Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến đột tử trong giấc ngủ, chúng ta cần chú ý những dấu hiệu nào và làm sao để phòng ngừa?
Vào đêm ngày 15/12/2023, Thang Hiểu Âu, người sáng lập Tập đoàn công nghệ AI Trung Quốc SenseTime đã đột ngột qua đời trong giấc ngủ ở tuổi 55.
Giấc ngủ vốn dĩ là khoảng thời gian để cơ thể nghỉ ngơi, thư giãn, vậy đâu là nguyên nhân dẫn đến những cái chết đột ngột này? Ai là những người có nguy cơ cao? Và làm thế nào để phòng ngừa?
Các nguyên nhân gây đột tử trong giấc ngủ
- Vấn đề về tim mạch: Đây là nguyên nhân hàng đầu gây đột tử khi ngủ. Đột tử do các vấn đề liên quan tim chiếm khoảng 15% đến 20% tổng số ca tử vong trên toàn thế giới. Các nghiên cứu lâm sàng cho thấy khoảng 22% các trường hợp đột tử do tim xảy ra vào ban đêm.
Người lớn tuổi thường dễ mắc những bệnh như tăng lipid máu, tăng đường huyết, tăng huyết áp và xơ vữa động mạch, v.v., làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý tim. Nếu xuất hiện tình trạng nhồi máu cơ tim diện rộng có thể dẫn đến đột tử do tim. Những bệnh nhân có hội chứng đột tử do loạn nhịp tim (SADS) có thể xuất hiện tình trạng rối loạn nhịp tim nặng một cách đột ngột, cũng có thể gây ra đột tử do tim. Hội chứng này có thể xảy ra ở cả trẻ em, thanh thiếu niên và người trung niên.
- Hội chứng ngưng thở khi ngủ: Khi ngủ, người mắc hội chứng này sẽ có những đợt ngừng thở lặp đi lặp lại, dẫn đến tình trạng thiếu oxy não bộ và tim. Lâu dần, tình trạng này có thể dẫn đến suy tim và đột tử. Nếu bạn ngáy rất nhiều khi ngủ hoặc thường xuyên tỉnh lại giữa đêm do khó thở khiến ban ngày cảm thấy vô cùng mệt mỏi, khi đó bạn cần phải nghĩ đến hội chứng ngưng thở khi ngủ để kiểm tra và điều trị kịp thời.
- Ngộ độc khí CO: Khí CO được sinh ra từ việc đốt cháy than củi, gas không hoàn toàn. Nếu hít phải khí CO trong thời gian dài, đặc biệt là khi ngủ, có thể dẫn đến ngộ độc và tử vong. Đặc biệt là những trường hợp sử dụng lò sưởi, khí than vào mùa đông hoặc ngồi sưởi ấm trong ô tô khi động cơ đang chạy và nhiên liệu bị đốt cháy không hoàn toàn sẽ dễ dẫn đến tình trạng ngộ độc khí CO. Nếu đang trong trạng thái tỉnh táo, người ngộ độc khí CO sẽ cảm thấy chóng mặt, yếu, buồn nôn và nôn, v.v. Tuy nhiên, nếu đang trong giấc ngủ, bạn sẽ không cảm nhận được những triệu chứng này.
- Dùng thuốc quá liều: Một số loại thuốc như thuốc chống loạn nhịp tim, thuốc hạ huyết áp, thuốc chống trầm cảm… nếu sử dụng quá liều hoặc kết hợp với rượu bia có thể gây ra rối loạn nhịp tim và đột tử.
Những người uống quá nhiều rượu vào ban đêm cũng có nguy cơ đột tử trong giấc ngủ. Đặc biệt là tình trạng nôn ói trong giấc ngủ dễ gây ra tình trạng viêm phổi hít hoặc làm tắc nghẽn đường hô hấp. Những yếu tố này đều làm tăng nguy cơ đột tử trong giấc ngủ.
Ngoài ra còn có một số trẻ sơ sinh đột tử trong giấc ngủ không có lý do rõ ràng. Các nghiên cứu phát hiện rằng, tư thế ngủ nằm ngửa có thể làm giảm nguy cơ đột tử so với tư thế nằm sấp và nằm nghiêng.
