Hơn 70.000 tuabin gió đang hoạt động trên khắp Hoa Kỳ. Hiện tại, chính phủ Hoa Kỳ tiếp tục phê duyệt các dự án gió ngoài khơi như một phần trong quá trình chuyển đổi sang năng lượng sạch.
Tuy nhiên, khi tua-bin gió quay, chúng không chỉ tạo ra điện mà còn tạo ra cả sóng hạ âm.
Tiến sĩ - Bác sĩ Ursula Bellut-Staeck, tác giả khoa học đã nghiên cứu về tác động sức khỏe của sóng hạ âm trong nhiều năm, cho rằng sự phát triển này thể hiện “một vấn đề lớn đối với tất cả các dạng sinh vật”, bao gồm cả con người.
Cô đã xem sóng hạ âm như một tác nhân gây căng thẳng ở cấp độ tế bào kể từ năm 2015 và xuất bản một bài báo vào năm 2023 về cách sóng hạ âm ảnh hưởng đến vi tuần hoàn và tế bào nội mô.
Không nghe được nhưng có tác động
Hạ âm được định nghĩa là sóng âm thanh có tần số dưới 20 hertz (Hz). Tần số của âm thanh càng thấp thì bước sóng của nó càng lớn và càng khó che chắn. Sóng hạ âm có thể xuyên qua tường, con người và động vật.
“Với các tuabin gió ngày càng lớn hơn, tần số ngày càng thấp hơn. Điều này làm cho sóng hạ âm trở nên rắc rối và nguy hiểm hơn”, Tiến sĩ Bellut-Staeck nói với The Epoch Times.
Tua bin gió ngày nay đạt tần số thấp tới 0,25 Hz. Bước sóng của tần số này chỉ dưới 0,86 dặm.
Sóng hạ âm còn có một tính năng đặc biệt khác. Con người thường không thể nghe được tần số dưới 16 Hz, được gọi là ngưỡng nghe thấp hơn. Nói cách khác, chúng ta không thể nghe thấy nhiều âm thanh do tua-bin gió phát ra.
Tuy nhiên, chúng ta có thể cảm thấy chúng trong cơ thể mình như tiếng vo ve, giống như loa phóng thanh. Tần số càng thấp thì mức áp suất âm thanh (tức là âm lượng) phải càng cao để cảm nhận hoặc nghe thấy nó.
Tuy nhiên, Tiến sĩ Bellut-Staeck cho biết, các lực cơ học phát ra từ tần số âm thanh không nghe được có thể ảnh hưởng đến cấu trúc tế bào và màng.
Truyền qua không khí và mặt đất
Tua bin gió tạo ra sóng hạ âm khi cánh quạt lướt qua cột buồm. Cánh quạt đẩy khối không khí lớn về phía trước, sau đó khối không khí này bị gián đoạn ở cột buồm.
Khi đó sóng hạ âm không chỉ được truyền qua không khí mà còn truyền qua mặt đất qua tháp và có thể xuyên qua các ngôi nhà. Do đó, các tòa nhà không có tác dụng bảo vệ.
Tiến sĩ Bellut-Staeck cho biết: “Ngược lại: Hạ âm trên không và trên mặt đất có thể tăng lên đáng kể trong nhà”.
Tác động lên tế bào nội mô
Sóng hạ âm cũng có thể ảnh hưởng đến vi tuần hoàn, sự lưu thông máu của mạng lưới mao mạch mịn nơi oxy và chất dinh dưỡng đi vào các mô xung quanh.
Chính xác hơn, chính các tế bào nội mô nằm ở thành trong của mao mạch sẽ phản ứng với sóng hạ âm, Tiến sĩ Ursula Bellut-Staeck cho biết.
Cô đã nghiên cứu về vi tuần hoàn và tế bào nội mô từ năm 2004. Ngoài chức năng vận chuyển protein, những tế bào này còn có nhiều chức năng quan trọng như ức chế viêm và kiểm soát huyết áp.
Trong một nghiên cứu trên chuột kiểm tra tác động của sóng hạ âm, các nhà nghiên cứu nhận thấy sưng tấy nội mô và tổn thương màng tế bào bên ngoài trong vòng ba giờ sau khi tiếp xúc với sóng hạ âm với tần số 8 Hz.
Tiến sĩ Bellut-Staeck cho biết: “Kể từ khoảng năm 2015, người ta đã nhận thấy rằng những người tiếp xúc với sóng hạ âm và rung động từ các thiết bị phát kỹ thuật đã xuất hiện các triệu chứng tương ứng với chứng rối loạn vi tuần hoàn”. Hiệu ứng này đặc biệt đáng chú ý sau khi các tuabin gió nhỏ hơn được thay thế bằng các tuabin lớn hơn.
Theo nghiên cứu được trích dẫn trên tạp chí Bác sĩ Gia đình Canada, các tác dụng phụ được báo cáo của tuabin gió công nghiệp bao gồm yếu sức, chóng mặt, đau đầu, các vấn đề về tập trung và trí nhớ, áp lực tai, rối loạn nhịp tim và rối loạn giấc ngủ.
Nhiều loài động vật cũng đã phản ứng với tuabin gió. Người ta quan sát thấy chúng rời khỏi khu vực lân cận các tuabin gió.
Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Báo cáo Khoa học cho thấy nhiều loài chim và động vật có vú tránh các trang trại gió và khu vực xung quanh, ảnh hưởng đến mô hình phân bố và di cư. Những động vật sống ở địa điểm như ngựa, bò và thú cưng được cho là đã có những thay đổi về hành vi, bao gồm cả dấu hiệu căng thẳng.
