Khi mới 5 tuổi, cậu bé Hồ Dương (Hu Yang) còn quá nhỏ để tham gia phong trào ủng hộ dân chủ tại Quảng trường Thiên An Môn năm 1989. Phong trào này sau đó đã bị Bắc Kinh dùng xe tăng và súng ống đàn áp tàn bạo. Nhưng điều đó không ngăn ông Hồ giữ cho những ký ức về sự kiện tồn tại mãi.
Năm ngoái, chỉ 2 ngày trước ngày kỷ niệm vụ thảm sát đẫm máu, ông Hồ đã đứng bên ngoài một tòa nhà chính quyền địa phương ở quê hương ông - thành phố Tây An, Trung Quốc. Ông giơ cao một tấm bảng có nội dung: “Đừng quên ngày 04/06, hãy chấm dứt chế độ độc tài”.
Vợ của ông Hồ cũng ở đó để chụp ảnh cuộc biểu tình nhỏ của ông. Thông qua một người bạn sống bên ngoài Trung Quốc, ông Hồ sau đó một đăng tấm hình lên Twitter - ứng dụng mạng xã hội vốn bị cấm ở quê nhà. Ông Hồ hy vọng có thể thay mặt cho những người ủng hộ dân chủ bên trong đất nước cất tiếng nói chính nghĩa.
Ông đã không hề biết rằng hành động đó sẽ thay đổi cuộc đời ông mãi mãi.
-
- Nhà bất đồng chính kiến người Trung Quốc, ông Hồ Dương, tại Los Angeles, Mỹ, tháng 05/2023. (Ảnh: Shawn Ma/The Epoch Times)
Ông Hồ đã cẩn thận không để lại thông tin nhận dạng trên bức ảnh. Ông che mặt, đồng thời sử dụng một công cụ chỉnh sửa ảnh để xóa đi tên của quận trên các tấm biển địa chỉ nhà. Tuy nhiên, cảnh sát Trung Quốc vẫn lần ra ông.
Vài giờ sau khi bức ảnh được đăng lên mạng, đèn chiếu sáng trong căn hộ của ông bất ngờ tối om. Đánh bạo ra cửa để kiểm tra sự việc, ông Hồ choáng váng khi thấy hơn chục người đang đứng sẵn ở bên ngoài. Một người đàn ông đã đè ông Hồ xuống trong khi dí súng vào bụng của ông. Những người khác lao vào căn hộ.
“Người đàn ông trong bức ảnh đó — có phải là anh không?”, một người đàn ông khác hỏi ông Hồ; tay người này cầm bản sao của bức ảnh mà ông Hồ đã đăng lên Twitter.
Ông Hồ đã trả lời: “Phải”. Một tiếng xác nhận ấy là tất cả những gì cần thiết để những người đàn ông đó bắt đầu lục soát căn hộ của ông Hồ. Con trai 7 tuổi của ông không hiểu chuyện gì đang xảy ra và bắt đầu khóc lóc.
Những người đàn ông lạ mặt sau đó đã còng tay và thẩm vấn ông Hồ suốt cả đêm trước khi giam giữ ông trong một cơ sở giam giữ bí mật tại một khách sạn. Ở đó, ông Hồ liên tục nghe được những lời đe dọa và bị buộc phải ký vào 2 văn bản thừa nhận tội danh “gây rối trật tự xã hội” và “gây gổ và kích động phá rối” — cả 2 cáo buộc mơ hồ này thường được Bắc Kinh sử dụng để bịt miệng những người bất đồng chính kiến.
Ngay cả sau khi được tại ngoại, ông Hồ vẫn phải báo cáo các hoạt động của mình với cảnh sát địa phương. Cảnh sát cảnh báo rằng một sự việc khác tương tự như thế này có thể sẽ khiến ông bị buộc tội nghiêm trọng là “lật đổ chính quyền nhà nước” với hình phạt tối đa là tù chung thân.
