Khi quyết định áp dụng phương pháp nào thì điều quan trọng là cần cân nhắc xem nó có phù hợp với nhu cầu cá nhân của bạn hay không. Sau đây là tổng quan về các phương pháp khác nhau dựa trên các ưu điểm của chúng.
Hít thở bằng mũi là kỹ thuật thở cơ bản và quan trọng nhất. Thở bằng mũi giúp làm ấm, lọc sạch và điều chỉnh tốc độ dòng khí đi vào phổi, đảm bảo cân bằng oxy và carbon dioxide cần thiết cho cơ thể. Tránh thở bằng miệng, vì điều này có thể gây rối loạn cân bằng oxy và carbon dioxide, dẫn đến các vấn đề về hô hấp như hen suyễn.
Đặc biệt với bệnh hen suyễn, bác sĩ người Ukraina Konstantin Buteyko đã đưa ra phương pháp hít thở chậm, nhẹ nhàng qua mũi, sau đó ghìm thở (ngừng ngắn sau khi thở ra để tích tụ carbon dioxide), là phương pháp tốt nhất để khôi phục cân bằng oxy và carbon dioxide. Thở bằng miệng sẽ dẫn đến mất carbon dioxide quá mức, khiến việc vận chuyển oxy kém hiệu quả hơn.
Khi vận động, cơ thể cần nhiều oxy hơn để cung cấp năng lượng cho cơ bắp. Việc thở bằng miệng giúp đưa oxy vào phổi nhanh hơn, đáp ứng nhu cầu tăng cao của cơ thể. Tuy nhiên, thở bằng miệng liên tục có thể dẫn đến mất nước, khô miệng và thậm chí là ảnh hưởng đến hiệu suất vận động.
Kỹ thuật thở kết hợp hít vào bằng mũi và thở ra bằng miệng giúp cân bằng giữa việc cung cấp oxy và duy trì độ ẩm cho đường hô hấp, mang lại hiệu quả tốt hơn cho sức khỏe.
Phương pháp BreathOutDynamic (BOD) được phát triển bởi chuyên gia trị liệu hô hấp Betsy Thomason, tập trung vào việc điều chỉnh nhịp thở để tối ưu hóa lượng oxy nạp vào và thải ra khi vận động. BOD đã được chứng minh lâm sàng trong việc cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân COPD bằng cách giảm bớt khó thở và tăng cường sức bền. Ngay cả đối với người khỏe mạnh, BOD cũng có thể giúp cải thiện hiệu suất vận động, giảm mệt mỏi và tăng cường sức khỏe tim mạch.
Kỹ thuật thở ra chậm bằng cách chu môi trong phương pháp BOD giúp kiểm soát tốc độ thở và tăng cường hiệu quả trao đổi khí, giúp cơ thể sử dụng oxy hiệu quả hơn. Việc thở ra chậm rãi cũng giúp giảm căng thẳng và thư giãn cơ bắp, mang lại lợi ích cho cả sức khỏe thể chất và tinh thần. Kỹ thuật này có vẻ trái ngược với các bài tập thở chỉ bằng mũi, nhưng nó giúp cân bằng lượng oxy và carbon dioxide trong cơ thể, tối ưu hóa hiệu quả hô hấp.
Cả BOD và Buteyko đều tập trung vào việc điều chỉnh nhịp thở để tối ưu hóa lượng oxy nạp vào và thải ra, nhưng hai phương pháp có cách tiếp cận khác nhau. Phương pháp Buteyko tập trung vào việc giảm thiểu lượng khí thở, trong khi BOD tập trung vào việc kiểm soát tốc độ và cách thức thở. Mặc dù có điểm khác biệt, cả hai phương pháp đều mang lại lợi ích cho sức khỏe hô hấp và có thể bổ sung cho nhau hiệu quả.
Các vận động viên sức bền sẽ quen thuộc với những bài tập thở đặc biệt của Wim Hof. Ông được gọi là Người Băng vì các màn trình diễn mạo hiểm kỷ lục thế giới khi tiếp xúc với môi trường lạnh, chẳng hạn như chạy marathon ở Bắc Cực chỉ mặc quần đùi và giày chạy bộ. Hof đã trở thành hiện tượng toàn cầu, tán dương lợi ích của việc tiếp xúc với môi trường lạnh (cũng được gọi là liệu pháp lạnh) và một kỹ thuật thở đặc biệt liên quan đến tăng thông khí.
Phương pháp Wim Hof bao gồm việc kết hợp phơi nhiễm với môi trường lạnh giá (liệu pháp lạnh) và kỹ thuật thở đặc biệt liên quan đến tăng thông khí. Liệu pháp lạnh giúp kích thích hệ thống miễn dịch, tăng cường lưu thông máu và giảm đau, trong khi kỹ thuật thở giúp cơ thể hấp thụ nhiều oxy hơn và cải thiện khả năng chịu đựng. Phương pháp này được cho là mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, bao gồm tăng cường sức khỏe tim mạch, cải thiện hiệu suất thể thao và giảm căng thẳng.
