Đối với các cơn đau cấp tính, nghiên cứu chỉ ra rằng, có thể sẽ tốt hơn nếu để cơ thể tự chữa lành.
Trong nhiều thập kỷ, các bác sĩ đã khuyên dùng thuốc chống viêm không steroid (NSAID), ví dụ như ibuprofen, để giảm viêm cấp tính. Nhưng liệu việc giảm đau ngắn hạn — và can thiệp vào quá trình chữa lành tự nhiên của cơ thể — có phải trả giá bằng đau mãn tính không?
Cơn đau do chấn thương nhẹ, chẳng hạn như bong gân mắt cá chân hoặc đau lưng, thường tự khỏi. Nhưng đối với một số người, các cơn đau cấp tính lại kéo dài và trở thành mãn tính.
Jeffrey Mogil, nhà khoa học thần kinh tại Đại học McGill, nói với The Epoch Times: “Việc điều trị tuân theo liệu trình chuẩn cho loại đau này có lẽ đang khiến vấn đề trở nên tồi tệ hơn, đó là những gì nghiên cứu cho thấy”.
Ngăn ngừa đau mãn tính ở giai đoạn đầu của viêm cấp tính
Chấn thương gây ra tình trạng viêm là có lý do và các nhà nghiên cứu đang nỗ lực tìm hiểu rõ hơn về vấn đề này.
Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Science Translational Medicine, tập trung xem xét 98 bệnh nhân bị đau lưng, trong thời gian ba tháng. Trong thời gian đó, một nửa đã bình phục hoàn toàn, trong khi nửa còn lại tiến triển thành đau vùng thắt lưng mãn tính. Sử dụng kỹ thuật giải trình tự RNA, các nhà nghiên cứu đã so sánh mức độ hoạt động của các tế bào miễn dịch giữa hai nhóm.
Họ phát hiện ra rằng bạch cầu trung tính, loại tế bào miễn dịch có vai trò nổi bật ở giai đoạn đầu của quá trình viêm, đóng vai trò duy trì tình trạng không bị đau của cơ thể. Bạch cầu trung tính giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng và sửa chữa các mô bị tổn thương.
Theo các nhà nghiên cứu, ở những người trong nhóm bị đau mãn tính, bạch cầu trung tính ít gây viêm ở giai đoạn đầu, còn sau đó, các tế bào viêm cũng có rất ít hoặc không có hoạt động viêm. Ngược lại, ở các những bệnh nhân hồi phục tốt, các gen lại hoạt động rất tích cực với các tế bào viêm.
Ông Mogil, tác giả cấp cao của bài báo, cho biết: “Bạch cầu trung tính thâm nhập khá sớm sau chấn thương, khởi động một quá trình mà sau đó sẽ có tác dụng ngăn ngừa cơn đau mãn tính. Và có lẽ bạn không nên ngăn chặn nó”.
Các nhà khoa học đã biết rằng thuốc chống viêm ức chế hoạt động của bạch cầu trung tính ở người và động vật. Tuy nhiên, mối liên hệ với cơn đau mãn tính đã bị bỏ qua vì các nghiên cứu trước đây không theo dõi bệnh nhân đủ lâu, không vượt quá giai đoạn giảm đau cấp tính ban đầu.
Eugene Aiello, một bác sĩ chỉnh hình và nhà nghiên cứu thần kinh, nói với The Epoch Times: “NSAID chắc chắn can thiệp vào quá trình này. Nhưng không phải tất cả mọi người trong nhóm [đau] mãn tính đều dùng NSAID. Cần nhiều nghiên cứu sâu hơn để xác định có điều gì khác đang ngăn cản bạch cầu trung tính hoàn tất quá trình sửa chữa”.
Nhận biết tình trạng viêm là tốt hay không tốt?
Thông thường có hai loại viêm: cấp tính và mãn tính. Để xác định xem tình trạng viêm đó có hữu ích hay không, chúng ta phải hiểu chúng khác nhau ra sao.
