Theo chuyên gia, các công ty muốn tham gia vào thị trường Trung Quốc thường phải đánh đổi rất nhiều trong khi không nhận lại được gì.
Chính quyền Trung Quốc dường như đã sẵn sàng phê duyệt phần mềm tự lái hoàn toàn (FSD) cho xe điện Tesla, nhưng quyết định này có thể không đem lại lợi ích mà CEO Tesla và doanh nhân tỷ phú Elon Musk đang mong đợi.
Ông Musk đã đến thăm Trung Quốc vào cuối tuần và cổ phiếu Tesla đã tăng vọt vào thứ 2 (29/4) khi có thông tin rằng chính quyền Trung Quốc đã tạm chấp thuận việc triển khai công nghệ FSD cho ô tô Tesla trên khắp đất nước này.
Bất chấp tin tức này, Tiến sĩ Gabriel Scheinmann vẫn hoài nghi rằng việc phê duyệt của FSD sẽ cải thiện triển vọng dài hạn của Tesla.
Ông Scheinmann, nhà phân tích chính sách đối ngoại và giám đốc điều hành của Hiệp hội Alexander Hamilton (AHS), phỏng đoán ông Musk có thể coi việc phê duyệt công nghệ FSD ở Trung Quốc là một bước phát triển “quan trọng” sau khi Tesla báo cáo doanh số bán hàng sụt giảm và mức lợi nhuận thấp hơn kỳ vọng vào tháng này.
Tuy nhiên, ông Scheinmann nói với chương trình “Tiêu điểm Trung Quốc” của NTD rằng các công ty Mỹ khác hy vọng đạt được tiến bộ tại thị trường Trung Quốc đã có nguy cơ bị mất đi quyền sở hữu trí tuệ và quyền tự chủ của công ty trong khi không nhận lại được gì mấy.
Nhà phân tích chính sách đối ngoại cho biết: “Nếu ông Musk thành công, ông ấy sẽ là ngoại lệ đối với rất nhiều trường hợp mà chúng ta đã thấy trước đây”.
Ông Scheinmann cho biết các công ty Mỹ thường bị thu hút bởi Trung Quốc với hy vọng có thể giảm chi phí sản xuất và bán sản phẩm của họ ở một thị trường lớn hơn quê nhà.
“Về cơ bản, điều mà chúng ta phát hiện ra mỗi lần là những công ty này - và bây giờ tôi nghĩ rằng ngày càng có nhiều lời khai từ những công ty này về những nỗ lực trong quá khứ của họ - về cơ bản, những công ty này nói rằng họ đã bị lợi dụng, rằng họ thực sự đặc biệt đã đánh mất bản chất độc quyền về công nghệ của mình, rằng họ buộc phải thực hiện một số thỏa hiệp và quyết định kinh doanh nhất định nhằm hạn chế lợi nhuận của chính họ theo những cách mà họ sẽ không bao giờ phải làm như vậy ở Hoa Kỳ, hoặc ở các nền dân chủ phương Tây”, ông Scheinmann nói.
Cổ phiếu của Tesla Inc. đã tăng mạnh trong phiên giao dịch chiều thứ 2, kết thúc ngày với mức tăng hơn 15% - mức tăng lớn nhất trong một ngày kể từ tháng 2/2020. Tính từ đầu năm đến nay, cổ phiếu Tesa vẫn giảm 26%.
Nhiều vấn đề đan xen
Ông Scheinmann lưu ý rằng những nỗ lực của ông Musk nhằm giữ Tesla được các cơ quan quản lý Trung Quốc ưu ái có thể tạo ra một bức tranh phức tạp cho nhiều dự án kinh doanh khác của vị tỷ phú. Nhà phân tích chính sách đối ngoại lưu ý về sự phản đối gần đây của ông Musk đối với một đạo luật của Hoa Kỳ, thứ sẽ buộc ứng dụng mạng xã hội TikTok phải bị thoái vốn khỏi quyền sở hữu của người Trung Quốc.
