Hôm 5/7, quân đội Mỹ phát hành một video mới cho thấy các máy bay chiến đấu Nga áp sát một cách nguy hiểm với nhiều máy bay không người lái (UAV) của Mỹ đang thực hiện nhiệm vụ ở Syria chống lại nhóm khủng bố ISIS.
Trong một tuyên bố ngày 5/7, Trung tâm Lực lượng Không quân Mỹ mô tả cuộc chạm trán căng thẳng là "hành vi không an toàn và không chuyên nghiệp" của các phi công Nga với quân đội Mỹ đang hoạt động ở Syria.
Trung tướng Alex Grynkewich, chỉ huy Lực lượng Không quân số 9 và Bộ Tư lệnh Trung tâm Hoa Kỳ (CENTCOM) ở Trung Đông, cho biết 3 máy bay không người lái của Hoa Kỳ hoạt động trên bầu trời Syria lúc 10h30 sáng giờ địa phương ngày 5/7 trong một nhiệm vụ chống lại ISIS. Sau đó 3 máy bay chiến đấu của Nga bắt đầu can thiệp, khiêu khích.
Trung tướng Grynkewich cho biết: “Máy bay quân sự Nga đã có hành vi không an toàn và thiếu chuyên nghiệp khi tương tác với máy bay Mỹ ở Syria. “Trong khi 3 máy bay không người lái MQ-9 Reaper của Mỹ đang thực hiện một nhiệm vụ đối phó các mục tiêu của IS, 3 máy bay chiến đấu của Nga đã bắt đầu quấy rối các máy bay không người lái này”.
Ông Grynkewich cáo buộc một chiến đấu cơ Nga "thả pháo sáng và áp sát, dường như tìm cách va chạm với UAV, gây nguy hiểm cho tất cả, buộc UAV phải chuyển hướng". Đại tá Michael Andrews, phát ngôn viên Bộ Tư lệnh Trung tâm Không quân Mỹ, nói vụ quấy rối kéo dài gần một giờ.
For the 2nd consecutive day, Russian military fighter aircraft engaged in unprofessional behavior with U.S. aircraft over Syria. Please see the video of today's encounter.
For the full statement by Lt. Gen. Alex Grynkewich, Commander, 9th AF (AFCENT) visit https://t.co/Kv64rtJgUt pic.twitter.com/OXwM78DKGV— US AFCENT (@USAFCENT) July 6, 2023
Regarding Russia's unprofessional behavior while reacting with U.S. aircraft over Syria, please see the video of today's encounter.
For the full statement by Lt. Gen. Alex Grynkewich, Commander, 9th AF (AFCENT) visithttps://t.co/WKDYPiPT96@CENTCOM @DeptofDefense @usairforce pic.twitter.com/nmSSBxUojO— US AFCENT (@USAFCENT) July 5, 2023
Trong video, có thể thấy một máy bay chiến đấu Su-35 của Nga đang áp sát UAV MQ-9. Sau đó máy bay Nga được cho là đã thả pháo sáng gắn dù vào đường bay của UAV Mỹ. Chiếc MQ-9 sau đó buộc phải thực hiện các thao tác né tránh.
Đây là lần thứ hai Mỹ cáo buộc phi cơ Nga quấy rối UAV của nước này ở Syria chỉ trong vòng 24 giờ. Tướng Grynkewich trước đó nói các tiêm kích Nga đã quấy rối 3 UAV Mỹ vào khoảng 10h40 hôm 5/7.
Bộ Quốc phòng Nga chưa bình luận về thông tin. Trong khi đó, Chuẩn đô đốc Oleg Gurinov, phó lãnh đạo Trung tâm Hòa giải các phe đối lập ở Syria của Nga, ngày 6/7 nói hệ thống nhắm mục tiêu trên UAV Mỹ ở Syria có thể kích hoạt hệ thống phòng thủ của phi cơ Nga.
Trung tướng Grynkewich kêu gọi các nhân viên Lực lượng Không quân Nga ở Syria “chấm dứt hành vi liều lĩnh này và tuân thủ các tiêu chuẩn hành vi của một lực lượng không quân chuyên nghiệp” để quân đội Mỹ có thể tiếp tục tập trung vào việc đánh bại ISIS.
Hiện có khoảng 900 lính Mỹ hiện đang được triển khai ở Syria để chiến đấu với IS cùng với Lực lượng Dân chủ Syria do người Kurd lãnh đạo.
Vụ việc xảy ra chỉ vài tuần sau khi CENTCOM tuyên bố vào giữa tháng 6 rằng họ đang triển khai F-22 Raptor tới Trung Đông sau khi máy bay Nga có "hành vi ngày càng không an toàn và thiếu chuyên nghiệp" trên các căn cứ của Mỹ ở Syria.
Mỹ và Nga hồi năm 2019 thống nhất quy tắc sử dụng không phận Syria nhằm tránh các sự cố ngoài ý muốn có thể làm gia tăng căng thẳng. Hai bên đồng ý không bay qua đầu lực lượng của nhau, nhất là với máy bay mang vũ khí.
Tướng Grynkewich hồi tháng 3 cho biết tiêm kích Nga mang vũ khí nhiều lần bay qua căn cứ Al Tanf ở Syria, tăng đáng kể hiện diện so với những tháng trước đó. "Họ thường xuyên bay ngay trên đầu các đơn vị Mỹ, được mô tả là vùng trời trong bán kính 1,5 km quanh căn cứ. Đây là tình huống rất khó chịu", ông nói.
Tháng trước, CENTCOM đã tiến hành tổng cộng 37 hoạt động của D-ISIS ở Syria và Iraq, khiến 13 thành viên ISIS bị giết và 21 người bị bắt giữ, theo một tuyên bố của Lầu Năm Góc hôm 6/7.
Trong khi đó, Nga là một đồng minh lâu năm của chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad. Quân đội Nga triển khai ở Syria để hỗ trợ chính phủ của ông Assad chống lại phe đối lập. Sự hỗ trợ quân sự của Nga đã giúp Tổng thống Assad đảo ngược tình thế trong cuộc nội chiến bùng phát từ năm 2011.
Viên Minh (Tổng hợp)