Viêm mãn tính kéo dài và lan tỏa khắp cơ thể. Nó trở thành vấn đề phiền phức hơn là nhiễm trùng hoặc chấn thương. Nó có thể dẫn đến các tình trạng nghiêm trọng hơn như bệnh tim hoặc thậm chí là ung thư.
Ngược lại, viêm cấp tính thì có ích – miễn là nó mạnh, không kéo dài và đặc hiệu tại một vị trí. Khi một dây chằng hoặc gân bị giãn hoặc rách, nó sẽ kích hoạt, thu hút máu, dịch và các tế bào miễn dịch tràn tới khu vực đó.
Brandon LaGreca, một bác sĩ châm cứu, có chứng nhận cấp quốc gia về Đông y, nói với The Epoch Times: “Sưng tấy là bản năng thông thái của cơ thể, làm tăng diện tích bề mặt, để các chất trung gian có khả năng chữa lành thâm nhập vào khu vực tổn thương”.
Bạch cầu trung tính là một phần của những đáp ứng đầu tiên này. Sự hiện diện của chúng là chìa khóa để loại bỏ các tổn thương và mảnh rác thải vụn thông qua dẫn lưu bạch huyết, tạo tiền đề cho các mô bị tổn thương được sửa chữa.
Đau và sưng là một thông điệp rõ ràng rằng “nhân viên cứu trợ y tế - paramedic” đang làm việc. Có thể giảm đau mà không làm cản trở quá trình viêm, là điều quan trọng, hỗ trợ quá trình chữa bệnh.
Ông Aiello nói: “Nếu bạn bị thương, một viên Advil để bớt khó chịu hoặc để ngủ được sẽ khác với việc uống 800 miligam Advil ba lần một ngày trong ba tuần. Dùng thuốc như vậy bạn có thể gặp vấn đề”.
Ông Mogil cho biết thêm: “Có nhiều cách để giảm đau mà không ngăn cản quá trình viêm, và cách nổi bật nhất trong số đó là Tylenol”.
Nhưng lạm dụng Tylenol, hoặc acetaminophen, sẽ gây ra những rủi ro khác, ví dụ như tổn thương gan.
Xem xét lại phương pháp điều trị tiêu chuẩn cho cơn đau cấp tính
Dựa trên nghiên cứu ban đầu của họ, ông Mogil và các nhà nghiên cứu khác đã đưa ra giả thuyết rằng việc ức chế phản ứng viêm ban đầu của cơ thể sẽ dẫn đến chứng đau mãn tính. Họ mở rộng nghiên cứu bằng một thử nghiệm, trong đó những con chuột có bàn chân bị thương, một số được cho dùng thuốc chống viêm (thông thường - không cần kê đơn), còn số khác được cho chỉ dùng nước muối sinh lý.
Mặc dù những con chuột trong nhóm dùng thuốc, lúc ban đầu, có ít triệu chứng đau hơn do phản ứng viêm của chúng đã yếu đi, nhưng cuối cùng, cơn đau quay trở lại và trở thành mãn tính. Đối với những con chuột được tiêm nước muối, chỉ cần một nửa thời gian để cơn đau giảm đi và sau đó chúng không còn đau nữa.
Để xem liệu giả thuyết của họ có thể áp dụng được cho con người hay không, các nhà nghiên cứu đã thực hiện một phân tích riêng với các bệnh nhân ở Anh. Những người bị đau lưng cấp tính mà đã dùng thuốc chống viêm thì nguy cơ bị đau lại sau 2 đến 6 năm cao hơn khoảng 70%. HIện tượng này không quan sát thấy ở những người dùng acetaminophen hoặc thuốc chống trầm cảm.
Trong khi các nhà nghiên cứu liên kết việc chống viêm giai đoạn đầu với sự hình thành cơn đau mãn tính, thì quan điểm y học chính thống đã tồn tại hàng thập kỷ sẽ không dễ bị lật đổ chỉ bởi một nghiên cứu duy nhất. Cần thiết có thêm các thử nghiệm lâm sàng khác để điều đó có thể xảy ra. Nhưng có được tài trợ là việc khó khăn.
