Các gã khổng lồ công nghệ đang thể hiện những cam kết với khu vực Đông Nam Á giữa lúc đầu tư quốc tế dịch chuyển ra khỏi Trung Quốc.
Môi trường chính trị và kinh tế của Trung Quốc đang trong tình trạng suy thoái khi các cuộc đối đầu địa chính trị với các nước phương Tây ngày càng gia tăng. Điều này đã dẫn đến sự dịch chuyển đáng kể trong đầu tư nước ngoài từ điểm đến Trung Quốc sang Đông Nam Á. Gần đây, những gã khổng lồ công nghệ như Apple và Microsoft đã có chuyến thăm Đông Nam Á, cam kết đầu tư hàng tỷ USD để phát triển trí tuệ nhân tạo (AI) và cơ sở hạ tầng đám mây trong khu vực.
Hướng về Đông Nam Á
Trong vài tháng qua, đại diện của những gã khổng lồ công nghệ như Apple, Microsoft và NVIDIA đã đến thăm Đông Nam Á, gặp gỡ lãnh đạo các nước như Indonesia, Malaysia và Thái Lan và đề xuất các kế hoạch đầu tư quy mô lớn.
Đầu tháng này, Giám đốc điều hành Microsoft Satya Nadella đã công bố khoản đầu tư 2,2 tỷ USD vào Malaysia để phát triển cơ sở hạ tầng đám mây và AI sau chuyến thăm Malaysia, Indonesia và Thái Lan. Điều này đánh dấu khoản đầu tư lớn nhất của Microsoft vào Malaysia trong 32 năm. Ông Nadella cũng công bố khoản đầu tư 1,7 tỷ USD vào Indonesia vào cuối tháng trước để cung cấp cơ hội đào tạo và việc làm về AI cho 840.000 người.
Vào ngày 7/5, Amazon đã công bố kế hoạch đầu tư thêm 9 tỷ USD vào Singapore trong 4 năm tới để mở rộng cơ sở hạ tầng đám mây.
Đồng thời, Apple đã trải qua sự sụt giảm doanh số bán hàng tại Trung Quốc. Vào tháng 4, CEO Tim Cook của Apple đã đến thăm Việt Nam, Indonesia và Singapore, gặp gỡ các Thủ tướng và công bố các khoản đầu tư mới. Theo báo cáo của công ty, bất chấp sự sụt giảm tổng doanh số toàn cầu, doanh thu của Apple tại Indonesia vẫn đạt mức cao lịch sử.
Trước đó, NVIDIA cũng đã lên kế hoạch đầu tư vào các quốc gia như Việt Nam và Malaysia. Vào năm 2023, NVIDIA đã đạt được thỏa thuận với YTL Power International BHD của Malaysia để giới thiệu siêu máy tính nhanh nhất Malaysia do NVIDIA YTL sản xuất vào giữa năm 2024. Vào ngày 19/3, YTL thông báo rằng họ sẽ triển khai siêu máy tính AI nhanh nhất thế giới, với Grace Blackwell Superchips của NVIDIA, tại Johor, Malaysia để tăng tốc phát triển AI tạo sinh.
Theo báo cáo của công ty tư vấn quản lý Kearney, việc tăng tốc áp dụng AI ở Đông Nam Á dự kiến sẽ mang lại tăng trưởng kinh tế khoảng 1 nghìn tỷ USD cho khu vực vào năm 2030.
Tầng lớp trung lưu Đông Nam Á đang nổi lên
Với tổng dân số 678 triệu người, Đông Nam Á là một trong những khu vực trên thế giới có mức tăng dân số ròng cao nhất toàn cầu và có dân số trẻ đáng kể. Trong những năm gần đây, mối quan tâm mạnh mẽ của thế hệ trẻ đối với truyền phát video, mua sắm trực tuyến và AI tạo sinh đã thúc đẩy sự phát triển AI nhanh chóng trong khu vực. Google, Temasek và Bain & Company ước tính trong báo cáo năm 2023 rằng thị trường dịch vụ liên quan đến Internet tại khu vực địa phương sẽ tăng hơn gấp đôi lên 600 tỷ USD.
Đông Nam Á cũng có thị trường rộng lớn về điện tử và dịch vụ trực tuyến. Đến năm 2030, ước tính khoảng 65% người dân Đông Nam Á sẽ trở thành tầng lớp trung lưu, thúc đẩy sức mua của họ.
Ông Tạ Điền (Frank Tian Xie), giáo sư kinh doanh tại Đại học Nam Carolina Aiken nói với The Epoch Times rằng khi vốn quốc tế chuyển sang Đông Nam Á, tầng lớp trung lưu trong khu vực sẽ tăng lên, thu nhập của người lao động sẽ tăng và những tiến bộ công nghệ sẽ theo sau.
Ông nói: “Do đó, các công ty như Apple, NVIDIA và Microsoft đang đầu tư vào các quốc gia này vì lực lượng lao động và tầng lớp trung lưu đang nổi lên của họ”.
Thế mạnh của Đông Nam Á
Theo dữ liệu do Cục Quản lý Ngoại hối Nhà nước Trung Quốc công bố vào ngày 18/2, dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Trung Quốc năm 2023 đã giảm xuống mức thấp nhất trong 30 năm, giảm 81,7% so với năm 2022.