Ký ức bị cấm
Đúng một năm sau cuộc đột kích của cảnh sát, vào trước ngày 04/06 năm nay, ông Hồ đã đến California (Mỹ) để kể câu chuyện của mình. Hiện ông đang sống lưu vong và hoàn toàn mất niềm tin vào chế độ cai trị tại quê hương.
Ông Hồ kể rằng, nhiều đêm ông bị mất ngủ, bị ám ảnh bởi những cơn ác mộng cảnh sát sẽ trùm đầu và đưa ông đi trước mặt những đứa con đang khóc của ông. Ông phải sử dụng thuốc ngủ để có thể vượt qua những đêm như thế.
Vỡ mộng với Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) và không nhìn thấy tương lai cho mình ở quê nhà, ông Hồ cùng với vợ và 2 người con đã bắt đầu cuộc hành trình 50 ngày gian khổ để trốn sang Hoa Kỳ qua Mỹ Latinh. Việc ông trốn thoát khỏi Trung Quốc không khác những gì mà nhiều người biểu tình tại Thiên An Môn từng phải trải qua hơn 30 năm trước khi Bắc Kinh săn lùng họ.
Trên đường đi, gia đình ông Hồ đã ngồi trên một chiếc thuyền cao tốc thiếu các thiết bị bảo vệ cơ bản, một trong những người con của ông Hồ đã mất tích trong một thời gian ngắn khi cả nhà băng qua những khu rừng nhiệt đới rậm rạp.
Ông Hồ cảm thấy may mắn vì đã vượt qua được rất nhiều nguy hiểm. Ông cho biết, khi ngày kỷ niệm vụ Thảm sát Thiên An Môn đến gần, chính quyền Trung Quốc luôn sách nhiễu, đe dọa hoặc giam giữ một số nhà bất đồng chính kiến nổi tiếng trong nước để đảm bảo rằng sẽ không có điều gì xảy ra trong dịp đó.
-
- Ông Hồ Dương nhận giấy chứng nhận từ Đảng Dân chủ Trung Quốc (China Democracy Party), trong đó ghi nhận rằng ông đã làm công việc tình nguyện, tại Công viên Điêu khắc Liberty, ở Yermo, California, Mỹ, ngày 23/04/2023. (Ảnh: Ông Hồ Dương cung cấp)
“Đảng Cộng sản [Trung Quốc] luôn muốn xóa bỏ phần lịch sử này để có thể tiếp tục lừa dối mọi người. Đó là lý do tại sao sự kiện càng đáng được ghi nhớ”, ông Hồ nói với The Epoch Times.
Các nhà phân tích cho biết vụ Thảm sát Thiên An Môn luôn là một trong những chủ đề bị kiểm duyệt nhiều nhất tại Trung Quốc, cùng với các chủ đề nóng khác, chẳng hạn như cuộc đàn áp môn tu luyện tinh thần Pháp Luân Công. Theo báo cáo của Citizen Lab, ngay từ năm 2018, WeChat - một trong những ứng dụng truyền thông xã hội được sử dụng nhiều nhất ở Trung Quốc - đã sử dụng nhiều thuật toán để lọc các hình ảnh có chứa các từ trong danh sách đen hoặc những từ trông giống với những từ mà chế độ Bắc Kinh cấm.
“Bạn không thể nhìn thấy gì ở Trung Quốc đại lục, không có một lời nào về vụ việc”, ông Hồ nói.
Tinh thần dân chủ sẽ không bao giờ bị lãng quên
Khi Bắc Kinh muốn tất cả mọi người quên đi vụ Thảm sát Thiên An Môn kinh hoàng, thì có những cộng đồng ngoài kia quyết tâm đảm bảo rằng sự kiện sẽ không bị lãng quên.
Vào ngày 02/06, Triển lãm Tưởng niệm Ngày 04/06 đã khai mạc tại New York.
Đây là cuộc triển lãm thường trực duy nhất trên thế giới về các cuộc biểu tình ở Thiên An Môn sau khi một bảo tàng tương tự ở Hong Kong đã bị đóng cửa dưới áp lực của chính quyền Bắc Kinh.
