Thiên tai luôn là mối đe dọa to lớn đối với con người. Lịch sử ghi dấu nỗ lực không ngừng nghỉ của con người trong việc dự báo thiên tai để giảm thiểu thiệt hại. Từ dấu hiệu tự nhiên thời cổ đại đến công nghệ hiện đại ngày nay, con người luôn tìm kiếm phương thức dự báo chính xác và hiệu quả.
Dù khoa học kỹ thuật phát triển, các công cụ dự báo thiên tai vẫn không hoàn toàn chính xác. Bí ẩn nằm chính trong tự nhiên, nơi những biến đổi bất thường của bầu trời, mặt đất, đại dương hay hành vi kỳ lạ của động vật có thể là lời cảnh báo cho những thảm họa sắp xảy ra.
1. Tiếng gầm gừ của đại dương - dấu hiệu báo động siêu động đất
Nhật Bản, quốc gia thường xuyên hứng chịu những thảm họa thiên nhiên kinh hoàng như sóng thần và động đất, luôn nỗ lực tìm kiếm cách dự báo sớm những hiểm họa này. Mới đây, một nghiên cứu đột phá được công bố trên tạp chí Science có thể mở ra tia hy vọng mới.
Thiết bị đo rung động dưới lòng đại dương của Nhật Bản đã ghi nhận được những âm thanh "gầm gừ" kỳ lạ, được xác định là liên quan đến hiện tượng động đất "chậm". Đây là những trận động đất ngầm, chịu ảnh hưởng bởi dòng magma chứ không gây ra sự đứt gãy hay phun trào núi lửa như thông thường.
Tuy nhiên, khi mật độ của các trận động đất "chậm" tăng cao, đây chính là lời cảnh báo về một siêu động đất sắp xảy ra. Việc phát hiện và lắng nghe tiếng "gầm gừ" của đại dương hứa hẹn sẽ mang đến những bước tiến mới trong việc dự báo và phòng chống thiên tai.
2. Bầu trời “hóa điên”, thiên nhiên nổi giận
Ánh sáng động đất - những luồng sáng kỳ ảo xuất hiện trên bầu trời trước thảm họa - là một trong những dấu hiệu cảnh báo thiên nhiên mà con người cần lưu ý.
Được ghi nhận tại các khu vực có chấn động, núi lửa phun trào và động đất, ánh sáng này mang vẻ đẹp huyền bí nhưng cũng đầy nguy hiểm. Giống như cực quang, chúng sở hữu dải màu trải dài từ trắng đến hơi xanh, có thể kéo dài vài giây hoặc hàng chục phút.
Nguồn gốc bí ẩn:
Theo các nhà khoa học, vết đứt gãy dưới lòng đất chính là nguyên nhân tạo ra hiện tượng kỳ lạ này. Khi xảy ra động đất, các vết nứt giải phóng điện tích vào không khí, ion hóa các phần tử và tạo ra ánh sáng đặc biệt.
Dấu hiệu báo động:
Sự xuất hiện của ánh sáng động đất được xem như lời cảnh báo về một thảm họa sắp xảy ra. Một số ví dụ điển hình bao gồm trận động đất Kalapana năm 1975 và động đất ở Tứ Xuyên, Trung Quốc năm 2008.
3. Mèo - "Máy dự báo động đất" diệu kỳ
-
- Mèo sở hữu các giác quan nhạy bén hơn con người nhiều lần. Nhờ vậy, chúng có thể cảm nhận được những tín hiệu báo trước động đất. (Ảnh minh họa: Pixabay)
Nhắc đến thảm họa động đất kinh hoàng năm 2011 tại Nhật Bản, không thể không nhắc đến nghiên cứu của chuyên gia Hiroyuki Yamauchi. Ông và cộng sự đã tiến hành khảo sát trên mạng internet đối với các chủ vật nuôi nhằm tìm kiếm mối liên hệ giữa động đất và hành vi bất thường của động vật. Kết quả thu được cho thấy, mèo chính là "nhà tiên tri" nhạy cảm nhất với thiên tai này.
