Batrachotoxin là gì? BTX là một trong những chất độc nhất thế giới

Giúp NTDVN sửa lỗi

Batrachotoxin (BTX) được đánh giá là một trong những chất độc nhất thế giới, có thể khiến người ngộ độc bị tê liệt và tử vong nhanh chóng.

Batrachotoxin là gì?

Batrachotoxin (BTX) là một loại thuốc chống dị ứng steroid và độc thần kinh cực kỳ mạnh có trong một số loài bọ cánh cứng, chim và ếch. Nó được tìm thấy với nồng độ cao nhất trong da của ếch độc (Dendrobatidae). Nó là một chất kiềm có thể gây tê liệt hệ thần kinh và dẫn đến tử vong. Nó có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp bátrachos có nghĩa là “ếch”.

Batrachotoxin có công thức hóa học là C31H42N2O6 và khối lượng phân tử là 538,68 g/mol. Nó là một chất lỏng không màu hoặc màu vàng nhạt, có vị đắng.

Batrachotoxin hoạt động bằng cách chặn các kênh natri trong tế bào thần kinh, ngăn chặn các xung thần kinh truyền đi. Điều này dẫn đến tê liệt và tử vong.

Triệu chứng ngộ độc batrachotoxin

Dấu hiệu và triệu chứng của ngộ độc batrachotoxin bao gồm:

Đau nhói tại chỗ tiếp xúc
Tê liệt
Thở khò khè
Nhịp tim nhanh
Tăng huyết áp
Co giật
Chết

Không có thuốc giải độc cho batrachotoxin. Điều trị ngộ độc bao gồm hỗ trợ hô hấp và tuần hoàn.

Làm thế nào để phát hiện ngộ độc BTX?

Việc phát hiện ngộ độc BTX không dễ dàng vì hiện tại chưa có phương pháp chẩn đoán chính xác nào được biết đến. Tuy nhiên, có thể dựa vào các triệu chứng lâm sàng để nghi ngờ ngộ độc BTX. Các triệu chứng bao gồm tê, nước miếng chảy, khó thở hoặc hô hấp gấp (dyspnea), co cứng cơ mạnh, co giật dữ dội, rung nhĩ, nhịp tim bất thường, suy tim và tử vong.

Nếu nghi ngờ ngộ độc BTX, việc đầu tiên cần làm là rửa miệng và uống nước (khoảng 200 ml hoặc 5 ml/kg) để pha loãng chất độc, miễn là người bệnh có thể nuốt, có phản xạ nôn mạnh và không có triệu chứng nước miếng chảy.

Tuy nhiên, điều quan trọng nhất là ngăn chặn tiếp xúc với BTX và nếu có dấu hiệu nghi ngờ ngộ độc, hãy tìm sự giúp đỡ y tế ngay lập tức.

BTX nguy hiểm thế nào?

Batrachotoxin là một chất độc cực mạnh. Chỉ cần một lượng nhỏ BTX cũng có thể gây tử vong. Liều gây chết người của batrachotoxin đối với con người là khoảng 0,002 mg/kg.

BTX được sử dụng trong một số ứng dụng y tế, bao gồm gây tê và điều trị bệnh tim. Nó cũng được sử dụng trong nghiên cứu khoa học để nghiên cứu hệ thần kinh.

Có bao nhiêu loài động vật có chứa BTX?

Batrachotoxin được tìm thấy trong da của một số loài ếch, bao gồm ếch cây mũi đỏ (Dendrobates pumilio), ếch cây mũi gai (Dendrobates histrionicus), và ếch độc mũi đỏ (Oophaga pumilio). Nó cũng được tìm thấy trong da của một số loài bọ cánh cứng, bao gồm bọ cánh cứng phượng hoàng (Prionyx canadensis), và bọ cánh cứng bọ cạp (Tityus serrulatus).

Tuy nhiên, không rõ số lượng chính xác của các loài chứa BTX. Trong số các loài ếch, chỉ có các loài thuộc chi Phyllobates mới sản xuất ra chất độc mạnh BTX. Tuy nhiên, không phải tất cả các loài ếch độc đều có chứa độc tố; chỉ có khoảng một trăm loài là độc

Dưới đây là một số ví dụ về các loài ếch độc chứa BTX: