Vào tối ngày 25/7 theo giờ Bắc Kinh, chính quyền Trung Quốc thông báo Ủy ban Thường vụ Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc (tức Ủy ban Thường vụ Quốc hội) đã bỏ phiếu miễn nhiệm ông Tần Cương khỏi chức vụ ngoại trưởng. Tuy nhiên mới chỉ có một chiếc ủng bị rơi xuống đất, ông Tần Cương vẫn còn lại một chiếc khác là Ủy viên Quốc vụ.
Về vấn đề này có nhiều ý kiến khác nhau, chẳng hạn như có người cho rằng đây càng là bằng chứng cho thấy ông Tần Cương bị bệnh, cũng có người lại cho rằng Ủy ban Thường vụ Quốc hội không có quyền cách chức Ủy viên Quốc vụ viện. Tuy nhiên, cả hai suy đoán trên đều có vấn đề. Hôm 26/7, nhà bình luận chính trị Trung Quốc - ông Tần Bằng (Qin Peng) phân tích trên trang cá nhân như sau:
Trước hết, các quan chức cấp cao phải kiểm tra y tế định kỳ và chú trọng tới sức khỏe, nếu sức khỏe không tốt, ông Tần Cương căn bản không thể trở thành phó lãnh đạo nhà nước trong kỳ họp Lưỡng Hội năm nay. Hơn nữa, khi được hỏi về tình hình của ông Tần Cương trong thời gian qua, một số nhân vật trong Bộ Ngoại giao Trung Quốc như người phát ngôn Uông Văn Bân, người phát ngôn Mao Ninh, hay Đại sứ Trung Quốc tại Hoa Kỳ Tạ Phong đều rõ ràng do dự khi trả lời, từ đó có thể thấy ông Tần Cương không biến mất vì bệnh tật.
Thứ hai, không phải do các thủ tục pháp lý mà ông Tần Cương không trực tiếp bị cách chức ủy viên quốc vụ. Hãy cùng xem các luật sau đây.
“Luật Tổ chức Quốc vụ viện” của chính quyền Trung Quốc quy định rằng, các ứng cử viên cho vị trí Ủy viên Quốc vụ sẽ do Thủ tướng đề cử, được Quốc hội bầu chọn, sau đó sẽ được Chủ tịch nước bổ nhiệm theo kết quả bỏ phiếu của Quốc hội. Tuy nhiên, văn bản luật kể trên lại không nói rõ rằng việc bổ nhiệm và miễn nhiệm nhất định phải do Quốc hội thực hiện.
Hơn nữa, Đảng Cộng sản Trung Quốc thường không tuân thủ các luật lệ và quy định do chính họ đặt ra. Ví dụ, năm 2018, Tân Hoa Xã đưa tin rằng ông Dương Tinh (Yang Jing), Tổng thư ký Quốc vụ viện, đã vi phạm nghiêm trọng kỷ luật chính trị, quy tắc chính trị và kỷ luật liêm chính, đồng thời có quan hệ không chính đáng trong thời gian dài với các chủ doanh nghiệp phạm pháp và với nhân viên xã hội phạm pháp. Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương đã quyết định quan sát ông Dương một năm trong đảng, chỉ cách chức hành chính và hạ ông xuống cấp bộ trưởng. Nhưng cùng ngày, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ra quyết định miễn nhiệm tư cách Ủy viên Quốc vụ và Tổng thư ký Quốc vụ viện của ông.
Huống hồ, ông Tập Cận Bình cũng có thể dùng luật lệ để buộc ông Tần Cương từ chức. Bởi vì văn bản “Tổ chức, quyền hạn và quy tắc thủ tục của Ủy ban Thường vụ Quốc hội” quy định rằng, “Khi Quốc hội không họp thì Ủy ban Thường vụ có thể tiếp nhận đơn từ chức của Ủy viên Ủy ban thường vụ, Chủ tịch nước, Phó Chủ tịch nước, Thủ tướng, Phó Thủ tướng, Ủy viên Quốc vụ, Chủ tịch Quân ủy Trung ương, Chánh án Tòa án Tối cao và Viện trưởng Viện Kiểm sát Tối cao, sẽ được báo cáo lên kỳ họp tiếp theo của Quốc hội để xác nhận".
Trên thực tế, vào năm 2021, ông Tập Cận Bình đã mở rộng quyền hạn cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Theo Điều 32 của “Luật Tổ chức Quốc hội” Trung Quốc được thông qua vào tháng 3 năm đó, khi Quốc hội không họp, Ủy ban Thường vụ có thể quyết định cách chức các thành viên khác của Quốc vụ viện theo yêu cầu của Hội đồng Chủ tịch và Thủ tướng Quốc vụ viện.
Vì vậy, nói một cách ngắn gọn thì ông Tập Cận Bình hoàn toàn có quyền yêu cầu Thủ tướng Lý Cường nêu tên và thông qua Ủy ban Thường vụ Quốc hội để cách chức Ủy viên Quốc vụ của ông Tần Cương, hoặc đơn giản là yêu cầu ông ta từ chức. Tuy nhiên, chức vị cấp phó quốc gia của ông Tần Cương đã được giữ lại.
Vậy tại sao ông Tập Cận Bình lại nhúng tay vào? Nhà bình luận Tần Bằng cho rằng, "Nguyên nhân mấu chốt là ông Tập biết rất rõ vụ việc Tần Cương là sản phẩm của đấu đá nội bộ, ông ta bị Vương Nghị và những người khác bắt được thóp, nhưng đó lại không phải là các tội nghiêm trọng như gián điệp, hay có ý chống đối Tập Cận Bình, hay thông đồng với Lực lượng Tên lửa!".
Nhà bình luận này chỉ ra: “Ông Tần Cương được một tay ông Tập nhấc lên ba bậc liên tiếp. Nhưng giờ đây lại bị người khác đâm chọc sau lưng, đánh chó không nể mặt chủ, tất nhiên ông Tập Cận Bình không thể nuốt trôi điều này nên đã giữ lại chức ủy viên quốc vụ cho Tần Cương và để ông ta hạ cánh nhẹ nhàng”.
Theo ông Tần Bằng suy luận, việc ông Vương Nghị trở lại làm ngoại trưởng sẽ chỉ mang tính chất tạm thời. Bởi chức Ngoại trưởng và Thống đốc Ngân hàng Trung ương Trung Quốc đều được thay nhân sự trong một ngày. Khi vào trang web của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, mục Bộ trưởng Ngoại giao vẫn trong trạng thái đang cập nhật, còn trang web của ngân hàng trung ương Trung Quốc đã ngay lập tức cập nhật tân thống đốc là ông Phan Công Thắng.
-
- Trên trang web của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, mục Bộ trưởng Ngoại giao vẫn trong trạng thái đang cập nhật. (Ảnh chụp màn hình)
-
- Trang web của ngân hàng trung ương Trung Quốc đã ngay lập tức cập nhật tân thống đốc là ông Phan Công Thắng. (Ảnh chụp màn hình)
Vì vậy, điều này cũng phơi bày một điểm yếu lớn của ông Tập Cận Bình: bề ngoài thì độc chiếm quyền lực, nhưng thực chất trong nội bộ ĐCSTQ đang có những đấu tranh gay gắt, trong tương lai có thể sẽ giống như ở Nga, nổ ra vụ đối đầu giữa cánh tay phải và cánh tay trái của ông Putin – trùm lính đánh thuê Wagner Yevgeny Prigozhin và Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu.
Trên thực tế, vào ngày 24/7, cựu nhà ngoại giao Belarus Pavel Slunkin đã tiết lộ câu chuyện về ông Tần Cương khi ông này phụ trách Vụ Lễ tân trong chuyến thăm tới Belarus của ông Tập Cận Bình.
- Đọc thêm: Bộ Ngoại giao Trung Quốc đấu đá nghiêm trọng, chức vụ nào cũng có hàng trăm người ‘lăm le’
Sau chuyến thăm, khi được ông Slunkin hỏi về cách làm việc không hiệu quả, về những buổi họp lặp đi lặp lại cùng một chủ đề, và về hành vi kỳ lạ của các quan chức ngoại giao Trung Quốc khi muốn kiểm tra địa điểm vào lúc 2h đêm, một cấp dưới của ông Tần Cương tiết lộ rằng: "Ở Bắc Kinh, có hàng trăm người đứng sau theo dõi vị trí này của tôi, vì vậy nếu tôi không làm thì sẽ có người khác làm”.
Có hàng trăm chiến lang trong Bộ Ngoại giao Trung Quốc nhìn chằm chằm vào công việc của một quan chức, nếu ông ta làm không tốt, họ sẽ báo cáo lên cấp trên và muốn thay thế ông ta, vậy vị trí cao nhất - Ngoại trưởng thì sao?
Trong hoàn cảnh như vậy, liệu ông Tập Cận Bình có thể yên tâm?
Theo The Epoch Times tiếng Trung
Minh Lý biên dịch