Nhắc lại những lo ngại do Hạ nghị sĩ Thomas Massie (Cộng hòa - Kentucky) nêu ra, ông Musk đã lập luận trong một bài đăng ngày 12/3 trên nền tảng truyền thông xã hội X của mình (trước đây gọi là Twitter) rằng luật thoái vốn TikTok không chỉ là về việc điều tiết một nền tảng mà còn là về hoạt động kiểm duyệt chung và sự kiểm soát của chính phủ Hoa Kỳ.
Một số người chỉ trích luật thoái vốn TikTok đã nêu lên lo ngại về cách luật xác định khi nào một ứng dụng truyền thông xã hội có thể bị coi là “bị đối thủ nước ngoài kiểm soát” và buộc phải thoái vốn khỏi quyền sở hữu hiện tại.
Luật quy định rõ rằng một ứng dụng có thể bị buộc phải thoái vốn khỏi quyền sở hữu nếu ứng dụng đó có địa chỉ thường trú hay trụ sở chính ở tại Trung Quốc, Nga, Iran hoặc Bắc Triều Tiên, hoặc được tổ chức theo luật pháp trong nước của các nước trên, hoặc nếu là một công ty trong đó có một cá nhân, tổ chức hoặc sự kết hợp các cá nhân hoặc tổ chức ở các quốc gia nói trên với tổng tỷ lệ sở hữu từ 20% trở lên.
Tuy nhiên, luật cũng quy định một ứng dụng có thể bị buộc phải thoái vốn khỏi chủ sở hữu nếu nó được coi là “phụ thuộc vào sự chỉ đạo hoặc kiểm soát của một cá nhân hoặc tổ chức nước ngoài”, một tiêu chuẩn ít rõ ràng hơn theo một số nhà phân tích pháp lý.
Tổng thống Joe Biden đã nói, trong một cuộc trao đổi vào tháng 11/2022, rằng việc mua Twitter của ông Musk là “đáng được xem xét” sau khi một phóng viên hỏi liệu mối quan hệ hợp tác của ông Musk với các chủ doanh nghiệp nước ngoài trong quá trình mua lại có làm dấy lên bất kỳ lo ngại nào về an ninh quốc gia của Hoa Kỳ hay không.
Trong khi ông Musk có thể lo ngại về tác động của luật thoái vốn TikTok đối với quyền tự do ngôn luận và hoạt động vận hành của X, ông Scheinmann cho biết chủ sở hữu Tesla và X có thể có những động cơ phức tạp hơn.
-
- Logo X mới phía trước logo con chim Twitter ở Washington, Mỹ, vào ngày 24/7/2023. (Ảnh: Stefani Reynolds/AFP qua Getty Images)
Trước khi mua lại Twitter, ông Musk đã chỉ trích việc kiểm duyệt nội dung của nền tảng này và trình bày nỗ lực giành được quyền kiểm soát ứng dụng này như một chiến thắng cho hoạt động tự do ngôn luận. Tuy nhiên, ông Scheinmann cho rằng ông Musk có thể được hưởng lợi từ việc loại bỏ một nền tảng truyền thông xã hội cạnh tranh (TikTok), nếu X là hoạt động kinh doanh duy nhất mà ông cân nhắc.
“Việc này [chống lại việc thoái vốn TikTok và lệnh cấm tiềm tàng] thực sự có thể đi ngược lại lợi ích kinh doanh của chính ông ấy với X hoặc Twitter, nhưng tôi nghi ngờ rằng vì các doanh nghiệp có mối liên kết với nhau nên nếu ông ấy ủng hộ dự luật, điều đó có thể gây ra hậu quả tiêu cực cho hoạt động kinh doanh của ông ấy đối với Tesla”, ông Scheinmann nói.
Ông Scheinmann lưu ý đến các dự án kinh doanh khác của ông Musk, bao gồm SpaceX, công ty có hợp đồng với chính phủ và quân đội Hoa Kỳ, đồng thời dự đoán ông Musk có thể phải cân nhắc ngày càng nhiều về những hoạt động kinh doanh và nguyên tắc nào mà ông sẽ ủng hộ và thứ gì ông sẽ thỏa hiệp.
Ông nói thêm: “Tôi nghĩ một phần của vấn đề mà chúng ta gặp phải ở đây là rất nhiều thứ trong số này đan xen vào nhau”.