-
- Một người cầm nến trong buổi thắp nến tưởng niệm các nạn nhân của vụ Thảm sát Thiên An Môn năm 1989, ở Washington, Mỹ, ngày 02/006/2023. (Ảnh: Madalina Vasiliu/The Epoch Times)
“Đó là biểu tượng của tinh thần bất khuất”, ông David Yu - giám đốc điều hành của triển lãm - cho biết. Ông hy vọng rằng triển lãm này có thể giúp người dân phân biệt Trung Quốc với chế độ cộng sản cầm quyền.
Ông nói với The Epoch Times: “Nhiều người Mỹ thường ngay lập tức liên tưởng người Trung Quốc với Đảng Cộng sản Trung Quốc. Nhưng bằng cách tổ chức Triển lãm Tưởng niệm Ngày 04/06 ở đây, họ có thể hỏi về điều đó và nhận ra rằng suy nghĩ ấy không đúng. Đây là những người Trung Quốc, nhưng họ phản đối chủ nghĩa độc tài toàn trị cộng sản. Họ là những người đấu tranh cho tự do”.
-
- Chiếc áo sơ mi đẫm máu của ông Tưởng Lâm (Jiang Lin) - một phóng viên của Nhật báo Quân đội Giải phóng Nhân dân, người đã bị cảnh sát đánh đập vào đêm ngày 03/06/1989 - được trưng bày tại Triển lãm Tưởng niệm Ngày 04/06 ở New York, Mỹ. Ảnh chụp ngày 04/06/2023. (Chung I Ho/The Epoch Times)
Triển lãm trưng bày nhiều hiện vật, bao gồm các bức ảnh, chiếc áo sơ mi vấy máu của một phóng viên Trung Quốc bị cảnh sát vũ trang đánh đập khi cố gắng đưa tin về cuộc đàn áp của chính quyền, và một chiếc lều do người Hong Kong tặng - chiếc lều này được các sinh viên ủng hộ dân chủ sử dụng trong vài ngày cuối cùng của họ trên quảng trường Thiên An Môn.
Triển lãm cũng có các biểu ngữ màu đen với các khẩu hiệu được sử dụng phổ biến trong cuộc biểu tình rầm rộ chống luật dẫn độ ở Hong Kong năm 2019, cùng với các video và áp phích từ phong trào. Điều này cho thấy “những lý tưởng chung” của người dân ở đại lục và người dân ở Hong Kong, ông Yu cho biết.
-
- Khách tham quan tại Triển lãm Tưởng niệm Ngày 04/06 ở New York, Mỹ. Ảnh chụp ngày 04/06/2023. (Chung I Ho/The Epoch Times)
Khi xe tăng tấn công Quảng trường Thiên An Môn năm 1989, ông Yu đang giảng dạy tại Đại học Dartmouth và học tiến sĩ kinh tế tại Đại học Princeton. Trong nhiều năm sau đó, ông tham gia rất nhiều hoạt động ủng hộ dân chủ, thậm chí việc đó làm trì hoãn thời gian hoàn thành luận án tiến sĩ của ông tận một thập kỷ.
“Tôi nghĩ mình là người khá bướng bỉnh”, ông nói khi nhớ về nỗ lực ủng hộ dân chủ của bản thân trong 3 thập kỷ qua. “Một khi tôi quyết định điều gì đó nên được thực hiện, tôi sẽ tiếp tục thực hiện nó mà rất ít thay đổi”.
Ông Hồ, dù không thể có mặt để dự lễ khai mạc triển lãm, nhưng nói rằng ông chắc chắn sẽ ghé thăm khi có cơ hội. Ông nói: “Đây là những bằng chứng không thể chối cãi về việc ĐCSTQ đã đối xử tàn nhẫn với các sinh viên và người dân như thế nào. Triển lãm này phơi bày bộ mặt thật của ĐCSTQ”.
Theo The Epoch Times
Xuân Hoa biên dịch