Ông Henry Wu, một học giả kinh tế vĩ mô người Đài Loan và nhà kinh tế trưởng tại AIA Capital, nói với The Epoch Times rằng có bốn lý do chính khiến đầu tư toàn cầu đang chuyển sang Đông Nam Á.
Nguyên nhân đầu tiên là yếu tố địa chính trị. Ông Wu cho rằng Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) coi Đông Nam Á là sân sau của mình, hướng tới mục đích kiểm soát khu vực bên cạnh Đài Loan. Hoa Kỳ tìm cách giành ảnh hưởng ở Đông Nam Á để kiềm chế ĐCSTQ, biến khu vực này trở thành chiến trường quan trọng trong cuộc cạnh tranh Mỹ-Trung.
Lý do thứ hai là lợi thế dân số. Trung Quốc từng được hưởng lợi thế về nhân khẩu học, nhưng tỷ lệ sinh giảm và số người thiệt mạng đáng kể trong đại dịch COVID-19 đã làm giảm bớt lợi thế này. Dân số Đông Nam Á gần bằng dân số Trung Quốc, mang lại lợi thế về nhân khẩu học và lực lượng lao động cạnh tranh.
Lý do thứ ba là sự phát triển của tầng lớp trung lưu. Ông Wu đề cập rằng nếu tầng lớp trung lưu ở Đông Nam Á phát triển do sự chuyển dịch sản xuất khỏi Trung Quốc, quy mô kinh tế của khu vực có thể thách thức và có khả năng vượt qua Trung Quốc trong tương lai.
Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng là yếu tố kinh tế. Dưới sự lãnh đạo của Mỹ, Nhật Bản có thể tăng cường đầu tư vào Đông Nam Á. Nhận thấy xu hướng này, Samsung đến từ Hàn Quốc đã đầu tư mạnh vào Việt Nam, cùng với các công ty từ Đài Loan, châu Âu và Hoa Kỳ tham gia, tạo ra làn sóng đầu tư bùng nổ nhằm nhanh chóng lấp đầy khoảng trống sản xuất mà Trung Quốc để lại.
-
- Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen (giữa) xem xét dây chuyền lắp ráp xe máy điện khi bà đến thăm nhà máy sản xuất Selex Motors tại Hà Nội vào ngày 20/7/2023. (Ảnh: NHAC NGUYEN/AFP via Getty Images)
Đông Nam Á rời xa Trung Quốc?
Do ý nghĩa địa chính trị, Đông Nam Á đang trở thành tâm điểm cạnh tranh về kinh tế, quân sự và tài nguyên. Tham vọng của ĐCSTQ trong khu vực, thông qua các sáng kiến như Sáng kiến Vành đai và Con đường, đang phải đối mặt với những thách thức toàn cầu ngày càng tăng.
Từ năm 2018 đến năm 2022, Hoa Kỳ dẫn đầu vốn đầu tư toàn cầu vào Đông Nam Á với 74,3 tỷ USD, trong khi Trung Quốc theo sau với 68,5 tỷ USD đầu tư.
Ông Tạ Điền cho rằng ĐCSTQ đang gặp bất lợi ở Đông Nam Á vì Trung Quốc đã thua trong lĩnh vực sản xuất cấp thấp hơn trong khi vẫn yếu ở các lĩnh vực công nghệ cao.
Ông nói: “ĐCSTQ chủ yếu dựa vào việc đánh cắp công nghệ của Mỹ”. “Khi họ thất bại trong hoạt động gián điệp, lĩnh vực công nghệ cao [của Trung Quốc] sẽ trì trệ. Vì vậy, Trung Quốc đang tìm cách đẩy hàng hóa cấp thấp hơn vào Đông Nam Á. Tuy nhiên, các nước Đông Nam Á có thể ngày càng tự sản xuất hàng hóa, giảm sự phụ thuộc vào hàng nhập khẩu của Trung Quốc”.
Ông Wu nhấn mạnh sự khác biệt chiến lược giữa Trung Quốc và các cường quốc toàn cầu khác trong sự hiện diện tại Đông Nam Á, lưu ý rằng mô hình kinh tế của Trung Quốc cạnh tranh trực tiếp với các nền kinh tế định hướng xuất khẩu của Đông Nam Á. Các khoản đầu tư của Trung Quốc thường nhằm mục đích lách thuế quan của Mỹ bằng cách chuyển sản xuất sang Đông Nam Á. Tuy nhiên, các nước Đông Nam Á thích đầu tư từ Nhật Bản, Đài Loan, Hàn Quốc, Hoa Kỳ và châu Âu, những nơi cung cấp công nghệ và vốn tiên tiến.
Tầm quan trọng chiến lược của Biển Đông càng làm phức tạp thêm tình hình, vì sự hung hăng của ĐCSTQ đã thách thức quyền tự do hàng hải trong vùng biển. Những xung đột gần đây về chủ quyền ở Biển Đông đã khiến căng thẳng leo thang, với việc Hoa Kỳ coi khu vực này là khu vực then chốt để kiềm chế ĐCSTQ.
Ông Wu nói thêm: “Nếu Hoa Kỳ và Nhật Bản tham gia, các nước Đông Nam Á có thể rời xa ĐCSTQ và dựa nhiều hơn vào Hoa Kỳ và Nhật Bản”.
Theo The Epoch Times
Bảo Nguyên biên dịch