Khảo sát trên 703 chủ sở hữu mèo đã tiết lộ những hành vi kỳ lạ của loài vật này trước khi động đất xảy ra. 6 ngày trước khi thảm họa ập tới, thậm chí sớm hơn nữa, nhiều chú mèo đã trở nên bồn chồn, run rẩy, muốn chạy ra khỏi nhà hoặc cực kỳ kích động.
Lý giải cho điều này, các nhà khoa học cho rằng: mèo sở hữu các giác quan nhạy bén hơn con người nhiều lần. Nhờ vậy, chúng có thể cảm nhận được những tín hiệu báo trước động đất như: Thay đổi áp suất khí quyển, biến dạng mặt đất (độ nghiêng, dốc)
, thay đổi mực nước ngầm, chất khí và hơi thoát ra từ vết nứt.
Khả năng đặc biệt này của mèo hứa hẹn sẽ trở thành công cụ hữu ích cho việc dự báo động đất trong tương lai, giúp con người có thêm thời gian để chuẩn bị và giảm thiểu thiệt hại.
4. Kiến đỏ - "Nhà tiên tri" bé nhỏ của thiên nhiên
-
- Kiến đỏ có thể sở hữu các thụ thể thần kinh đặc biệt giúp chúng cảm nhận sự thay đổi của lượng khí gas trong lòng đất và từ trường Trái đất. (Ảnh minh họa: Pixabay)
Năm 2013, tại Vienna, chuyên gia Gabriele Berberich từ ĐH Duisburg-Essen (Đức) đã trình bày một nghiên cứu chấn động về khả năng dự đoán động đất của loài kiến đỏ.
Nghiên cứu độc đáo:
Thời gian: 2009 - 2012
Đối tượng: 15.000 tổ kiến đỏ
Địa điểm: Vùng có đường đứt gãy dưới lòng đất tại Đức
Phương pháp: Theo dõi hành vi kiến 24/7 bằng camera
Kết quả: 10 trận động đất nhỏ (2 - 3,2 độ Richter) được dự đoán thành công
Kiến đỏ thường hoạt động ban ngày và ngủ trong tổ vào ban đêm.
Điều kỳ lạ: 1 ngày trước khi động đất, tất cả kiến đỏ đều thức trắng đêm, không về tổ.
Giải thích: Kiến đỏ có thể sở hữu các thụ thể thần kinh đặc biệt giúp chúng cảm nhận sự thay đổi của lượng khí gas trong lòng đất và từ trường Trái đất.
5. Cá mập - Kẻ săn bão trong đại dương
Khác với đa số động vật tìm cách trốn tránh thiên tai, cá mập lại có hành vi kỳ lạ khi chủ động di chuyển đến khu vực sắp có bão. Quan sát khoa học cho thấy, chúng dường như là những kẻ săn bão thực thụ trong tự nhiên.
Giáo sư Neil Hammerschlag từ ĐH Miami đã chứng thực điều này. Trong dự án Bảo tồn đời sống biển, ông gắn thẻ cho khoảng 300 con cá mập mỗi năm và theo dõi hành trình của chúng.
Kết quả thu được cho thấy, cá mập có xu hướng bơi đến những khu vực có nhiệt độ thay đổi nhanh chóng - nơi khởi nguồn cho các cơn bão trên đại dương.
Phát hiện này mở ra tiềm năng sử dụng cá mập như những "thiết bị dự báo bão" tự nhiên. Theo Hammerschlag, cá mập có thể bơi đến những nơi con người không thể tiếp cận và thu thập dữ liệu quý giá về môi trường biển, giúp dự đoán chính xác hơn vị trí và cường độ của các cơn bão.
Việc theo dõi cá mập hứa hẹn sẽ mang đến một phương pháp dự báo bão hiệu quả và tiết kiệm chi phí, góp phần bảo vệ con người và tài sản trước những thảm họa thiên nhiên.