Bác sĩ Bellut-Staeck lưu ý rằng “các triệu chứng ở động vật không thể [gán cho] hiệu ứng nocebo,” như cách mà các nhà chức trách vẫn thường đề cập.
Ngược lại với hiệu ứng placebo (hiệu ứng giả dược), hiệu ứng nocebo mô tả tác động tiêu cực đến sức khỏe do kỳ vọng về những hậu quả tiêu cực.
Tiến sĩ Bellut-Staeck chỉ ra rằng các hệ thống kỹ thuật khác cũng phát ra sóng hạ âm và có thể gây ra những vấn đề lớn. Ví dụ, trong hoặc gần khu dân cư, điều này áp dụng cho máy bơm nhiệt, nhà máy khí sinh học và tua bin khí.
Tuy nhiên, cô cho rằng các tuabin gió lớn sẽ gây ra những hậu quả sâu rộng nhất đối với môi trường và đa dạng sinh học - chính xác là do số lượng và kích thước ngày càng tăng của chúng.
"Những tác nhân gây căng thẳng tần suất thấp mãn tính và xung đột như vậy không thể đem ra so sánh với ô nhiễm infrasound tự nhiên [như sóng biển lớn và gió mạnh]", cô nói.
Cái chết của cá voi có liên quan đến nhau không?
Vào năm 2023, dữ liệu chính thức tiết lộ sự gia tăng số lượng cá voi mắc cạn và chết dọc Bờ Đông Hoa Kỳ.
Có một mối liên hệ về thời gian và địa lý giữa tỷ lệ tử vong vượt mức này và cuộc khảo sát địa chất được thực hiện để mở rộng năng lượng gió ngoài khơi.
Kết quả là 30 thị trưởng New Jersey đã ký một bản kiến nghị yêu cầu các dân biểu giúp tạm dừng các hoạt động mở rộng điện gió ngoài khơi cho đến khi có thể tiến hành một cuộc điều tra đầy đủ.
Mặc dù vậy, Cơ quan Khí quyển và Đại dương Quốc gia Hoa Kỳ đã tuyên bố: “Không có mối liên hệ nào được biết đến giữa cái chết của cá voi lớn và các hoạt động gió ngoài khơi đang diễn ra”.
Nhưng Tiến sĩ Bellut-Staeck vẫn lo ngại về âm thanh tần số thấp và độ rung của tiếng ồn tàu thuyền cũng như các âm thanh khác.
Trong đại dương, âm thanh di chuyển với tốc độ 0,91 dặm/giây - nhanh hơn bốn lần so với trong không khí. Do đó, độ sâu của đại dương không có tác dụng bảo vệ khỏi âm thanh.
Tiến sĩ Bellut-Staeck cho biết: “Nó không chỉ ảnh hưởng đến khả năng định hướng mà còn ảnh hưởng đến việc điều chỉnh các chức năng quan trọng của cơ thể. Hậu quả đối với các loài động vật ở đây còn là thiếu năng lượng, viêm nhiễm mãn tính, gián đoạn sinh sản, tử vong quá mức và suy giảm số lượng”.
Căng thẳng rung động
Khi tất cả các sinh vật phản ứng với sóng hạ âm, Tiến sĩ Bellut-Staeck nhấn mạnh rằng “chúng ta có thể gặp phải một mối đe dọa lớn mà trước đây chưa nhận ra đối với toàn bộ đa dạng sinh học”.
Tiến sĩ Bellut-Staeck, người thực hiện nghiên cứu ở Đức, nơi năng lượng gió là nguồn đóng góp lớn nhất cho lưới điện, đề xuất rằng âm thanh sâu và độ rung có thể hoạt động như một yếu tố gây rung động lên các tế bào nội mô.
Vì nhiều chức năng quan trọng đòi hỏi các tế bào nội mô còn nguyên vẹn, nên tổn thương nội mô có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng, bao gồm góp phần gây lão hóa mạch máu và xơ vữa động mạch.
Tuy nhiên, Cơ quan Môi trường Liên bang Đức nói với The Epoch Times rằng họ chưa tìm thấy bất kỳ bằng chứng nào cho thấy sóng hạ âm từ tuabin gió gây ra những ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và “việc sóng hạ âm phát ra từ tuabin gió ảnh hưởng đến các tế bào nội mô như thế nào vẫn chưa được chứng minh một cách khoa học”.
Nghiên cứu quốc tế cho thấy tác hại
Tiến sĩ Bellut-Staeck cho biết hiện tại không có nghiên cứu nào minh họa hoặc chứng minh rõ ràng nguy cơ của sóng hạ âm, vì hầu hết các nghiên cứu đều tập trung vào âm thanh hoặc âm thanh nghe được.
Tuy nhiên, những nghiên cứu ban đầu về tác động của sóng hạ âm cho thấy có thể có những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Bệnh môi trường kết luận rằng có khả năng cao là những người sống gần các tuabin gió công nghiệp sẽ chịu nhiều tổn hại về sức khỏe do lo lắng, căng thẳng và mất ngủ do tiếp xúc với sóng hạ âm và các khí thải khác.
Một nghiên cứu của Đức cũng xác định tác động độc hại của việc tiếp xúc với sóng hạ âm ở cấp độ tế bào.
Một nghiên cứu khác, được công bố trên PLoS ONE, ghi lại những thay đổi trong hoạt động của não sau khi tiếp xúc với kích thích sóng hạ âm.
Những nghiên cứu này nhấn mạnh sự cần thiết phải nghiên cứu sâu hơn và hiểu rõ hơn về tác động của sóng hạ âm.
Theo Maurice Forgeng - The Epoch Times
Chấn Hưng