Ông Mogil, tuy nhiên, lưu ý rằng không nên nhầm lẫn những phát hiện này với việc sử dụng NSAID cho các bệnh mãn tính, trong đó, cần thiết phải giảm viêm.
Các biện pháp để phối hợp với phản ứng kháng viêm tự nhiên của cơ thể
Làm thế nào chúng ta có thể làm tăng cường thêm quá trình chữa bệnh tự nhiên của cơ thể, qua đó đảm bảo đạt được sự phục hồi hoàn toàn? Trong hàng ngàn năm, Y học cổ truyền Trung Quốc (TCM) đã sử dụng nhiều phương pháp để điều trị các vết thương cấp tính.
Theo ông LaGreca, TCM tập trung vào việc kích thích tăng cường tuần hoàn đến vùng bị thương, phục hồi khả năng vận động, phục hồi chức năng, đồng thời tăng cường quá trình chữa lành tự nhiên của cơ thể.
Ông nói: “Chúng tôi khuyến khích để cho quá trình viêm tự chữa lành, thay vì ngăn chặn nó”.
Có thể kết hợp sử dụng các phương pháp của TCM để phối hợp chứ không chống lại viêm cấp tính.
Thực hành vận động nhẹ nhàng
Sưng, nóng, đỏ, đau, có thể kéo dài từ một đến ba ngày sau chấn thương. Mặc dù nghỉ ngơi là quan trọng nhưng nghỉ ngơi quá nhiều sẽ khiến cơ thể suy yếu, làm chậm quá trình lành vết thương. Nghỉ ngơi nên được cân bằng với vận động nhẹ nhàng trong khả năng chịu đau của mỗi người.
Ông Aiello nói: “Điều này phụ thuộc vào mỗi chấn thương cụ thể, nhưng có thể thận trọng thử vận động và kéo giãn nhẹ nhàng ngay sau chấn thương”.
Vận động nhẹ nhàng trong phạm vi có thể, đi bộ và xoay khớp từ từ, ngăn ngừa cứng khớp, thúc đẩy tuần hoàn giúp bảo trì sức khỏe của gân và dây chằng. Điều này cũng hỗ trợ sự vận chuyển của dịch trong hệ thống bạch huyết.
Ông LaGreca nói: “Lấy ví dụ, khi bị bong gân mắt cá chân, bạn sẽ không muốn bước đi tạo nhiều sức ép lên đó, nhưng có thể bắt đầu vận động bằng cách xoay mắt cá chân một cách nhẹ nhàng”.
Khi đau và sưng giảm bớt, có thể cẩn thận tăng dần vận động cho đến khi đạt được thói quen tập thể dục đều đặn.
Ông Aiello cho biết: “Áp lên dây chằng một lượng tải nhỏ sẽ giúp mô mới phát triển trở lại đúng cách”.
Lý tưởng nhất là việc này được thực hiện với hỗ trợ của chuyên gia vật lý trị liệu hoặc huấn luyện viên thể thao.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, tập thể dục và các biện pháp vật lý trị liệu có hiệu quả đối với những trường hợp đau cơ xương khớp, chẳng hạn như đau thắt lưng.
Sử dụng các biện pháp không dùng thuốc
Dinh dưỡng có thể hỗ trợ giảm đau cấp tính. Ông Aiello cho biết: “Phản ứng miễn dịch cần nhiên liệu từ các chất dinh dưỡng và cần nhiều chất chống oxy hóa, vì chìa khóa để vượt qua cơn đau chính là việc bạch cầu trung tính làm sạch các mô bị tổn thương. Các mảnh vụn thải đó chính là nguyên nhân gây ra đau”.
Gừng, nghệ, capsaicin và rễ cây Valerian đều được chứng minh là các thuốc giảm đau tự nhiên hiệu quả.
