Trong những năm gần đây, nhịn ăn đã thu hút được sự chú ý đáng kể trong cộng đồng khoa học. Nó không chỉ là một phương pháp giảm cân hiệu quả, nghiên cứu đã phát hiện ra rằng việc nhịn ăn hoặc hạn chế lượng calo có thể kích thích quá trình tự thực bào ở chuột mắc bệnh tiểu đường, từ đó cải thiện sức khỏe mạch máu của chúng.
Đường huyết cao và sức khỏe mạch máu
Thực phẩm và đồ uống nhiều đường là một trong những nguyên nhân chính gây tăng cân. Hơn nữa, chúng cũng có thể gây hại cho mạch máu của bạn.
Sức khỏe mạch máu có liên quan chặt chẽ đến khả năng co giãn của mạch máu, một quá trình chủ yếu được điều chỉnh bởi oxit nitric được sản xuất trong mạch.
Tuy nhiên, một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Bệnh tiểu đường đã chỉ ra rằng, khi lượng đường trong máu cao, chức năng của các tế bào nội mô trong mạch máu bị suy giảm. Nói chính xác hơn, bộ phận mạnh mẽ của các tế bào này, được gọi là ty thể, gặp trục trặc.
Rối loạn chức năng này dẫn đến giảm khả dụng sinh học của oxit nitric, khiến mạch máu khó giãn nở. Điều này cuối cùng dẫn đến rối loạn chức năng nội mô và các vấn đề sức khỏe mạch máu khác.
Nhịn ăn và quá trình tự thực bào (Autophagy)
Sức khỏe mạch máu có liên quan mật thiết đến các hợp chất này, làm thế nào cơ thể có thể duy trì sức khỏe của nội mạc? Câu trả lời nằm ở chức năng tự làm sạch của cơ thể - tự thực bào (autophagy).
Nghiên cứu cho thấy quá trình tự thực trong các tế bào cơ thể đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì chức năng của ty thể tế bào. Khi nó được kích hoạt, các tế bào có thể loại bỏ ty thể hoạt động kém, do đó duy trì tổng lượng oxit nitric và cải thiện sức khỏe của tế bào nội mạc trong mạch máu.
Lei Zhao, tiến sĩ khoa học y sinh và là tác giả chính của nghiên cứu, cho biết trong một cuộc phỏng vấn với The Epoch Times rằng, rối loạn chức năng nội mạc có liên quan mật thiết đến các bệnh lý mạch máu, võng mạc và thận ở bệnh nhân tiểu đường. Ngoài ra, tăng đường huyết, sản phẩm cuối glycation nâng cao (AGEs) và lipoprotein mật độ thấp bị oxy hóa là những thủ phạm chính gây ra rối loạn chức năng nội mạc ở bệnh nhân tiểu đường.
Tự thực là một quá trình đa bước diễn ra trong tế bào, giúp loại bỏ các protein hư hỏng, các bào quan và lipid bị oxy hóa. Yếu tố phiên mã EB (TFEB) đóng vai trò chính trong việc điều hòa quá trình tự thực.
Các thí nghiệm trong nghiên cứu cho thấy dưới điều kiện tiểu đường và tăng đường huyết, sự biểu hiện và định vị nhân của TFEB trong nội mạc động mạch chủ của chuột giảm xuống, dẫn đến suy giảm quá trình tự thực trong mạch máu.
Cả việc tăng cường biểu hiện TFEB và nhịn ăn gián đoạn đều có hiệu quả trong việc phục hồi quá trình tự thực bào mạch máu ở chuột mắc bệnh tiểu đường, do đó giảm sản sinh ROS oxy hóa ty thể và cải thiện chức năng nội mạc.
Bà Zhao cho biết: "Kết quả thí nghiệm cho thấy việc can thiệp vào chế độ ăn uống thông qua hạn chế calo hoặc nhịn ăn là phương pháp hiệu quả để phục hồi chức năng nội mạc ở bệnh nhân tiểu đường. Ngoài ra, TFEB có thể được sử dụng làm mục tiêu điều trị để cải thiện bệnh tiểu đường và bệnh mạch máu do tiểu đường".
Chuyên gia gợi ý ăn ít hơn vào bữa tối
Bác sĩ Jingduan Yang, giám đốc điều hành của Trung tâm y tế phía Bắc ở New York, chia sẻ trên The Epoch Times rằng ông thích ăn từ 7 giờ sáng đến 3 giờ chiều và bỏ bữa tối hoặc ăn nhẹ.
Ông lưu ý rằng bỏ bữa sáng và ăn nhiều hơn vào bữa tối có thể ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ và tiêu hóa vào ban đêm.
Trong khi việc nhịn ăn tập trung vào thời gian ăn hơn là lượng calo nạp vào, Tiến sĩ Yang chỉ ra rằng nếu không ăn trong 16 tiếng sẽ dẫn đến tâm lý “bù đắp” trong các bữa ăn và khiến bạn ăn quá nhiều, nó có thể làm mất tác dụng của việc nhịn ăn.
Tiến sĩ Yang gợi ý rằng trong thời gian nhịn ăn, nên ăn nhiều thực phẩm hữu cơ và có nguồn gốc thực vật, tránh ăn quá nhiều đường và chất béo, đồng thời uống nhiều nước. Bạn cũng nên tập thể dục vừa phải trong thời gian ăn uống vì điều này có thể mang lại kết quả tốt hơn.
Mặc dù có nhiều nghiên cứu ủng hộ lợi ích sức khỏe của việc nhịn ăn, nhưng những người có bệnh, trẻ em và người già nên tham khảo ý kiến của chuyên gia chăm sóc sức khỏe trước khi bắt đầu thực hành.
Theo Teresa Zhang - The Epoch Times
Bảo Vy
Teresa Zhang là một phóng viên có trụ sở tại Hồng Kông. Cô đã viết về các chủ đề sức khỏe cho The Epoch Times Hong Kong từ năm 2017, chủ yếu tập trung vào Y học cổ truyền Trung Quốc. Cô cũng báo cáo về các vấn đề hiện tại liên quan đến Hồng Kông và Trung Quốc.
