Cả hai gã khổng lồ sản xuất xe của Nhật Bản đều có những động thái thu hẹp hoạt động tại Trung Quốc. Xu hướng tách rời về kinh tế với Trung Quốc của Nhật Bản vẫn đang tiếp tục.
Honda Motor hôm thứ Bảy (2/12) cho biết sẽ cắt giảm khoảng 900 nhân viên hợp đồng tại một liên doanh ở Trung Quốc do cắt giảm sản lượng.
Liên doanh của Honda với Tập đoàn ô tô Quảng Châu (GAC) thuộc sở hữu nhà nước tuyển dụng nhân viên thông qua các đại lý điều phối trung gian. Một phát ngôn viên nói rằng, sản xuất đang bị cắt giảm và các hợp đồng qua trung gian sẽ bị chấm dứt.
Người phát ngôn cho biết mức cắt giảm tương đương 7% nhân sự, nhưng từ chối cho biết mẫu xe nào đã bị cắt giảm. Liên doanh có khoảng 13.000 nhân viên.
Honda, nhà sản xuất ô tô chính của Nhật Bản sau Toyota, đang phải đối mặt với những cơn gió ngược mạnh mẽ ở Trung Quốc. Doanh số của Honda tại Trung Quốc trong 10 tháng đầu năm nay giảm khoảng 1/5 so với cùng kỳ năm ngoái.
Honda đã bán được 3,2 triệu xe trên toàn cầu từ tháng 1 đến tháng 10, nhờ nhu cầu mạnh mẽ ở Mỹ. Trong khi đó, doanh số tại thị trường Trung Quốc chiếm 30% tổng doanh số.
Cùng ngày, Toyota Motor cũng xác nhận đã ngừng một số hoạt động tại Trung Quốc. Một phát ngôn viên cho biết hôm thứ 7 (2/12) rằng Toyota Motor Corp đã tạm dừng sản xuất trên một số dây chuyền sản xuất cũ tại một liên doanh ở Trung Quốc. Các bài báo trước đó cho biết công ty đã tạm dừng một phần sản xuất do doanh số bán hàng yếu.
Nhà sản xuất ô tô lớn thứ nhất và thứ hai của Nhật Bản tuyên bố cắt giảm nhân sự và đình chỉ một phần hoạt động sản xuất tại Trung Quốc vào thời điểm cuộc chiến giá cả trên thị trường ô tô Trung Quốc đang lên cao. Cùng với sự suy giảm kinh tế, doanh số bán xe mới đang trì trệ.
Mitsubishi Motors của Nhật Bản ngày 24/10 thông báo sẽ ngừng sản xuất ô tô trong liên doanh với Công ty TNHH Tập đoàn ô tô Quảng Châu tại Trung Quốc và chuyển nhượng cổ phần cho đối tác Trung Quốc.
-
- Một nhân viên an ninh đi ngang qua chiếc xe thể thao đa dụng Mitsubishi Motors Outlander PHEV được trưng bày tại trụ sở công ty ở Tokyo, Nhật Bản, vào ngày 20/4/2016. (Ảnh: Tomohiro Ohsumi/Getty Images)
Trước đó, các hãng ô tô toàn cầu như Hyundai Motor và Stellantis N.V. đã thực hiện các biện pháp tái cơ cấu hoạt động kinh doanh để giảm chi phí.
Liên minh châu Âu gần đây tuyên bố sẽ mở một cuộc điều tra chống trợ cấp đối với dòng xe điện giá rẻ của Trung Quốc đang tràn vào thị trường châu Âu.
Nhật Bản tách rời Trung Quốc
Trước đó, gã khổng lồ điều hòa không khí Daikin của Nhật Bản và gã khổng lồ công nghệ Sony đã rời Trung Quốc.
Trong những năm gần đây, các công ty Nhật Bản lần lượt rời khỏi Trung Quốc. Các chuyên gia tin rằng khi căng thẳng địa chính trị gia tăng, mối quan hệ “lạnh lùng về chính trị nhưng nóng bỏng về kinh tế” giữa Nhật Bản và Trung Quốc sẽ thay đổi. Các chuỗi cung ứng quan trọng của Nhật Bản sẽ dần tách khỏi Trung Quốc, giảm thiểu rủi ro trong ngắn hạn và tách rời khỏi Trung Quốc về lâu dài.
Ông Li Shihui, Chủ tịch Viện Nhật Bản tại Đài Loan và là giáo sư tại Trường Quan hệ Quốc tế thuộc Đại học Quốc gia Chengchi, nói với The Epoch Times: “Các quy định lao động cũng như chính sách hoặc hệ thống trong nước của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) thiếu minh bạch nghiêm trọng, khiến các công ty Nhật Bản dễ bị ảnh hưởng bởi vấn đề chính trị và khiến họ gặp các vấn đề và khó khăn trong hoạt động”.