Đối thủ Trung Quốc
Một thách thức khác mà ông Musk và Tesla có thể phải đối mặt là sự trỗi dậy của các đối thủ Trung Quốc có giá cạnh tranh. Ông Musk và các nhà sản xuất xe điện khác của Hoa Kỳ đã bày tỏ lo ngại khi nghĩ đến việc các sản phẩm thay thế của Trung Quốc sẽ có sẵn trên thị trường Hoa Kỳ.
“Quan sát của chúng tôi là nhìn chung các công ty ô tô Trung Quốc là những công ty ô tô cạnh tranh nhất trên thế giới, vì vậy tôi nghĩ họ sẽ đạt được thành công đáng kể bên ngoài Trung Quốc, tùy thuộc vào loại thuế quan hoặc rào cản thương mại nào được thiết lập”, ông Musk nói trong cuộc gọi báo cáo lợi nhuận tháng 1 của Teslas. “Thành thật mà nói, tôi nghĩ nếu không thiết lập các rào cản thương mại, họ sẽ phá hủy hầu hết các công ty ô tô khác trên thế giới, vì vậy họ cực kỳ giỏi”.
Ông Carlos Tavares, Giám đốc điều hành của Stellantis N.V., một công ty con của Chrysler, cho biết trong một cuộc phỏng vấn với Bloomberg vào tháng 2 rằng khả năng xe điện giá rẻ của Trung Quốc gia nhập thị trường quốc tế, kết hợp với nỗ lực loại bỏ dần các loại xe động cơ đốt trong truyền thống, sẽ đặt ra “ một vấn đề sống còn” đối với các nhà sản xuất ô tô chưa phát triển các phương án xe điện có giá cạnh tranh.
-
- Những chiếc ô tô điện BYD xuất khẩu đang chờ được xếp lên "BYD Explorer NO.1", một tàu sản xuất trong nước nhằm xuất khẩu ô tô Trung Quốc, tại cảng Yên Đài ở tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc, vào ngày 10/1/2024. (Ảnh: STR/AFP qua Getty Images)
Một nhà sản xuất xe điện Trung Quốc, có tên là “Build Your Dreams” (Xây ước mơ của bạn) hay BYD, đang tiếp thị một chiếc xe điện có tên Seagull với giá khoảng 11.000 USD. Để so sánh, mẫu sedan Model 3 rẻ nhất hiện tại của Tesla có giá cơ bản khoảng 39.000 USD.
“Thị trường xe điện ở Hoa Kỳ, tôi không muốn nói rằng nó đang gặp khó khăn, nhưng chắc chắn nó đã ở thấp hơn mức kỳ vọng, đó là lý do tại sao bạn thấy cuộc chiến giảm giá này đã nổ ra giữa các công ty xe điện của Mỹ, bao gồm cả Tesla”, ông Scheinmann nói.
Thuế quan của Mỹ vẫn có thể giúp các nhà sản xuất xe điện trong nước cạnh tranh với các sản phẩm của Trung Quốc, nhưng ông Scheinmann cho biết BYD và các nhà sản xuất xe điện khác của Trung Quốc có thể sớm vượt qua những rào cản thương mại đó bằng cách thành lập các cơ sở sản xuất ở Mexico. Thỏa thuận Hoa Kỳ - Mexico - Canada (USMCA) năm 2018 giảm bớt nhưng không loại bỏ hoàn toàn thuế quan giữa các quốc gia tham gia.
“Tôi thực sự nghĩ rằng chúng ta đang tiến đến điểm mà Hoa Kỳ cần phải đối mặt với quyết định liệu nước này có nên chỉ quan tâm đến các lĩnh vực, đầu tư và ngành công nghiệp liên quan đến an ninh quốc gia hay không, nhóm mà tôi không chắc chỉ riêng thị trường xe điện là một phần, hay liệu họ nên quan tâm nhiều hơn đến các vấn đề kinh tế, đó là nếu Trung Quốc có thể thống trị thị trường Mỹ, chứ đừng nói đến thị trường toàn cầu, về xe điện, điều gì sẽ xảy ra với ngành công nghiệp Mỹ?”
Theo The Epoch Times
Bảo Nguyên biên dịch