Wim Hof đã trở thành nguồn cảm hứng cho hàng triệu người trên khắp thế giới, khuyến khích họ khám phá tiềm năng phi thường của bản thân. Phương pháp của ông được áp dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, từ thể thao, y tế đến thiền định và phát triển bản thân. Wim Hof là minh chứng cho thấy con người
Kỹ thuật thở của Wim Hof bao gồm việc thực hiện 30 lần hít vào thở ra sâu và nhanh, dẫn đến tình trạng tăng thông khí (thở nhanh và sâu). Việc tăng thông khí này giúp tăng lượng oxy trong máu và thay đổi độ pH của cơ thể. Tuy nhiên, việc thiếu hụt carbon dioxide tương đối trong quá trình thở nhanh sâu có thể làm giảm khả năng vận chuyển oxy đến các tế bào.
Bí quyết của kỹ thuật Hof nằm ở việc ngừng thở sau 30 lần thở đầy đủ nhanh. Việc ngừng thở này giúp cơ thể sử dụng lượng oxy tích lũy được và thiết lập cân bằng giữa oxy và carbon dioxide. Ngoài ra, việc ngừng thở lâu giúp người tập luyện vượt qua áp lực căng thẳng do thở quá mức và ngừng thở gây ra.
Tôi tin rằng bí quyết của kỹ thuật Hof là việc ngừng thở sau một loạt 30 lần thở đầy đủ nhanh. Điều thú vị là ngay cả người mới tập cũng có thể trải nghiệm khả năng ngừng thở trong một phút hoặc lâu hơn sau khi thở ra hoàn toàn. Điều này xảy ra vì cơ thể đang tiêu thụ lượng oxy tích lũy được, và sự thôi thúc muốn thở lại xuất phát từ việc có quá nhiều carbon dioxide chứ không phải do thiếu oxy. Do đó, việc ngừng thở lâu giúp thiết lập cân bằng giữa oxy và carbon dioxide, và người đang tập thở nhận được lợi ích từ việc vượt qua áp lực căng thẳng do thở quá mức và ngừng thở gây ra. (Người ta được khuyến khích ngừng thở lâu nhất có thể).
Có thể có những lợi ích hóa sinh bổ sung khi tập luyện các hình thức hô hấp cực đoan này, ví dụ như việc giải phóng erythropoietin làm tăng số lượng hồng cầu. Nếu đúng, kỹ thuật của Hof sẽ là một hình thức doping có tác dụng tăng số lượng hồng cầu, tương tự như việc tập luyện ở những nơi có độ cao lớn. Chắc chắn, lợi ích chính mà nó mang lại là rèn luyện khả năng chống chịu căng thẳng. Tăng thông khí và ghìm thở là những việc khó khăn; giữ bình tĩnh khi chuyển đổi giữa hai mức cực đoan này là một thách thức đối với khả năng điều chỉnh giữa hệ thần kinh giao cảm và phó giao cảm.
Nếu bạn mới tập luyện, thì đây là tóm tắt cho bạn: Trong nhiều năm, tôi giới thiệu phương pháp Buteyko đã được thử nghiệm độ tin cậy và phổ biến nó cho bệnh nhân hen suyễn. Gần đây, tôi đã chuyển sang sử dụng các công trình của Patrick McKeown "Lợi thế của Oxy" (The Oxygen Advantage) cho một biến thể được cập nhật và đơn giản hóa hơn của phương pháp Buteyko. Đối với bệnh nhân COPD, tôi thích hệ thống BOD và giới thiệu cuốn sách "Chỉ cần Thở Ra" (Just Breathe Out) của Betsy Thomason. Để có cái nhìn tổng quan về các phương pháp thở, bao gồm cả phương pháp của Wim Hof, cuốn sách "Breath" của James Nestor là tốt nhất.
Hãy tìm hiểu thêm và tập luyện theo nhu cầu và mục tiêu của bạn. Tôi không có tiền sử về các vấn đề hô hấp, vì vậy, cá nhân tôi sử dụng kết hợp một số phương pháp: thở chậm qua mũi khi nghỉ ngơi, thở theo BOD khi hoạt động, và thỉnh thoảng thực hiện hai hiệp thở theo cách của Wim Hof để nâng cao khả năng chống chịu căng thẳng.
Theo Brandon LaGreca, The Epoch Times
Tân Minh biên dịch
Brandon LaGreca, LAc, MAcOM, là một chuyên gia châm cứu được cấp phép tại bang Wisconsin. Ông là tác giả của các cuốn sách "Ung thư và Bức xạ điện từ trường: Cách bảo vệ bản thân khỏi tác dụng gây ung thư ẩn giấu của ô nhiễm điện từ" và cuốn "Ung thư, Căng thẳng & Tư duy: Tập trung tâm lý để tạo sức mạnh trong Chữa trị và Phục hồi". Ông chia sẻ quan điểm của mình tại Blog Empowered Patient.