Bà Wang Xiuwen, chuyên gia tại Viện Quốc phòng và An ninh Đài Loan, đã chỉ ra một quy luật lịch sử quan trọng: “Khi các chính sách của chính phủ Nhật Bản xúc phạm lợi ích chính trị của ĐCSTQ, ĐCSTQ thường dùng đến việc khuấy động chủ nghĩa dân tộc 'chống Nhật' và nhắm mục tiêu vào các công ty Nhật Bản hay thường dân Nhật Bản ở Trung Quốc. Đã có một số bài học trong thập kỷ qua”.
-
- Một chiếc ô tô Nhật Bản bị hư hỏng trong cuộc biểu tình phản đối việc Nhật Bản "quốc hữu hóa" quần đảo Điếu Ngư đang tranh chấp, còn được gọi là Quần đảo Senkaku ở Nhật Bản, ở Tây An, tỉnh Thiểm Tây, Trung Quốc, vào ngày 15/9/2012. (Ảnh: AFP/ Getty Images)
Ông Li cũng nhấn mạnh rằng người Nhật nhận thấy ĐCSTQ đã không tuân thủ các quy định của Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực, đặc biệt là về quyền sở hữu trí tuệ. Về thương mại quốc tế, Nhật Bản tin rằng ĐCSTQ không phải là quốc gia tuân thủ luật lệ.
Bà Wang cho biết, ngoài những ảnh hưởng của cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung kéo dài nhiều năm, môi trường kinh doanh của Trung Quốc ngày càng trở nên tồi tệ.
Năm nay, ĐCSTQ đã thắt chặt kiểm soát, giám sát các công ty nước ngoài và bắt giữ các nhà đầu tư nước ngoài cùng một số nhân viên của các công ty Nhật Bản tại Trung Quốc.
“ĐCSTQ tùy tiện bắt giữ người nước ngoài [đặc biệt là người Nhật] với lý do vi phạm an ninh quốc gia hoặc Đạo luật chống gián điệp, khiến hầu hết các công ty và nhà sản xuất Nhật Bản cảm thấy rằng an toàn cá nhân của họ không được đảm bảo và họ phải sơ tán nhân viên Nhật Bản khỏi Trung Quốc càng sớm càng tốt”, bà Wang nói.
Trong bối cảnh căng thẳng giữa Trung Quốc và Mỹ đang diễn ra, mặc dù Nhật Bản đứng về phía Mỹ nhưng mối quan hệ kinh tế của nước này với Trung Quốc lại gần gũi hơn so mối quan hệ kinh tế của Mỹ và Trung Quốc.
Ông Li nói: “Hướng đi hiện tại mà Nhật Bản và châu Âu đang nhắm tới có lẽ là tách rời trong dài hạn và giảm thiểu rủi ro trong ngắn hạn [từ Trung Quốc]”.
Ông nói: Giảm rủi ro có nghĩa là chuyển dần một số chuỗi cung ứng quan trọng khỏi Trung Quốc, những đối tượng Nhật Bản coi là nhạy cảm.
Bà Wang nói: “Chính sách của chính phủ Nhật Bản là đẩy nhanh việc sơ tán các nhà sản xuất Nhật Bản khỏi Trung Quốc”.
“Với việc có ít công ty Nhật Bản có thể bị ĐCSTQ bắt làm con tin hơn, chính phủ Nhật Bản có thể không còn khoan dung với ĐCSTQ nữa”.
Ông Li Shihui cho biết, trong ba mươi năm qua, Trung Quốc và Nhật Bản có nhiều xung đột chính trị, bao gồm sách giáo khoa, đền Yasukuni, các vấn đề lịch sử, v.v., nhưng sự phát triển kinh tế giữa Trung Quốc và Nhật Bản tương đối mạnh mẽ. Mối quan hệ giữa hai nước thường được mô tả là “lạnh lùng về chính trị nhưng nóng bỏng về kinh tế”.
Ông nói: “Trước đây, người ta tin rằng Trung Quốc và Nhật Bản thường xoa dịu xung đột chính trị thông qua tương tác kinh tế, nhưng giờ đây điều đó thật khó khăn”.
"Ở Nhật Bản hiện có một tư duy khác. Theo quan điểm hoặc cấu trúc an ninh kinh tế, chính trị và kinh tế không thể tách rời".
Lấy chất bán dẫn làm ví dụ. Chất bán dẫn ban đầu là một vấn đề kinh tế, nhưng trong hai năm qua, chất bán dẫn đã trở thành một vấn đề chính trị. Nhật Bản và Mỹ hiện đang cùng hạn chế xuất khẩu thiết bị bán dẫn tiên tiến sang Trung Quốc.
Bảo Nguyên tổng hợp
