Một khám phá mang tính bước ngoặt cho thấy mối liên hệ giữa hormone căng thẳng và sự gia tăng gấp bốn lần nguy cơ di căn ung thư, giúp giải thích lý do tại sao bệnh nhân ung thư thường có tỷ lệ sống sót thấp hơn khi phải trải qua quá nhiều căng thẳng.
"Có lẽ hiếm có tình huống nào căng thẳng bằng việc được chẩn đoán mắc bệnh ung thư và đang điều trị ung thư," Mikala Egeblad, nhà nghiên cứu ung thư và là tác giả chính của nghiên cứu, nói với The Epoch Times.
Hiểu rõ mối liên quan giữa căng thẳng và ung thư có thể mở ra những cách thức mới để bảo vệ bệnh nhân khỏi những tác động xấu của căng thẳng, biến nó trở thành một phần trong quá trình chăm sóc bệnh ung thư.
Phát hiện tình cờ thúc đẩy nghiên cứu sâu hơn
Nhóm các nhà khoa học từ Phòng thí nghiệm Cold Spring Harbor (CSHL) phát hiện ra rằng glucocorticoid - một loại hormone căng thẳng - đóng vai trò nhất định trong việc tạo ra môi trường thuận lợi cho di căn.
Phòng thí nghiệm Egeblad, hiện đã chuyển đến Đại học Johns Hopkins, đang nghiên cứu cách thức giao tiếp giữa khối u và hệ thống miễn dịch ảnh hưởng đến sự phát triển và di căn của khối u ở chuột.
Các nhà nghiên cứu đã tình cờ phát hiện ra mối liên hệ này khi nhận thấy khối u phát triển nhanh hơn ở những con chuột vô tình bị căng thẳng do thay đổi môi trường sống.
Theo Xue-Yan He, một trong những nhà nghiên cứu, hiện là trợ lý giáo sư tại Trường Y Washington University, cho biết hiện tượng này thúc đẩy các nghiên cứu sâu hơn về việc tiếp xúc với căng thẳng mãn tính và cách nó có thể thúc đẩy sự lan truyền của ung thư.
Bà He đã nghiên cứu mối liên hệ này thông qua một nghiên cứu trên chuột mô phỏng tình trạng căng thẳng mãn tính, dẫn đến những quan sát đáng kinh ngạc: Khối u tăng sinh và sự lan truyền của ung thư tăng lên đến bốn lần.
Cấu trúc "mạng nhện" thúc đẩy tế bào ung thư
Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí Cancer Cell, những con chuột bị căng thẳng có kích thước khối u vú tăng gấp đôi, tỷ lệ di căn đến phổi tăng từ 2-4 lần so với chuột đối chứng không bị căng thẳng.
Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng, căng thẳng mãn tính ảnh hưởng đến bạch cầu trung tính, một loại tế bào bạch cầu, khiến bạch cầu trung tính hoạt động mạnh hơn trong các mô - nơi tế bào ung thư di chuyển.
Khi quan sát mô phổi, các nhà nghiên cứu nhận thấy căng thẳng mãn tính đã thay đổi môi trường bên trong cơ thể, từ đó có thể thúc đẩy sự phát triển của ung thư bằng cách tăng bạch cầu trung tính và sau đó giảm tế bào T, các tế bào miễn dịch tiêu diệt tế bào ung thư.
"Chúng tôi cũng phát hiện ra nhiều chất nền ngoại bào hơn; đây là một mạng lưới protein có thể hỗ trợ sự phát triển của tế bào ung thư", bà He nói với The Epoch Times.
Chất nền ngoại bào giúp các tế bào bám vào các tế bào gần đó và đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển và di chuyển của tế bào.
Bà Egeblad giải thích rằng bạch cầu trung tính trong các mô tạo thành các cấu trúc giống mạng nhện được gọi là bẫy ngoại bào (NET). Về cơ bản, chúng là những mạng dính của DNA có chức năng bẫy mầm bệnh. Tuy nhiên, trong trường hợp ung thư, NET không đóng vai trò bảo vệ vốn có.
Thay vào đó, theo bà Egeblad và bà He, có vẻ như các NET, do căng thẳng gây ra, thúc đẩy sự phát triển của các tế bào ung thư vú di căn đến phổi. "Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy căng thẳng mãn tính kích hoạt bạch cầu trung tính, giúp tế bào ung thư phát triển", bà He nói thêm.
Để xác nhận rằng glucocorticoid thúc đẩy sự hình thành NET, làm tăng tốc độ di căn, các nhà nghiên cứu đã thực hiện ba bài kiểm tra, mỗi bài can thiệp vào quá trình này. Đầu tiên, họ loại bỏ bạch cầu trung tính khỏi chuột bằng kháng thể. Tiếp theo, họ tiêm một enzym phân hủy NET. Cuối cùng, họ sử dụng chuột có bạch cầu trung tính không thể phản ứng với glucocorticoid.