Theo ông LaGreca, nhiều loại thảo dược Trung Quốc cũng có thể dùng bôi ngoài da tại chỗ để giảm đau. Châm cứu hoặc bấm huyệt là một trong những phương pháp giảm đau trực tiếp nhất, đồng thời thúc đẩy tuần hoàn, tăng dẫn lưu bạch huyết.
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng châm cứu là phương pháp điều trị hiệu quả các chấn thương thể thao như căng cơ, bong gân và sưng cơ. Một thử nghiệm ngẫu nhiên có nhóm chứng được công bố trên Tạp chí American Journal of Emergency Medicine cho thấy rằng châm cứu hiệu quả hơn, giảm đau nhanh hơn và có ít tác dụng phụ hơn so với morphin tiêm tĩnh mạch.
Các nghiên cứu về bấm huyệt đã chỉ ra rằng việc dùng lực để kích thích các điểm huyệt cụ thể cũng có thể làm giảm cơn đau cấp tính. Bấm huyệt có thể dễ dàng tự thực hiện.
Dùng chườm nóng hơn là dùng nước đá
Từ góc độ Y học cổ truyền, nhiệt làm tăng lưu thông máu. Ông LaGreca khuyến nghị nên chườm nước ấm với muối Epsom “để kích thích tuần hoàn và hỗ trợ quá trình này”.
Ngược lại, lạnh làm chậm vận động và làm suy giảm lưu thông máu cũng như các chất dịch.
Ông LaGreca nói: “Chườm đá có thể làm giảm sưng tấy khiến cảm thấy dễ chịu hơn, nhưng sưng tấy xuất hiện ở đó là có lý do”.
Nước đá thậm chí có thể làm chậm quá trình lành vết thương.
Tiến sĩ Gabe Mirkin, người đã giới thiệu phương pháp R.I.C.E.—nghỉ ngơi (Rest), chườm đá (Ice), ép (Compression), nâng cao chi/tay/chân (Elevation)—cho giới y học thể thao năm 1978, đã sửa đổi khuyến nghị của mình vào năm 2015.
Ông viết: “Cả chườm đá lẫn nghỉ ngơi hoàn toàn đều không giúp ích, thay vào đó có thể trì hoãn việc tự chữa lành của cơ thể”.
Ngủ sâu
Mặc dù không nên nghỉ ngơi kéo dài nhiều giờ nhưng giấc ngủ sâu lại rất quan trọng để phục hồi chấn thương.
Trong giai đoạn ngủ sâu, tuyến Yên sẽ tiết ra các hormone tăng trưởng kích thích quá trình sửa chữa và phát triển cơ bắp. Khi cơ thể đang chữa lành chấn thương, hormon tăng trưởng cần phải được giải phóng với số lượng lớn hơn.
Cần có thời gian để chữa lành các tổn thương và cũng cần sự tin tưởng vào quá trình tự nhiên của cơ thể.
Ông LaGreca nói: “Chúng ta cần làm những việc để thúc đẩy quá trình chữa lành đó”.
Còn ông Aiello nói thêm: “Viêm không phải lúc nào cũng xấu. Biết cách sử dụng nó để đạt được tự chữa lành bệnh hoàn toàn sẽ có thể ngăn ngừa các vấn đề lâu dài hơn về sau”.
Theo The Epoch Times
Quân Dương biên dịch
Tác giả: Cara Michelle Miller
Cara Michelle Miller là một cây viết tự do và là nhà giáo dục sức khỏe toàn diện. Cô đã giảng dạy tại Trường Cao đẳng Khoa học và Y tế Thái Bình Dương ở New York trong 12 năm và đã dẫn dắt các cuộc hội thảo về truyền thông cho sinh viên kỹ thuật tại The Cooper Union. Hiện giờ, cô viết bài tập trung vào chăm sóc tích hợp và các mô hình phương thức toàn diện.