Phương pháp cấp cứu
Nếu một người đột ngột xuất hiện vấn đề tim mạch trong giấc ngủ sẽ rất khó cấp cứu. Trừ khi người này có các triệu chứng rõ ràng thì những người xung quanh mới có thể tiến hành cấp cứu kịp thời. Vì vậy, mọi người nên học kỹ thuật hô hấp nhân tạo. Mặc dù hô hấp nhân tạo không nhất định sẽ giúp nhịp tim khôi phục lại bình thường nhưng ít nhất vẫn có thể làm giảm tổn thương não do thiếu oxy ở người bệnh.
Một trong những phương pháp quan trọng nhất trong trường hợp này là sử dụng máy khử rung tim. Đây chính là chìa khóa để cứu sống bệnh nhân. Máy khử rung tim cũng giống như bình cứu hỏa. Khử rung kịp thời có thể cứu sống bệnh nhân. Nếu tiến hành trong vòng vài phút đầu tiên sau khi ngừng tim, tỷ lệ sống có thể lên đến 90%. Cứ mỗi phút chậm trễ, tỷ lệ sống sẽ giảm khoảng 10%. Nếu không được hồi sức tim phổi, cơn ngừng tim kéo dài hơn 8 phút có thể dẫn đến tử vong.
Ba dấu hiệu cảnh báo
Để phòng ngừa đột tử do tim, phải cảnh giác với ba dấu hiệu dưới đây.
Đầu tiên, chúng ta cần cân nhắc đến yếu tố di truyền. Rất nhiều bệnh về tim có tính chất di truyền. Nếu trong gia đình bạn có người đột tử do bệnh lý tim mạch hoặc đột tử không rõ nguyên nhân, bạn cần kiểm tra xem mình có mắc bệnh tim di truyền hay không.
Ngoài ra, hãy chú ý xem bình thường bạn có bị đánh trống ngực và hồi hộp hay không. Đây là những triệu chứng của tình trạng rối loạn nhịp tim, đặc biệt là trước và sau khi tập thể dục.
Bạn cũng nên chú ý đến biểu hiện dễ chóng mặt, thậm chí là ngất xỉu khi tập thể dục. Hầu hết các trường hợp ngất xỉu liên quan đến tập thể dục đều không quá nghiêm trọng những đây cũng là dấu hiệu của bệnh lý tim chưa được phát hiện. Ví dụ như rối loạn nhịp tim, hẹp van động mạch chủ v.v. Nếu bạn thường xuyên ngất xỉu trong và sau khi tập thể dùng, bạn cần phải tham khảo thêm ý kiến bác sĩ.
Thực hiện bốn việc để đề phòng đột tử
Để đề phòng đột tử trong giấc ngủ, những yếu tố sau vô cùng quan trọng
- Đầu tiên là giảm căng thẳng về tinh thần
Trước khi Thang Hiểu Âu qua đời, tập đoàn SenseTime liên tục đối mặt với khủng hoảng kinh doanh. Không những thế, Thang Hiểu Âu còn có rất nhiều áp lực chính trị. Căng thẳng sẽ làm gia tăng tình trạng viêm trong cơ thể. Tình viêm có liên quan đến các yếu gây tổn thương tim như huyết áp cao v.v. Căng thẳng mạn tính cũng ảnh hưởng gián tiếp đến tim, ví dụ như bạn ngủ không ngon giấc, không chú ý tập thể dục và ăn uống lành mạnh. Những thói quen tiêu cực trong lối sống đều có thể đều làm tăng nguy cơ cho sức khỏe tim mạch.
- Ngoài ra, hãy duy trì chế độ ăn cân bằng
Chế độ ăn cần cung cấp một cách đầy đủ và cân bằng các chất dinh dưỡng và điện giải.
- Còn phải tập thể dục vừa phải
Tập thể dục vừa phải có thể giúp hạ huyết áp, giảm nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường và làm giảm tình trạng viêm toàn thân, từ đó giúp giảm các yếu tố nguy cơ liên quan đến bệnh tim.
- Người trẻ cũng nên chú ý đến sức khỏe tim mạch.
Rất nhiều người trẻ đã có bệnh tim mạch. Do khả năng bù trừ của tim vẫn còn tốt nên những người trẻ thường không phát hiện triệu chứng. Tuy nhiên trên thực tế tim đã bị tổn thương. Vì vậy, bất kỳ độ tuổi nào cũng nên áp dụng các biện pháp phòng ngừa và bảo vệ trái tim của mình.
Dương Cảnh Đoan, Hà Úy
Theo Epoch Times Tiếng Trung
Đức Nhân biên dịch