Theo bà He, mỗi bài kiểm tra đều đạt được kết quả tương tự: Loại bỏ bạch cầu trung tính ngăn chặn di căn do căng thẳng.
Căng thẳng mãn tính khiến cơ thể phát triển ung thư
Các tác giả nghiên cứu viết: "Tổng hợp lại, dữ liệu của chúng tôi cho thấy glucocorticoid được giải phóng trong quá trình căng thẳng mãn tính gây ra sự hình thành NET và thiết lập một môi trường vi mô thúc đẩy di căn".
Ngoài dự kiến, nghiên cứu cũng cho thấy căng thẳng mãn tính có thể khiến NET hình thành và thay đổi mô phổi ở chuột không bị ung thư, về cơ bản là chuẩn bị cơ thể cho bệnh ung thư.
Mặc dù nghiên cứu này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kiểm soát căng thẳng nghiêm trọng trong quá trình điều trị ung thư, nó cũng chỉ ra các liệu pháp tiềm năng có thể nhắm vào sự hình thành NET hoặc chặn các thụ thể của glucocorticoid.
"Hướng đi chính tiếp theo mà tôi thấy là tìm hiểu xem điều này áp dụng cho con người đến mức nào và chúng ta có thể làm gì để ức chế căng thẳng, trước hết là trên các mô hình động vật mà chúng tôi có, và sau đó là ở bệnh nhân," bà Egeblad nói.
Bà cũng hy vọng rằng việc hiểu biết về phản ứng căng thẳng ở bệnh nhân sẽ mở đường cho việc điều trị tốt hơn và tỷ lệ sống sót tăng cao.
Làm sáng tỏ “mối liên minh” chết người giữa căng thẳng và ung thư
Căng thẳng là không thể tránh khỏi đối với những người đang đối mặt với chẩn đoán ung thư. Nhiều bệnh nhân cho biết các quyết định điều trị - kèm theo đó là sự mơ hồ, lo lắng, thậm chí hối tiếc - là một nỗi đau khổ, theo một nghiên cứu năm 2023 được công bố trên Scientific Reports.
Trong một bài tổng quan được công bố năm 2023 trên Tạp chí Thường niên về Tâm lý học, các nhà nghiên cứu đã chia sẻ dữ liệu hàng thập kỷ cho thấy các kỹ thuật giảm căng thẳng có thể góp phần cải thiện kết quả điều trị cho bệnh nhân ung thư.
Các kỹ thuật để kiểm soát căng thẳng bao gồm:
- Thở: Bao gồm hít thở sâu, chậm trong khi tập trung vào việc làm đầy phổi và thư giãn các cơ.
- Giãn cơ tiến triển giai đoạn: Là một kỹ thuật thư giãn giúp bạn giải tỏa căng thẳng bằng cách căng cơ và sau đó thả lỏng các cơ theo từng nhóm một.
- Thiền: Với kỹ thuật này, bạn có thể học cách thư giãn tâm trí và tập trung vào cảm giác an lạc bên trong.
- Yoga: Yoga tập trung tâm trí vào hơi thở và tư thế để thúc đẩy thư giãn và giảm mệt mỏi.
Nhiều phát hiện trong bài tổng quan liên quan đến liệu pháp hành vi nhận thức với tư vấn viên, tập trung vào việc thay đổi tích cực suy nghĩ và hành vi. Bệnh nhân cũng được dạy cách phân biệt giữa các yếu tố gây căng thẳng nằm trong tầm kiểm soát của họ và những yếu tố nằm ngoài tầm kiểm soát.
Đối với những yếu tố gây căng thẳng có vẻ nằm ngoài tầm kiểm soát, chẳng hạn như sự mơ hồ và thiếu chắc chắn khi đối mặt với kế hoạch điều trị ung thư, các kỹ thuật thư giãn kết hợp với sự hỗ trợ xã hội dường như giúp bệnh nhân kiểm soát lo lắng tốt hơn.
Tham gia các nhóm hỗ trợ và kết nối với những người cùng cảnh ngộ đang phải đối mặt với những khó khăn tương tự sẽ cung cấp một mạng lưới hỗ trợ. Việc chia sẻ trải nghiệm tạo ra cảm giác thân thuộc, giảm bớt sự cô lập.
Theo Cara Michelle Miller - The Epoch Times
Chấn Hưng
Cara Michelle Miller là một nhà văn tự do và nhà giáo dục sức khỏe toàn diện. Cô đã giảng dạy tại Trường Cao đẳng Khoa học và Y tế Thái Bình Dương ở New York trong 12 năm và dẫn dắt các cuộc hội thảo về truyền thông cho sinh viên kỹ thuật tại The Cooper Union. Hiện cô viết bài tập trung vào chăm sóc tích hợp và các phương thức toàn diện.
